werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

les 3 blok 5 grammatica

Zinsdelen: persoonsvorm, onderwerp en  gezegde

Het (werkwoordelijk) gezegde?

Kun jij je kniemaatje uitleggen wat het gezegde is en hoe je het gezegde in de zin vindt?

Je krijgt 1 minuut op teken van mij wisselen en krijgt de ander 1 minuut.

Het onderwerp?

Kun jij je kniemaatje uitleggen wat het OW is en hoe je het OW in de zin kan vinden?

Je krijgt 1 minuut op teken van mij wisselen en krijgt de ander 1 minuut om zijn kennis te delen. 

(Werkwoordelijk) gezegde

Het  gezegde bestaat uit alle werkwoorden in een zin. Een persoonsvorm hoort dus ook altijd tot het  gezegde.

Voorbeeld:
Ik / zou / vanavond / graag / bij mijn buurmeisje / gaan logeren.

persoonsvorm = zou
overige werwoorden = gaan logeren
(werkwoordelijk) gezegde = zou gaan logeren

Onderwerp

Het onderwerp geeft aan wie of wat het gezegde uitvoert.
Het onderwerp kun je vinden door de volgende vraag te stellen:
Wie óf wat + pv/wg?

Voorbeeld:
Ik / zou / vanavond / graag / bij mijn buurmeisje / gaan logeren.
De vraag: Wie zou gaan logeren?
antwoord: Ik

Ik is het onderwerp

Stappenplan

Stap 1: Persoonsvorm.
Trucjes: andere tijd, ander getal of vraagzin. PV is altijd een werkwoord.

Stap 2:  Onderwerp.
Stel de vraag: wie / wat + pv? Het antwoord is het onderwerp.

Stap 3:  gezegde.
Persoonsvorm + alle andere werkwoorden.

Aan de slag in groepjes!

We maken 9 groepjes van 3 kinderen. 

Oefenzinnen: 

Schrijf van elke zin het de pv, onderwerp en het gezegde. 

1. Op haar verjaardag kreeg zij van haar vrienden een fraaie trompet.
2.  Het meisje woont in dat dorpje aan de rivier.
3.  De directeur van de Rank heeft de kinderen een vrije dag beloofd?
4. In zijn zomerpaleis ontving de koning veel belangrijke mensen.
5. Vrienden uit Spanje hebben voor haar een fraai gevormde grillpan meegenomen.
6. Op die zonnige dag kochten de kinderen een leuk prentenboek.
7. De leerkracht gaf het kind een schriftje.
8. Door zijn opvallende uiterlijk werd hij vroeger veel geplaagd.
9. Het meisje heeft met turnen een mooie beker gewonnen.
10. Jullie hebben nu 10 zinnen geoefend. 

Je gaat nu alleen ( 10 min) oefenen in gynzy

ga naar: 

grammatica

zin (redekundig ontleden)

eiland c ww gezegde

De persoonsvorm hoort altijd bij het werkwoordelijk gezegde.

1. goed
2. fout

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. Alle werkwoorden in een zin met uitzondering van de persoonsvorm
2. De persoonsvorm en alle zelfstandig naamwoorden in een zin
3. Alle werkwoorden in een zin waaronder ook de persoonsvorm
4. Het werkwoordelijk gezegde is een andere naam voor de persoonsvorm

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
Hem zag ik gisteren op de hoek van de Satijnstraat.

1. zag ik
2. Op de hoek van de Satijnstraat
3. zag
4. Gisteren

Met welk vraag vind je het onderwerp in een zin?

1. Wie/wat + onderwerp?
2. Wie/wat + pv/wg?
3. Waar/wie + pv/wg?
4. Waarom/wat + pv/wg?

Wat is het onderwerp uit de volgende zin:
De zussen van Irma hebben gisteravond pannenkoeken gebakken.

1. De zussen
2. pannenkoeken
3. De zussen van Irma
4. hebben gebakken