AFP Defecatie
1 / 31
Lesduur is: 90 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Andere bewoordingen voor ontlasting of defeceren
Slide 5 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Wat is de volgorde van de darmen na de maag?
A
Duodenum, jejunum, ileum, Caecum, colon ascendens, colon transversum, colon descendens, sigmoid, rectum
B
Duodenum, jejunum, ileum, Caecum, colon descendens, colon transversum, colon ascendens, Sigmoid, rectum
C
Jenunum, duodenum, ileum, Caecum, colon ascendens, colon transversum, colon descendens, rectum, sigmoid
D
Ileum, jejunum, duodenum, colon ascendens, colon transversum, colon descendens, Sigmoid, rectum, caecum
Slide 6 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Anus
2 kringspieren (sluitspieren)
Binnenste onwillekeurig (glad spierweefsel)
Buitenste willekeurig (dwarsgestreept spierweefsel)
Defeacatiereflex:
Volle endeldarm
binnenste kringspier ontspant (reflex)
ophouden mbv buitenste kringspier (zindelijk)
ledigen endeldarm
ontspannen buitenste kringspier
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
timer
1:00
Wat is de Normale frequentie van defeceren?
Slide 12 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
timer
1:00
Wat zijn allemaal observatiepunten bij Faeces?
Slide 13 - Woordweb
Geur van je ontlasting
Niet alleen de kleur en de vorm zeggen iets over je stoelgang, de geur kan je ook wat vertellen. De geur van ontlasting is erg persoonlijk. Dat ontlasting een beetje stinkt is normaal. Meestal merk je het zelf snel genoeg wanneer de geur anders is dan normaal. Dan kan het zijn dat er iets mis is gegaan in de spijsvertering. Als je diarree hebt dan heeft je poep een meer zurige geur. Een keer is natuurlijk niet erg. Van bepaalde aandoeningen is het bekend dat de ontlasting sterker gaat ruiken (stinken). De geur van je ontlasting verandert vaak bij maag-darminfecties, problemen bij de spijsvertering of wanneer er bloed in de ontlasting zit. Maar ook voeding is van invloed op de geur. Wanneer iemand veel (dierlijke) eiwitten eet zoals vlees, geeft dit een sterkere geur dan wanneer iemand veel plantaardige voeding eet. Dit heeft te maken met de verteringsproducten (o.a. zwavelverbindingen) van eiwitten. Houd de geur van je ontlasting daarom ook in de gaten.
Slide 14 - Tekstslide
De vorm en kleur vertelt veel over je gezondheid. Gezonde ontlasting is bruin en smeuïg. Dan kan veranderen door wat je eet. Zo zorgt spinazie voor een groenige kleur en maken bietjes of rode kool je ontlasting een beetje rood. Dat is normaal. Bloed in je ontlasting kan met iets onschuldigs te maken hebben, zoals aambeien. Maar het kan ook wijzen op ernstige aandoeningen, zoals een chronische darmontsteking of darmkanker. Het is altijd verstandig om even contact op te nemen met je huisarts als je bloed bij je ontlasting ziet.
Wat kunnen oorzaken zijn van obstipatie?
Slide 15 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat kunnen gevolgen zijn van obstipatie?
timer
1:00
Slide 18 - Open vraag
Gevolgen obstipatie:
Misselijkheid
Opgeblazen gevoel
Verminderde eetlust
Diarree
Hoofdpijn
Obstipatie afgewisseld met perioden regelmatige ontlasting en loze aandrang tumorgroei
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat kunnen oorzaken zijn van diarree?
Slide 20 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Bruin
Bruin is de normale kleur van poep (ontlasting), variërend van lichtbruin tot donkerbruin. Het is belangrijk om de kleur in de gaten te houden. Wanneer de kleur van je ontlasting verandert, zonder dat je hier een verklaarbare reden voor hebt, is het altijd goed om dit met de huisarts te bespreken.
Rood
Een rode kleur in je poep (ontlasting) kan ontstaan door wat je eet (rode kool of bieten). Maar het kan ook komen door bloed bij je poep. Dat is niet altijd gevaarlijk, zoals bij aambeien of wondjes rond de anus. Toch kan het ook wijzen op ernstigere aandoeningen, zoals een chronische darmontsteking of darmkanker. Als je bloed in je ontlasting ziet, is het advies om naar de huisarts te gaan. Zichtbaar rood bloed:
Endeldarm (bijmenging bij ontlasting of eerst bloed en dan ontlasting)
Dikke darm (vermengd met de ontlasting)
!! Darmkanker vooral bij ouderen
Kleurloos/ witgele
Ontkleurde of witgele poep (ontlasting) kan wijzen op een verstopping van de galwegen. Als je ontlasting deze kleur heeft is het advies om naar de huisarts te gaan.
