Ontleden - meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

2.3 Meewerkend voorwerp

Lesprogramma

• Herhaling ontleden
• Uitleg meewerkend voorwerp.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat het meewerkend voorwerp is.
   
  
• kun je het meewerkend voorwerp in een gegeven zin vinden.
  

• kun je een zin ontleden volgens een stappenplan.
  

• kun je een zin in zinsdelen verdelen en de zinsdelen onderwerp + persoonsvorm + werkwoordelijk gezegde + lijdend voorwerp + meewerkend voorwerp benoemen.

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'Jan'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'de toets'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Ontleed de volgende zin (PV, OW, WWGZ, LV, zinsdeelstrepen).

Dagmar heeft de regenjas aan de kapstok gehangen.

Herhaling

• Persoonsvorm = belangrijkste werkwoord (vraagproef, getalsproef, tijdsproef)
• Zinsdelen: verplaatsingsproef (welk woord of welke woordgroep kan voor de pv.

• Werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden uit de zin.

• Onderwerp = wie/wat + gezegde?

• Lijdend voorwerp = wat/wie + gezegde + onderwerp?

Meewerkend voorwerp

• In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan. 
  
  
• Het meewerkend voorwerp geeft aan voor / aan wie iets bestemd is. 
  Aan (voor) wie/wat + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp
  
  
• Check daarna of je aan (voor) kunt weglaten of toevoegen (soms moet je hiervoor de woordvolgorde aanpassen)

Zo vind je het meewerkend voorwerp

1. Zoek eerst de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp.

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Is het zinsdeel tussen haken een meewerkend voorwerp?

Hij laat al zijn geld na [aan goede doelen].

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?

Sophie doet jou de groeten

1. Geen meewerkend voorwerp
2. jou
3. Sophie
4. de groeten

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?

mijn scooter =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Mag ik u een kopje koffie aanbieden?

Wat is het meewerkend voorwerp (MV) in de zin:

Het verlegen jongetje gaf ik een schouderklopje.

Het meewerkend voorwerp is:
De ober heeft eindelijk een glas cola voor Meindert ingeschonken.

Wat is het meewerkend voorwerp?

Hij geeft zijn zus een knuffel.

Wat is het meewerkend voorwerp in de zin:
De politieagent gaf de foutparkeerder een flinke boete.

Stappenplan

1. Onderstreep de persoonsvorm.
   
   
   
2. Verdeel de zin in zinsdelen.
   
   
   
3. Selecteer het onderwerp (o), het gezegde (wg), het lijdend voorwerp (lv) en het meewerkend voorwerp (mv). 

Welk woord in de zin is de persoonsvorm?
Ik fiets op mijn fiets naar school

1. fiets (1e woordje)
2. fiets (2e woordje)
3. Ik
4. school

Wat is een persoonsvorm altijd?

1. Lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. werkwoord

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?

mijn scooter =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Mijn moeder heeft mijn oma een nieuwe jas gegeven.
mijn oma =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Wie heeft gisteren mijn konijn eten gegeven?
Wie =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Wie heeft gisteren mijn konijn eten gegeven?
Mijn konijn =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Ontleed de volgende zin volgens het stappenplan:
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

Aan de slag!

• Voor vrijdag:
  Maken 2.3 C Deel 2: Grammatica: Meewerkend voorwerp.
  
  Maken 2.3 B Deel 1: Grammatica: Lijdend voorwerp (inhalen).
  

• Maandag SO 2.1 + 2.2 + 2.3
  
  

Extra oefenen?

• Ga naar de link op de volgende slide en maak de opdrachten.

• Geef aan je docent door hoeveel procent je goed hebt :)

https: