Samenvatting Hoofdstuk 2 Water

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2 Water

Hoofdstuk 2 Water

70 % van onze aarde bestaat uit water

60-65 % van ons lichaam bestaat uit water

Water is belangrijk

We kunnen niet zonder

Hoofdstuk 2 Water

• Je kunt beschrijven wat de functie van water is bij gebruik tijdens wassen, oplossen en het bereiden van voedsel.
• Je kunt verschillen in samenstelling noemen tussen drinkwater, zeewater, oppervlaktewater, grondwater en gedestilleerd water.
• Je kunt de concentratie van een stof in een oplossing berekenen.

Hoofdstuk 2 Water

Door de mens gebruikt water:

Hulpmiddel (warmte transport)

Spoelmiddel (schoonmaken)

Drinken

Oplosmiddel voor diverse toepassing (zoutwinning)

Veel daarvan is zoet water

Hoofdstuk 2 Water

Soorten water:

Oppervlakte water: water uit sloten, beken, rivieren, meren, zeeën en oceanen.

Veel daarvan is zout water.

Ongeveer 1 % van het oppervlakte water is zoet te noemen.

Hoofdstuk 2 Water

Soorten water:

Zoet water is niet water dat zoet smaakt. Het is water wat minder zout smaakt.

Zoet water bevat ongeveer 1 % aan zouten, zout water gemiddelde 3,5 % aan zouten.

Zoet water smaakt daarom veel minder zout.

Hoofdstuk 2 Water

Soorten water:

Grondwater: Water dat in de grond, in de bodem en in gesteentes aanwezig is.

Grondwater is vaak schoner dan oppervlakte water omdat het door diverse rondlagen gefilterd wordt

Hoofdstuk 2 Water

Soorten water:

Drinkwater: In nederland is kraan water direct voor consumptie geschikt = drinkwater. Huier wordt het via bepaalde zorgvuldig gecontroleerde proces gezuiverd.

Dat is niet overal zo. Sommige landen (vaak warme landen) kan je het water beter een keertje koken voor gebruik.

Hoofdstuk 2 Water

Soorten water:

Zuiver water,  water dat alleen water deeltjes bevat. Geen andere stoffen zoals kalk of andere zouten.

Zuiver water is niet echt voor consumptie geschikt

Zuiver water wordt voornamelijk gebruikt wanneer andere stoffen uit het water verstorend kunnen werken (kalk!)

Hoofdstuk 2 Water

Toepassing van water: oplosmiddel

In water zijn sommige stoffen oplosbaar 

Daarbij moet je soms de concentratie berekenen

Concentratie wordt meestal weergegeven in gram/L 

Hoofdstuk 2 Water

Berekening:

Concentratie =           aantal gram van de stof 

                           Volume waar het is opgelost (in Liter)

Je mag ook g/mL doen, deel dan door het volume uitgedrukt in mL.

Hoofdstuk 2 Water

Berekening: massa %

massa%   =  100 %  *    massa van wat je wilt weten

                                     Totale massa

Let op de massa  en de totale massa in dezelfde eenheid uitdrukken. dus beide in g of beide in kg o.i.d.

Hoofdstuk 2 Water

Berekening: Volume %

Volume%   =  100 %  *    volume van wat je wilt weten

                                     Totale volume

Let op het volume  en het totale volumne in dezelfde eenheid uitdrukken. dus beide in mL of beide in L o.i.d.

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Je kunt uitleggen hoe schoonmaken met water werkt.

Je kunt de werking van zeep beschrijven.

Je kunt uitleggen wat ontsmetten is.

Je kunt aangeven wat het verschil is tussen hard en zacht water.

Je kunt uitleggen wanneer kalkzeep ontstaat en wat de nadelen van kalkzeep zijn.

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Water als oplosmiddel:

Suiker in thee lost op:  Thee (grotendeel water) is een oplosmiddel

Suiker is dan de opgeloste stof

Samen is het een oplossing (van suiker in theewater)

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Water als  spoelmiddel

Zand en grond lossen niet op

Om zand e.d. van je handen te krijgen spoel je je handen af onder een kraan of in een teiltje water. door de kracht van de straal, of de beweging van je handen door het water spoelt het zand e.d van je handen

Afspoelen:  de stof lost niet op!

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Water als  spoelmiddel (?)

Mayonaise kan je niet oplossen en ook niet afspoelen. Daar heb je zeep voor nodig. Die zeep moleculen lijken wel op een lucifer, maar dan piepklein. De rode kop is dan een hydrofiel gedeelte (dat houdt van water), het stokje is dan een hydrofoob gedeelte (heeft hekel aan water, houdt meer van vet)

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Water als  spoelmiddel (?)

Die staart wil lekker in vet

De kop met water

Zo kan je een klont vet

wegspoelen

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Dat zeepmolecuul werkt als een emulgator

Ook mayonaise zelf bestaat uit een water 

en een olie deel. Door lecithine (uit eigeel) 

is het mogelijk dat die 2 niet mengbare 

stoffen toch een mengsle vormen dat niet 

uit elkaar valt.

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Zeep en leidingwater

Kalk in leiding water reageert met natuurlijke zepen, 

daarbij ontstaat kalkzeep. Kalkzeep maakt 

niet schoon en daardoor is de werking van 

de natuurlijke zeep minder goed je hebt dan

meer zeep nodig en kan je op een 

verwarmingselement sneller kalkaanslag 

krijgen

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Hard water komt in verschillende

gebieden voor

In dit plaatje: hoe donker hoe harder

het water.

Hard water betekend meet kalk in het

water. Wordt uitgedrukt 

in DH (Duitse Hardheid)

Hoofdstuk 2 Schoonmaken

Ontsmetten:

Handen goed wassen. Ook Noro en Covid gaan kapot door zeep

Eventueel alcohol of jodium gebruiken

Metalen e.d. kan je ontsmetten door ze te verhitten. Doodbranden van bacterien en virussen

Let op:  In je huid zitten ook 'goede' bacteriën. Deze zijn nodig voor een gezonde huid.