Gele of groene ontlasting
Gele of groenige kleur in je poep (ontlasting) kan komen door het eten van groene bladgroente, zoals spinazie of boerenkool. Deze kleur kan ook een andere oorzaak hebben zoals een maag-darm infectie (Salmonella of Clostridium). Ook aandoeningen aan de lever- en galwegen, coeliakie, alcoholgebruik en laxeermiddel kunnen de oorzaak zijn. Wanneer de kleur geel of groenig is, zonder dat je hier een verklaarbare reden voor hebt, is het altijd goed om dit met de huisarts te bespreken. Een uitzondering hierop zijn baby’s die borstvoeding krijgen, dan is de ontlasting groen/gelig.
Zwart
Soms is poep (ontlasting) heel donkerbruin van kleur. Voor sommige mensen is dit normaal, maar als de kleur ineens zwart is, dan kan dit wijzen op bloedverlies. Ben dan alert en maak een afspraak bij de huisarts.
Verschilt per dag
Het kan zijn dat de ontlasting soms een iets andere kleur heeft. Dit is niet direct erg. Een groenige ontlasting kan komen door de spinazie die je hebt gegeten en rode kleur in de ontlasting door rode bietjes. Wel blijft het belangrijk om de kleur in de gaten te houden. Een afwijkende kleur kan ook wijzen op een aandoening. Wanneer de kleur van je ontlasting steeds verandert, zonder dat je hier een verklaarbare reden voor hebt, is het altijd goed om dit met de huisarts te bespreken.
Slide 24 - Tekstslide
Zwarte, glanzende ontlasting met een weeïge geur
Darmbacterieën werken in op ijzer in het bloed zwarte verkleuring
Bloeding hoog in het maagdarmkanaal (=slokdarm, maag of dunne darm)
Zichtbaar rood bloed:
Endeldarm (bijmenging bij ontlasting of eerst bloed en dan ontlasting)
Dikke darm (vermengd met de ontlasting)
!! Darmkanker vooral bij ouderen
Slide 25 - Tekstslide
Wat je moet weten over vettige ontlasting
Bij een matige tot slechte vetvertering neemt het vetgehalte van de ontlasting toe en is kan vettig, plakkerig en licht van kleur zijn. De ontlasting bestaat onder normale omstandigheden voor 0 tot 4 gram vet per 100 gram ontlasting. Een toename van vet duidt op een gebrek aan maagzuur of problemen met de gal of pancreas. Wanneer vetten niet worden opgenomen, is er ook een verlies van de vet-oplosbare vitaminen A, D, E en K. Een verstoorde opname van vet door de dunne darmwand, kan ook vetdiarree tot gevolg hebben. Deze opname kan verstoord raken door een beschadiging aan de dunne darmwand, bijvoorbeeld door een darmaandoening zoals de ziekte van Crohn of een glutenintolerantie zoals coeliakie. Als iemand last heeft van een verstoorde opname van voedingsstoffen, kan diegene naast vetdiarree ook last hebben van een onverklaarbaar gewichtsverlies en een tekort aan voedingsstoffen. Wanneer je wilt weten of je noten niet goed verteert, kan je eerst het vetgehalte van de ontlasting bepalen zonder noten en daarna de test herhalen met noten (of als je noten eet, andersom: dan wordt eerst het vetgehalte bepaald en wordt de test opnieuw uitgevoerd, terwijl de noten en zaden worden weggelaten. Symptomen bij vettige ontlasting
Witte of beige ontlasting (vergelijkbaar met stopverf)
Stinkende ontlasting
Diarree
Een wisselend ontlastingspatroon
Vermagering
Buikpijn
Een opgezette buik
Plakkerige ontlasting
Vitamine D tekort
Wormen: U kunt weinig of veel klachten hebben. Het kan beginnen met jeuk en huiduitslag. Het begint vaak met koorts, hoesten, spierpijn en rillingen. Andere klachten kunnen zijn: gebrek aan eetlust, gewichtsverlies en hoofd-, buik- en gewrichtspijn.
Lintwormen bestaan uit een lint van witte stukjes. Soms ziet u de witte stukjes in uw poep, ondergoed of beddengoed. De stukjes zijn wit, plat, rechthoekig en 1 tot 2 cm lang. Ga altijd naar de huisarts als u zulke witte stukjes ziet.
Het voedsel dat wij eten legt een lange weg af voordat het verteerd is. Dit proces begint in de mond, waar het speeksel op de voedselbrij inwerkt. Wanneer het eten niet goed wordt verteerd, kan de ontlasting voedselresten bevatten. Je ziet dan voedselresten terug in de ontlasting. Dat kan gebeuren wanneer er niet goed wordt gekauwd, maar bij darmklachten duidt het ook op een darmaandoening.
