11.10 2THA Wederkerende w.w. en samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

SOCIALISEREN

Je mobiel--> mobiel hotel.

Je legt klaar:

-leesboek, laptop (dicht), lesboek.

Je neemt plaats.

Je tas is op de grond.

LESPROGRAMMA

1. Lezen in je leesboek 

2. Uitleg grammatica H1: samengestelde zinnen, 

wederkerende werkwoorden en wederkerend voornaamwoord

3. Zelfstandig werken

3. Evaluatie

Vlog over leesboek

Boektitel: Match

Schrijver: Buddy Tegenbosch

Boekpraat:

1. Wat is de titel van je boek?

2. Welk genre (soort) boek lees je?

3. Wat vind je van de hoofdpersoon?

Lesdoel

Je leert over samengestelde zinnen.

Je leert over wederkerende werkwoorden en wederkerende voornaamwoorden.

Samengestelde zin 

Je pakt je lesboek.

Je leest de theorie van hoofdstuk 1.

Je pakt je lesboek en je leest de theorie van hoofstuk 1.

Bij het samenstellen van een zin gebruik je altijd een voegwoord.

Samengestelde zin 

In een samengestelde zin staat ook een voegwoord: een woord waarmee je de zinnen aan elkaar plakt. 

Voegwoorden zijn bijvoorbeeld: en, terwijl, omdat, zodat, nadat, als, toen, want, maar, of, dus.

Ik maak mijn huiswerk. Ik luister naar Spotify.

Ik maak mijn huiswerk, terwijl ik naar Spotify luister.

Samengestelde zin 

Een samengestelde zin heeft twee persoonsvormen. 

Ik maak mijn huiswerk. Ik luister naar Spotify.

Ik maak mijn huiswerk, terwijl ik naar Spotify luister.

Zelfstandig werken

H1 Grammatica: taalverzorging/ samengestelde zinnen.

Je maakt de opdrachten.

Via som/ leermiddelen/ Nederlands.

Klaar? Poëzie en fictie blz 180 :A Problemen, praktijkopdracht :Knipoog! blz 34

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

1: Ik schaam me.

2: Hij ergert zich.

3: Zij wast zich.

4: Je bezeert je.

5: Ik bemoei me met jouw zaken.

6: Zij vragen zich af wat jij hier doet.

7: Wij spannen ons erg in.

8: Zij vergist zich nooit.

9: Hij heeft zich gestoten.

10: Ik heb me verbrand.

Wat valt op?

Wederkerende werkwoorden

Wederkerende werkwoorden kunnen onderverdeeld worden in

 verplicht wederkerende werkwoorden en toevallig wederkerende werkwoorden.

Verplicht wederkerende werkwoorden worden gecombineerd met een wederkerend voornaamwoord dat gelijk is aan het onderwerp. 

Staat het onderwerp in de derde persoon, dan is het wederkerend voornaamwoord zich. 

Aan het wederkerend voornaamwoord wordt meestal niet het nadrukkelijke -zelf toegevoegd.

Wederkerende werkwoorden

Een voorbeeldzin met een verplicht wederkerend werkwoord is:

Hij bemoeit zich met mijn dochter.

 

(fout: Hij bemoeit zichzelf met mijn dochter of Hij bemoeit mijn dochter.)

WG = bemoeit zich

Verplicht wederkerende werkwoorden

zich bemoeien 

zich ergeren

zich gedragen

zich uit de voeten maken

zich ontfermen

zich schamen

zich uitsloven

zich vergissen

zich verschuilen

zich verslapen

zich verslikken verspreken

zich voornemen

Toevallig wederkerende werkwoorden

Een voorbeeldzin met een toevallig wederkerend werkwoord is:

Hij wast zich elke dag.

(ook mogelijk: Hij wast zichzelf elke dag of Hij wast zijn auto.)

wg = wast         Lv = zich

Tip!

Bij toevallig wederkerende werkwoorden kan -zelf aan het wederkerend voornaamwoord toegevoegd worden en kan het wederkerend voornaamwoord duiden op een andere persoon, een lijdend voorwerp.

Toevallig

wederkerende werkwoorden

(zich) amuseren

(zich) bezeren

(zich) aankleden

(zich) scheren

(zich) verwonden

(zich) vermaken

(zich) wassen

Oefenen

Opdracht 1

• 1
  . Vanwege het arrestatiebevel houden we ons voorlopig schuil in de heuvels.
• ow = we
  
• wg = houden ons schuil
  

• 2
  . In vlakke gebieden blijken rivieren zich vaak te vertakken.
• ow = rivieren
  
• wg = blijken zich te vertakken
  

Aan de slag!

H1 Grammatica - Taalverzorging- wg en lv (wederkerende werkwoorden)

Je maakt de opdrachten blz. 30+31

Via som/leermiddelen/Nederlands/ H1/ grammatica

Aan de slag!

• Na veertig jaar optreden heeft de zanger zijn gitaar aan de wilgen gehangen.
• ow = de zanger
• wg = heeft aan de wilgen gehangen
• lv = zijn gitaar
• bwb = Na veertig jaar optreden

Aan de slag!

• Heeft de voorzitter van het NOC de sporters hun medailles overhandigd?
• ow = de voorzitter van het NOC
  
• wg = Heeft overhandigd
  
• lv = hun medailles
  
• mv = de sporters
  

Aan de slag!

• Ons eerste afspraakje had ik me eigenlijk heel anders voorgesteld.
• ow = ik
• wg = had me voorgesteld
• lv = Ons eerste afspraakje
• bwb = eigenlijk
• bwb = heel anders

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord

https://www.youtube.com/watch?v=SmKfJu8nnl0

Een extra uitleg:

Welke tip wordt gegeven?

Let op!

Het woord zich is altijd een wederkerend voornaamwoord:

mezelf, jezelf, zichzelf en onszelf

Me, je, en ons kunnen ook een persoonlijk voornaamwoord zijn.

en

 Je en ons kunnen ook een bezittelijk voornaamwoord zijn.

Let op!

Vervang het woord me, je of ons door hij, hem, zijn, of zich.

Als je het woord kunt vervangen door:

• hij of hem: persoonlijk voornaamwoord
• zijn: bezittelijk voornaamwoord
• zich: wederkerend voornaamwoord
  

Aan de slag!

1. Maak 1 en 2 en 4 online Bladzijde 31
2. En oefen met onderstaande opdrachten en bekijk de video:

Oefeningen wederkerend vnw

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-wederkerend-voornaamwoord/

Me of mijn??

https://www.youtube.com/watch?time_continue=64&v=3f6ESRnFTdw&feature=emb_title

Oefenen met: bezittelijk, persoonlijk of wederkerend vnw

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-pers-bez-en-wederkerende-voornaamwoorden-niveau-brugklas/

Evaluatie

*Heb je iets geleerd over samengestelde zinnen deze les?

*Heb je iets geleerd over wederkerende werkwoorden deze les?

*Hoe vond je de les gaan?