MAW 6.4

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Regels

• zorg altijd dat je camera werkt en aanstaat;
• doe actief mee in de les en geef antwoord wanneer de docent je een vraag stelt; geef altijd een antwoord in LessonUp!
  
• allemaal inloggen bij LessonUp - eigen naam gebruiken!
• blijf tot het einde van de les ‘aanwezig’ en log pas uit, wanneer de docent dat zegt
  

                               Voldoe je niet aan de regels? OA in Magister!

Les planning

- Herhalen 6.3 a.d.h.v. huiswerk (opdr. 11+13)

- Behandelen 6.4 - Staatsvorming

11.1) Past het standpunt van SP bij de socialistische visie van het verdelen van de macht?
Licht je antwoord toe

11.2) Past het standpunt van CDA bij de confessionele visie van het verdelen van de macht?
Licht je antwoord toe

11.3) Past het standpunt van VVD bij de liberale visie van het verdelen van de macht?
Licht je antwoord toe

Antwoorden (kort)

Ja, in alle drie de gevallen past het bij de ideologie omdat:

1. SP wil macht gelijker verdelen -> kenmerk socialisten

2. CDA wil dat het maatschappelijk middelveld taken uitvoert en collectieve goederen produceren -> kenmerk confessionelen

3. VVD wil is voor eigen verantwoordelijkheid van de burgers -> kenmerk liberalen

13.2) Hoe kijkt Forum voor Democratie naar de machtsverdeling?
Welke theorie past daarbij?

13.3) Waarom zou een zakenkabinet juist een
machtselite in de hand kunnen werken?

13.4) Op basis van de informatie,
bij welke ideologie zou FvD horen?

Antwoorden (kort)

2. Volgens Forum is de macht in handen van de elite (partijkartel). Past bij machtselite theorie (elite die de macht in handen heeft)

3. Zakenkabinet gaat om mensen met specifieke kennis. Succesvolle zakenmensen horen ook bij de elite, als die minister worden werkt dat het in de hand.

4. Forum wil macht geven aan het volk en het kartel doorbreken. Past bij sociale ideologie. Forum is rechts-liberaal. Individuele verantwoordelijkheid benadrukken ten koste van macht van politieke partijen.

6.4 Staatsvorming

Gebrek aan samenwerking

Behoefte aan instituties

Creëren van staten

Staatsvorming

Schematische weergave van de inhoud van deze paragraaf

Wat vooraf ging:

• Samenleving van jagers-verzamelaars
• Door rationalisering overgang naar landbouwsamenleving
• Samenwerking en conflict wordt belangrijk
• Boeren in NL moeten samenwerken om de schaapjes op het droge te houden
• Er kwamen heemraadschappen met de macht om belasting te innen
• Macht: vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de handelingsmogelijkheden van andere vergroten of beperken  

Ontstaan van Staten

• Door de heemraadschappen moesten boeren ook bijdragen aan onderhoud. Profiteren zonder bijdragen was niet mogelijk
• De overheid heeft de macht om mensen te dwingen mee te doen (belasting betalen). Daar zijn verschillende politieke instituties voor en instellingen die dag uitvoeren. 

Ontstaan van Staten:

• In de landbouwsamenleving lag de macht bij de adel.
• Boeren en vorsten gingen samenwerken. Boer zorgde voor voedsel voor de vorst. De vorst beschermde de boer.
• Vorsten streden met elkaar voor meer macht. Rationalisering hielp ze (ontwikkelen nieuwe gevechtstechnieken).
• Deze rationalisering was kostbaar, er was meer geld nodig. Politieke instituties moesten zorgen voor meer inkomsten.

Ontstaan van Staten:

• Deze ontwikkelingen leiden tot het ontstaan van staten.
• Een staat heeft deze kenmerken: (1) er is een groep mensen, (2) er is een grondgebied en (3) er is geweldsmonopolie en belastingmonopolie
• Een soevereine macht bestuurd de staat. Geen verantwoording, hoogste
• Interne soevereiniteit: de machthebber die heerst over de staat
• Externe soevereiniteit: het gezag van de staat wordt erkend door andere staten

Staatsvorming:

• Rol van de vorst wordt groter bijv. rechter bij conflicten
• Staatsvorming: de institutionalisering van politieke macht tot staat
• Bij staatsvorming zien we hoe allerlei lossen gebieden worden samengesmeed tot een centrale staat (met machtig staatshoofd)
• Statensysteem: regeling van de onderlinge verhoudingen. Non-interventiebeginsel (niet mengen in andermans interne zaken)

Wat heeft rationalisering te
maken met staatsvorming?

Huiswerk voor morgen:

- Leren hoofdstuk 6

- Tip: lees alvast hoofdstuk 7

- Maken: opdracht 16 (blz. 117) en opdracht 18 (blz. 118)