Hoofdstuk 3 grammatica (les herhalen ontleden)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui en je schrift;
  
• je leesboek
• je leerwerkboek.

Planning

• Hoofdstuk 1 uitlezen
• Oefenen / herhalen / zelfstandig werken
  
• Afsluiten van de les
  

Werkmoment: jouw leervragen

Vandaag herhaal ik:

• ontleden
  

• Test jezelf maken => groen
• 3.5, 3.7, 3.8 en 3.9
• gedichten 1.2, 2.2, 3.2 (online)

Persoonsvorm vinden

1. persoonsvorm is een vorm van een werkwoord
2. kan in enkelvoud of meervoud staan

Je vindt de persoonsvorm door de tijd van de zin te veranderen. Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm. 

Wat is de pv?

Een Japanse boot is onlangs gezonken.

Voor elk vak geeft je leraar huiswerk op.

Steeds meer brugklassers zijn stressgevoelig.

Zinsdeelstrepen zetten

1. Zinsdeel bestaat uit één woord of een paar woorden die bij elkaar horen.
2. Elk zinsdeel  heeft één functie: wg, o, lv. Persoonsvorm is een zinsdeel dat hoort bij het wg of ng.

Doe de zinsdeelproef: probeer steeds een woord of woordgroep voor de pv te zetten. Als dat zo is, is het een zinsdeel. 

Waar moeten de strepen?

Een Japanse boot is onlangs gezonken.

Voor elk vak geeft je leraar huiswerk op.

Steeds meer brugklassers zijn stressgevoelig.

WG of NG

NG: koppelwerkwoord (zijn, worden, blijven) met een aanvullend zinsdeel waarin een bn of zn staat. Onderwerp IS iets. Bij ng nooit een lv.

WG: alle werkwoorden in de zin. Denk aan aan het/te +infinitief en splitsbaar werkwoord (H 2.7). Onderwerp DOET iets.

Leer het stappenplan van p.208 uit je hoofd tot en met stap 5 = lijdend voorwerp.

Wat is het gezegde?

Een Japanse boot | is | onlangs | gezonken.

Voor elk vak | geeft | je leraar | huiswerk | op.

Steeds meer brugklassers|  zijn | stressgevoelig.

Onderwerp

Onderwerp is de hoofdrolspeler in de zin. Begint nooit met een voorzetsel.

Manier 1: onderwerpsproef

pv veranderen van enkelvoud naar meervoud of andersom

zinsdeel dat mee moet veranderen, is het onderwerp

Manier 2: vraag stellen

Wie/wat  + gezegde? Antwoord hierop is het onderwerp.

Wat is het onderwerp?

Een Japanse boot | is | onlangs | gezonken.         wg

Voor elk vak | geeft | je leraar | huiswerk | op.           wg

Steeds meer brugklassers|  zijn | stressgevoelig.      ng

Lijdend voorwerp

• Belangrijke rol naast het onderwerp. Begint nooit met een voorzetsel.
• Komt voor in zinnen met werkwoorden waar je iets of iemand voor kunt zetten: iets stemmen, iemand feliciteren.
• Nooit bij een naamwoordelijk gezegde.

Vinden door de volgende vraag te stellen:

Wie/wat + wg + o? Antwoord is het lijdend voorwerp.

Wat is het lijdend voorwerp?

Een Japanse boot | is | onlangs | gezonken.         wg

                  o

Voor elk vak | geeft | je leraar | huiswerk | op.           wg

                                                    o

Steeds meer brugklassers|  zijn | stressgevoelig.      ng

                            o

Oefenen

Oefen met ontleden van zinnen via Test Jezelf 3.7.

Of Versterk Jezelf in de methode

• Test jezelf maken => groen
• 3.5, 3.7, 3.8 en 3.9
• gedichten 1.2, 2.2, 3.2 (online)

Afsluiting

Welke leervraag heb je nu beantwoord?

Aan welke leervraag ga je nog werken?