3.3 kruisingen 3kb

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.3 Kruisingen

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

• Kunnen jullie zelfstandig een kruisingsschema maken.
• Je kunt uitrekenen wat de kansen zijn dat een nakomeling een bepaald kenmerk krijgt.

Erfelijkheid

Homozygoot

Hetzelfde

de 2 allelen voor één erfelijke eigenschap zijn hetzelfde

Heterozygoot

Verschillend

de 2 allelen voor één erfelijke eigenschap zijn verschillend

Dominant of recessief

Het allel wat bij een heterozygoot genotype tot uiting komt is dominant

Dominant allel = Bruin haar: hoofdletter

Recessief allel = Blond haar: kleine letter

Welke haarkleur heeft deze persoon?

DUS

Als er een dominant allel aanwezig is komt die tot uiting in het fenotype (uiterlijk)

Hoe noteren we dit?

Homozygoot dominant: AA

Homozygoot recessief: aa

Heterozygoot: Aa

Er zijn dus altijd 3 mogelijkheden

Homozygoot         Heterozygoot          Homozygoot

  

Bruine ogen            Bruine ogen            Blauwe ogen

A         A                   A          a                     a          a

Afkortingen

P = De ouders

F1 = 1e generatie nakomelingen

F2 = 2e generatie nakomelingen

Stappenplan
Stap 1: Wat zijn de genotype
van de ouders (Beide homozygoot)

1. Aa, Aa
2. AA, Aa
3. Aa, aa
4. AA, aa

Stap 2: Welke genen zitten in de geslachtscellen

Vrouwtje = zwart = AA           kan alleen A doorgeven

Mannetje = blond = aa            Kan alleen a doorgeven 

Stap 3: Welk genotype en fenotype heeft de F1?

Dus: Alle labradors (=100%)in F1 hebben: genotype Aa

                                                                                      fenotype zwart

	A	A
a	Aa	Aa
a	Aa	Aa

Stap 4: Welk genotype en fenotype heeft de F2?

Een van de dieren uit F1 kruisen met een dier met hetzelfde genotype. Dus 2 dieren met Aa!

A

A

a

a

AA

Aa

aa

Aa

P

Geslachtscellen P

F1

Geslachtscellen F1

F2

AA                          x                         aa

  A                                                        a

                               Aa

Aa                           x                         Aa

A of a                                          A of a

	A	a
A	AA	Aa
a	Aa	aa

Filmpje!

https://www.youtube.com/watch?v=1LDuwM8uwTU 

Even kopiëren/plakken en je hebt dezelfde uitleg in 7 minuten!

Homozygoot zijn voor 1 erfelijke eigenschap betekent 2 gelijke genen.

1. juist
2. Onjuist

Dominant betekent bij erfelijkheid

1. Zwak. Kleine letter gebruiken
2. Zwak. Grote letter gebruiken
3. Sterk. Kleine letter gebruiken
4. Sterk. Grote letter gebruiken

Wat is een allel?

1. Dit is een andere benaming voor een gen
2. Dit is een erfelijke ziekte
3. Dit is een mutatie in en geslachtschromosoom
4. Dit is een variant van een gen

Iemand gaat zijn haren verven. Verandert ze hierdoor haar genotype of fenotype

1. Fenotype
2. Genotype

Bij welke van deze kruisingen hebben alle nakomelingen hetzelfde genotype?
Maak de schema's in je schrift.

1. RR x rr
2. Rr x rr
3. RR x Rr
4. Rr x Rr

Wat is het doel van een kruisingsschema?

Het opstellen van een kruisingsschema

1. Wat zijn de gegevens?
2. Wat zijn de fenotypen en genotypen van de ouders?
3. Wat kunnen de geslachtscellen voor gen bevatten?
4. Welke mogelijkheden zijn er voor het versmelten van een eicel en een spermacel
   

Een kruising (oude toetsvraag)

Bij fruitvliegen is de eigenschap voor rode ogen dominant over dat van witte ogen. Een homozygote vlieg met rode ogen wordt gekruist met een vlieg met witte ogen. De nakomelingen (kinderen) worden onderlng gekruist zodat een F2 (kleinkinderen) ontstaat.

Werk deze kruising uit

Stap 1 Gegevens

1. Oogkleur fruitvlieg
2. Rood of wit
3. Rood is dominant, wit is dus recessief
4. vlieg met rode ogen is homozygoot 

stap 2 fenotype en genotype

fenotype: Witte ogen

genotype: homozygoot recessief

aa

stap 2 fenotype en genotype

fenotype: Rode ogen

genotype: homozygoot dominant

AA

Een kruisingsschema

P:                                  AA             x                    aa

Geslachtscellen:    A                                      a

welk fenotype hebben alle vliegen van f1?

1. rode ogen
2. witte ogen

Een kruisingsschema

P:                                  AA             x                    aa

Geslachtscellen:    A                                      a

F1:                                                  Aa

                                     Aa             x                 Aa

Geslachtscellen: A of a                         A of a

F2:

Hoeveel kans heeft een nakomeling van de F2op witte ogen?

1. 100%
2. 75%
3. 50%
4. 25%

Kijkend naar dit kruisingsschema, wat is dan de kans op homozygoot dominant?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

0pdrachten

Wat vonden jullie van de les?

😒🙁😐🙂😃