2.3 Patronen: de culturele wereldkaart

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.3 Patronen: de culturele wereldkaart

H2 Wereldbeeld

Domein Wereld

Havo 4

Wat gaan we doen?

- Beetje herhaling 2.1 & 2.2

- Uitleg 2.3 (patronen van cultuur)

- Zelfstandig aan de slag

welvaart

welzijn

inkomen

koopkracht

gezondheid

alfabetiseringsgraad

levensverwachting

BBP/hoofd

aantal artsen per 1000 inwoners

Wat meet je als je het aantal artsen per 1000 mensen uitrekent?

1. welzijn
2. welvaart

Mijn loon is erg laag en ik ben arm

1. Push factor
2. Pull factor
3. Economische migrant
4. Ecologische migrant

Pushfactor

Barrière

Pullfactor

Al mijn vrienden wonen in Frankrijk

In Nederland wonen geen vrienden van mij

Het is 500 km rijden

Lesdoel

• op een kaart de verschillende cultuurgebieden benoemen en van elk cultuurgebied cultuurelementen uit de drie hoofdgroepen noemen.
• uitleggen hoe door informatie, personen en handelsstromen cultuurelementen zich verspreiden.
• verklaren waarom grenzen tussen cultuurgebieden steeds moeilijker te trekken zijn.
• typen cultuurelementen op een foto onderscheiden.

Cultuurgebieden

Wat is cultuur?

Cultuurelementen

• Verstand
• hoe met elkaar samenleven
• materiële kenmerken

Op basis van welke cultuurelementen is deze verdeling gemaakt? 

Wat betekenen de streepjes?

verstand: Taal en Godsdienst

Wereld-godsdiensten

Wereldwijd nog steeds een grote rol

• Verspreiding vanuit brongebieden gezamenlijk met taal, wetenschap etc. 
  
• centrum -> periferie
  
• nu periferie -> centrum
  

Taal

Taal geeft cultuur door

Wereldwijde gemeenschappelijke taal van belang

(lingua franca) 

Wat is een voorbeeld van een lingua franca?

1. Engels
2. Nederlands

Islamitisch cultuurgebied

Noord-Afrika, Midden-Oosten, Indonesië

Westers cultuurgebied

Veel verschillen en overeenkomsten

Noord-Amerika, Europa, Australië, Nieuw-Zeeland

Afrikaans cultuurgebied

Midden- en Zuid-Afrika

Latijns-Amerikaans

Latijns-Amerika

Oost-kust + Caribisch gebied: Afrikaanse cultuurelementen

Orthodox cultuurgebied

Oost-Europa en Rusland

'Azië'

Cultuur verspreiden

Beïnvloeding van cultuur:

Diffusie: verspreiding van een ruimtelijk verschijnsel/cultuurelement. Bijvoorbeeld godsdienst.

Cultuurmenging/acculturatie: cultuurelement wordt aangepast aan de bestaande cultuur. Er ontstaan varianten. 

Diffusie door:

• kolonialisme
• internationale migratie
• moderne communicatie
• internationale handel
• toerisme

Diffusie op schaalniveau

Mondiaal: verwestering

Nationaal: van ene land naar andere

Regionaal: stad -> platteland

Trends

Homogenisering

Heterogenisering

--> verharding 

Effect

1. Homogenisering: vervaging verschillen
2. Heterogenisering: mengcultuur

Amerikanisering

Homogenisering culturen

Culturele globalisering heeft twee effecten: homogenisering en heterogenisering.

Om welk effect gaat het bij 'transnationale netwerken'?

1. Homogenisering
2. Heterogenisering

6. De afbeelding is een voorbeeld van ...

1. Homogenisering
2. Heterogenisering

In Nederland is hiphop een populaire muzieksoort. Welke woorden horen er bij 1, 2 en 3 in de volgende zin?
Rapmuziek/hiphop is overgewaaid uit de VS, dit heet ...... (1).
De Nederlandse hiphop-varianten zijn daarna ontstaan door ..... (2).
Invloeden van Marokkaanse muziek zijn onderdeel van Nederlandse hiphop-cultuur geworden en dat heet .... (3).

1. 1 = homogenisering 2 = cultuurvermenging 3 = Marokkanisering
2. 1 = cultuurvermenging 2 = Amerikanisering 3 = Marokkanisering
3. 1 = diffusie 2 = cultuurvermenging 3 = heterogenisering
4. 1 = diffusie 2 = homogenisering 3 = heterogenisering

Vanuit historisch oogpunt is te verklaren dat de kustzone van Brazilië overwegend katholiek is.
Geef een natuurlijke verklaring waarom het katholicisme ver landinwaarts van oudsher veel minder voorkomt. Je uitleg bestaat uit een situatiebeschrijving en een gevolg.

Opdrachten

Maak paragraaf 2.3