Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Grammatica 

Zie voor uitgebreidere uitleg werkvorm doen/zijn:

http://grammaticadidactiek.ruhosting.nl/docs/Activerende%20didactiek%20grammatica.pdf

Lesdoelen

Aan het einde van deze les weet je:

1. wat het verschil is tussen doen-zinnen en zijn-zinnen.
2. wat een persoonsvorm is.

Grammatica

Waarom leren we grammatica?

Grammatica-onderwijs is bedacht door:

1. Leraren
2. Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog
3. Alexander de Grote
4. Julius Ceasar

Kijk naar de betekenis van de hele zinnetjes, dus niet alleen naar de betekenis van het eerste of het tweede woord!

Mama lief

Oma breien

Auto rood

Tante zingen

Tommie lachen

Popje stout

Broertje boos

Hondje blaffen

Meloen bah

Treintje tsjoektsjoek

Snoepje lekker

Papa slapen

Maak een goede zin van de volgende zinnen?
Mama lief
Treintje tsjoektsjoek

Doen-zinnen en zijn-zinnen

Doen	Zijn
Oma doet breien	Mama is lief
Papa doet slapen	Auto is rood
Tante doet zingen	Popje is stout
Tommie doet lachen	Broertje is boos
Hondje doet blaffen	Meloen is bah
Treintje doet tsjoektsjoek	Snoepje is lekker

peuterzinnen

werkwoorden

zijn	is
kunnen	kan
mogen	mag
blijven	blijft
gaan	gaat
moeten	moet

Mama lief	Papa slapen
Popjes stout	Meloenen bah
Oma's breien	Tante zingen
Broertje boos	Treintje tsjoektsjoek
Auto's rood	Tommie lachen
Hondjes blaffen	Snoepjes lekker

Wat je ziet is dat niet alles past. Sommige werkwoorden passen alleen bij de zijn-betekenis, andere alleen bij de doen-betekenis. 

De auto's zijn rood.

De oma's breien.

Persoonsvorm

Wat je ziet is dat een werkwoord meerdere vormen kan hebben: naast zijn heb je is, naast kunnen heb je kan, enzovoorts. 

Persoonsvorm

Verschillende vormen van een werkwoord passen bij de persoon over wie iets gezegd wordt. 

De vorm van het werkwoord past bij de persoon/personen in de zin.

Mama past bij is, en popjes past bij zijn. Daarom noemen we die vormen de persoonsvorm.

Persoonsvorm

Werkwoord koken                                                 Werkwoord lachen

Ik kook                                                                        Ik lach

Jij kookt                                                                     Jij lacht

Wij koken                                                                  Wij lachen          

Oefenen

Jan loopt naar school.

Jan en Kees lopen naar school.

Geef bij de volgende zinnen aan wat de persoonsvorm is.

Harry en Ron heffen hun toverstaf.

1. Harry
2. heffen
3. Harry en Ron
4. hun toverstaf

Hermelien zit in de bibliotheek.

1. zit
2. de bibliotheek
3. Hermelien
4. in

Dumbledore vraagt Hagrid om hulp.

1. Dumbledore
2. Hagrid
3. om hulp
4. vraagt

Harry woont in de bezemkast bij zijn oom en tante.

1. oom en tante
2. in de bezemkast
3. Harry
4. woont

Persoonsvorm

Harry en Ron heffen hun toverstaf.
Hermelien zit in de bibliotheek.

Dumbledore vraagt Hagrid om hulp.

Harry woont in de bezemkast bij zijn oom en tante.

Persoonsvorm

Harry en Ron heffen hun toverstaf.
Hermelien zit in de bibliotheek.

Dumbledore vraagt Hagrid om hulp.

Harry woont in de bezemkast bij zijn oom en tante.

Wat gebeurt er met de persoonvorm als je de tijd van de zin verandert?

Wat gebeurt er met de persoonvorm als je de zin vragend maakt?

Weet je het verschil tussen doen-zinnen en zijn-zinnen?

😒🙁😐🙂😃

Kun je een persoonsvorm vinden in een zin?

😒🙁😐🙂😃

Volgende les

Grammatica

1. Verder oefenen met persoonsvorm.
   
2. Verder oefenen doen-zinnen en zijn-zinnen.
3. Gezegde.