10.3 Het Ruggenmerg

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Thema 10: Regeling

Basisstof 10.3 (en herhaling 10.1 en 10.2)

Vandaag

1. Terugblik (LessonUp) naar basisstof 1 en 2 (10 min)
2. Lezen basisstof 3 en opschrijven begrippen + betekenis (20 min)
3. Uitleg 10.3 (15 minuten)
4. Uitleg 10.4 (20 minuten)
   
5. Zelfstandig werken (25 minuten)
6. Afsluiting (5 min)

Terugblik 

Hoe heten de zenuwcellen die impulsen vervoeren binnen het centrale zenuwstelsel?

1. Bewegingszenuwcellen
2. Schakelcellen
3. Gevoelszenuwcellen

Welke zenuwcellen bevinden zich in een gemengde zenuw?

sleep de juiste namen naar de zenuwcellen

Schakelcel

Bewegingszenuwcel

Gevoelszenuwcel

Zet de woorden in de juiste volgorde.

Ruggenmerg

Spieren

Bewustwording

Zintuigcel

Hersenen

Impulsen in bewegingszenuwcellen

Prikkel

Impulsen in gevoelszenuwcellen

Ruggenmerg

Zelfstandig lezen en begrippen

Wat ga je doen? > Zelfstandig basisstof 3 lezen en de begrippen van basisstof 3 in je schrift opschrijven

Hoe? > Dit doe je geheel zelfstandig!

Hoe lang? > 20 minuten

Hulp? > De leerstof + begrippen in de samenvatting

Klaar? > Pak je laptop en open LessonUp.

Begrippen basisstof 10.3

Zenuwknoop: Verdikkingen met de cellichamen van de gevoelszenuwcellen

Wervelkanaal: Opening in de wervelkolom waarin het ruggenmerg ligt

Ruggenmerg: Verbindt veel zenuwen met de hersenen

Basisstof 3 Ruggenmerg

Aantekeningenschrift op tafel

opdracht

Lezen blz 121 tm 123

Bestudeer ook goed de plaatjes

Leerdoel

• 10.3.1 Je kunt de delen van het ruggenmerg noemen met hun functies en kenmerken.
  

Alle gewervelde dieren hebben een wervelkolom. De wervels beschermen een belangrijk onderdeel van het zenuwstelsel: het ruggenmerg.

Structuur van het ruggenmerg

• Het ruggenmerg wordt beschermd door de wervelkolom.
• Grijze stof bevat de cellichamen van zenuwcellen (midden)
• Witte stof bestaat uit de uitlopers van zenuwcellen (buitenkant)

Aan de slag

Dopamine

Trippers

Tolerantie

Drugs

Bewegingscentra

Verslaving

Waarnemingsvermogen

Grote hersenen

Hersencentra

Gevoelscentra

Reactievermogen

Downers

Lichamelijke afhankelijkheid

Geestelijke afhankelijkheid

Hersenstam

Kleine hersenen

Stimulerende middelen (uppers)

10.4 Hersenen

Lesdoelen

10.4.1 Je kunt de delen van de hersenen noemen met hun functies en kenmerken.

10.4.2 Je kunt de invloed van verdovende, stimulerende en bewustzijnsveranderende middelen op het zenuwstelsel beschrijven en de risico’s van het gebruik van verslavende middelen noemen.

Grote en kleine hersenen

Sterk geplooid, 

vooral het buitenste gedeelte.

buitenste gedeelte: Grijze stof = hersenschors :

ze bevatten de cellichamen van de schakelcellen.

Witte stof = binnenste gedeelte = uitlopers schakelcellen.

Hersencentra

Er zijn gevoelscentra en bewegingscentra. 

Gevoelscentra ontvangen informatie van zintuigen.

Bewegingscentra sturen spieren of klieren aan. 

In beide hersenhelften liggen gevoelscentra en bewegingscentra.

Hersenstam

Ligt in het verlengde van het ruggenmerg.

Levensfuncties: aansturen van de hartslag, ademhaling, bloeddruk en lichaamstemperatuur!

Geleidt impulsen:

• van het ruggenmerg naar de grote en kleine hersenen.
• afkomstig van zintuigen in hoofd/hals naar grote en kleine hersenen.
• afkomstig van grote en kleine hersenen naar de spieren en klieren in hoofd/hals.
  
  
  

Kleine hersenen

Verantwoordelijk voor het afstemmen (coördinatie)  van bewegingen op elkaar.

Kleine hersenen

 Invloed op de hersenen

Sommige stoffen hebben invloed op de hersenen 

- Drugs

- Alcohol

- Medicijnen

- Verdovende middelen

- Stimulerende middelen

- Bewustzijnsveranderende middelen

Alcohol, opium, morfine, heroïne, slaap- en kalmeringsmiddelen.

- Rustig

- Blij

- Verminderen van angst

- Verdovende middelen

- Stimulerende middelen

- Bewustzijnsveranderende middelen

Nicotine, cafeïne, cocaïne en xtc.

- Energiek

- Alert

- Opgewekt

* Zelfvertrouwen neemt toe

- Verdovende middelen

- Stimulerende middelen

- Bewustzijnsveranderende middelen

LSD en paddestoelen

- Iemand neemt de buitenwereld anders waar 

Aan de slag

Oefenen deeltoets (H2)

Deeltoets oefenen voortplanting

Wat? > biologielessen.nl > mavo bovenbouw > voortplanting

Hoe? > Je gaat aan de slag met de oefentoets. Je houdt je aantekeningenschrift erbij en hierin schrijf je alle antwoorden die je geeft. Aan het einde geef je door hoe ver je bent. 

Hoe lang? > 20 minuten, zelfstandig

Hulp? > Leerstof van thema 2 voortplanting

Klaar? > Je geeft je voortgang aan mij door. Volgende les weer verder. 

Afsluiting

Huiswerk vrijdag: 

Bs 10.3: 1, 2, 4, 5 7

Bs 10.4: 1 t/m 3, 5 en 8

Begrippenlijsten zijn ook af!