9.4 Ziek les 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Startopdracht:

Lezen theorie 9.4

Nakijken opdrachten

9.4 Ziek

De huid is opgebouwd uit 4 lagen.

1. Juist
2. Onjuist

De hoornlaag is onderdeel van ...

1. opperhuid
2. lederhuid
3. onderhuidse bindweefsel

Welke laag slijt steeds af?

1. hoornlaag
2. kiemlaag

Waar is talg goed voor

1. Je huid droog houden
2. voorkomt uitdrogen v.d. huid
3. Talg is nergens goed voor
4. Je huid beschermen

Wat kan UV straling veroorzaken op de huid van mensen?

1. huidkanker
2. blaasjes
3. bruine huid

Leerdoelen 9.4?

• Je kunt opnoemen door welke ziekteverwekkers je ziek wordt
• Je kunt beschrijven hoe deze ziekteverwekkers in je lichaam komen
• Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen je weer beter maken
• Je kunt uitleggen waarom en waarmee je wordt ingeënt
• Je kunt uitleggen hoe je lichaam ziekteverwekkers herkent

Hoe word je ziek?

Je komt overal in contact met bacteriën en virussen. Door sommige word je ziek.

Dit noem je ziekteverwekkers:

Bacteriën

Virussen

Komen je lichaam op 2 manieren binnen:

1. via de slijmvliezen (mond, neus, vagina of penis)
2. via een wondje in je huid

Hoe word je ziek?

Ziekteverwekkers:

- Bacteriën: kunnen giftige stoffen afgeven en ontstekingen veroorzaken

Bijv. longontsteking, ontstoken wond

Bacteriën delen zich

- Virussen: dringen je cellen binnen. Dan vermeerderen ze, cel gaat kapot, je voelt je ziek

Hoe word je ziek?

Infectie = besmetting

Infectieziekten: verkoudheid en griep

Besmet met een virus door: virus in te ademen, door iemand die besmet is aan te raken, voorwerpen aanraken die besmet zijn. 

Antigenen

Alle cellen hebben antigenen aan de buitenkant:

• De antigenen aan de buitenkant van je eigen cellen zijn lichaamseigen
• Ziekteverwekkers hebben andere antigenen dan jouw eigen cellen, die zijn lichaamsvreemd

Herkennen ziekteverwekkers

Elk virus of bacterie heeft specifieke antigenen.

Antigenen: Eiwitten op de buitenkant van cellen met een specifieke vorm

Wat doen witte bloedcellen?

Soorten witte bloedcellen

    Vreetcellen                                      Antistofcellen     >    Geheugencellen

                                                                  Sommige blijven over na infectie

Ziekteverwekkers opruimen

(Snelle weg)

-Ziekteverwekker komt binnen

-Witte bloedcel Type 1 zoekt de ziekteverwekker op.

- Witte bloedcel knuffelt de ziekteverwekker dood.

Klaar

Opruimen van ziekteverwekkers

(Langzame weg)

1.Ziekteverwekker komt binnen

2. witte bloedcellen zoeken passende antistof.

3. Witte bloedcel met de juiste antistof gaat delen en maakt heel veel antistoffen.

4. Antistoffen maken ziekteverwekkers onschadelijk, die worden opgeruimd door de vreetcellen 

Tijdens het zoeken van de juiste antistof word jij ziek, dit duurt een tijdje

Geheugencel

Een van de cellen (2) die antistoffen maakte word bewaard als geheugenspel.

Dit om volgende keer als het antigeen binnen komt snel de juiste antistoffen te maken.

Je ben immuun  

Aan het werk

Maak opdracht 1 t/m 15 op blz. 153 t/m 155

Startopdracht:

Start je laptop op en ga naar LessonUp

Wat is hier de antigeen?

1. Geel
2. Oranje
3. Blauw

Antistoffen

1. stoffen die witte bloedcellen maken om ziekteverwekkers onschadelijk te maken
2. stoffen die bloedplaatjes maken om ziekteverwekkers onschadelijk te maken
3. stoffen die rode bloedcellen maken om ziekteverwekkers onschadelijk te maken
4. stoffen die in ziekteverwekkers zitten

Leerdoel: Je kunt opnoemen door welke ziekteverwekkers je ziek wordt.
Noem deze ziekteverwekkers

Leerdoel: Je kunt beschrijven hoe deze ziekteverwekkers in je lichaam komen

Welke 2 manieren zijn dit?

Leerdoel: Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen je weer beter maken
Hoe doen witte bloedcellen dit?

Leerdoelen 9.4?

• Je kunt opnoemen door welke ziekteverwekkers je ziek wordt
• Je kunt beschrijven hoe deze ziekteverwekkers in je lichaam komen
• Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen je weer beter maken
• Je kunt uitleggen waarom en waarmee je wordt ingeënt
• Je kunt uitleggen hoe je lichaam ziekteverwekkers herkent

Hoe word je weer beter?

Afweer

Witte bloedcellen 2 soorten

Type 1: ?

Type 2 ?

Afweerstoffen:

deze stoffen schakelen de ziekteverwekkers uit

Dit noem je antistoffen

Inenten 

Als je een vaccinatie krijgt wordt een een stukje van de ziekte ingespoten in je lichaam.

Hier kan je niet ziek van worden maar je lichaam kan er wel afweerstoffen tegen maken.

De volgende keer als je de ziekte echt krijgt word je niet ziek want je lichaam kan dan snel genoeg afweerstoffen maken.

Je lichaam herkent de ziekte

Inenten

Zonder inenten kun je aan sommige ziektes overlijden als je ze krijgt.

Aan het werk 

Maak opdracht 16 t/m 23  op blz. 159 t/m 162

Wat gebeurt er in ons lichaam bij een inenting?

Voorbereiden Repetitie H9

Bekijk de leerdoelen: welke vind je nog lastig?

Oefenen  door zelf te kiezen uit: 

- test jezelf te maken

- oefentoets digitale methode te maken

- samenvatten in de methode  te maken

- zelf samenvatting/ woordweb maken

- slim stampen (begrippen oefenen) in de digitale methode

Gebruik je boek, aantekeningen en de LessonUp lessen!