Maagzuur, gal en alvleesklier enzymen spelen een belangrijke rol. Door een verminderde productie van enzymen kan de ontlasting stinkend zijn, brijachtig, licht of juist heel donder van kleur. Het kan veel zetmeel of vet bevatten of te zuur zijn. Het laboratorium biedt een verteringsanalyse die de kleur, geur, samenstelling, pH en het vetgehalte bepaalt.
Vertering en ontlasting
Om de vertering te beoordelen wordt de ontlasting geanalyseerd. Het vet en zetmeelgehalte geven een indruk van de vertering. De zuurtegraad, de kleur, structuur, bloedsporen, ontstekingsproducten, galzouten en verteringsenzymen geven een indruk van het verteringsproces.
Zuurtegraad
Het is wenselijk dat de darminhoud licht zuur is en dus een pH heeft van 6 tot 6,80 (niet te verwarren met het bloed dat juist licht alkalisch moet zijn). Darmbacteriën zetten plantvezels om in korte-keten vetzuren die het milieu licht zuur houden, daarnaast zorgen zuurvormende bacteriën zoals Lactobacillus en Bifidobacteriën voor een optimale zuurtegraad.
Een hoge (alkalische) pH hangt samen met een toegenomen kans op chronische darmontstekingen en het ontstaan van darmkanker. Korte-keten vetzuren die worden geproduceerd door darmbacteriën herstellen beschadigd DNA en verminderen daardoor de kans op het ontstaan van darmkanker. Zij verlagen indirect te hoge cholesterol- en insulinespiegels en stimuleren een gezonde slijmproductie.
Onverteerd voedsel
Is er onverteerd voedsel aanwezig in de ontlasting? Wanneer er voedselbrokken terug te vinden zijn – bijvoorbeeld stukjes paprika – bekent dat er niet goed wordt gekauwd. Het speeksel moet zich mengen met de voedselbrij. Het is ook mogelijk dat men gebitsproblemen heeft – oudere mensen hebben soms een kunstgebit dat niet goed past. Er kan een versnelde passage zijn en een aandoening van de dunne darm, waardoor voedsel niet goed wordt afgebroken.
Een hoog zetmeel gehalte van de ontlasting
Bij een goede darmfunctie en een gezond dieet bevat de ontlasting geen zetmeel. Een toename van zetmeel in de ontlasting duidt in de meeste gevallen op een te grote consumptie van brood, pasta, rijst en andere zetmeelrijke producten. Veel mensen met darmklachten zoals prikkelbare darmsyndroom klachten (PDS) hebben een intolerantie voor zetmeelrijke producten. Wanneer er veel zetmeel wordt gegeten en dit niet goed verteert , zie je vaak een toename van Candida soorten. Een hoog zetmeelgehalte komt vaker voor bij overgewicht.
Brijachtige ontlasting
Bij een verminderde voedselopname en brijachtige ontlasting kan sprake zijn van een infectie met bacteriën of de eencellige darmparasiet Giardia lamblia. Een glutenintolerantie, voedselallergie of melksuiker intolerantie kan deze klachten veroorzaken. Bij slijm (al of niet gemengd met bloed) kan er sprake zijn van een darmontsteking: de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.
Kleur, geur en slijm
Bij een verminderde vetopname of een blokkade van de galwegen is de ontlasting licht van kleur. Bij een verstopping of bloedverlies donker tot zwart. Door het eten van bietjes is de ontlasting rood. Bij mensen die veel groenten eten en een snelle darmwerking hebben is de ontlasting groen. Een zeer sterke geur duidt op een darmaandoening, dit treedt bij zowel een besmetting met parasieten als coeliakie op. Bij een toename van galzouten kan een scherpe zurige ontlasting ontstaan.
Wanneer de ontlasting een afwijkende kleur heeft van licht tot bijna zwart, eventueel slijm en bloed aantoonbaar zijn en de ontlasting een sterke onaangename geur heeft, kan er sprake zijn van een darmontsteking zijn zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn.
Verhoogd vet gehalte van de ontlasting
Bij een toename van vet in de ontlasting ontstaat er een lichte kleur. De bepaling van het vetgehalte is een belangrijke test. Je kan hiermee ziekten van de darm, maag of galblaas opsporen. Een belangrijke reden voor een gebrekkige vertering is een tekort aan maagzuur. Veel mensen hebben van nature een gebrek aan maagzuur. Het zuurgehalte neemt sterk toe bij mensen die maagzuur remmers slikken. Deze medicijnen zorgen er voor dat het voedsel niet goed wordt verteerd en de galblaas minder goed functioneert.
Een galblokkade door galstenen zorgt ervoor dat de gal niet goed wordt uitgescheiden. Ook bij een gebrekkige werking van de alvleesklier, worden vetten niet goed verteerd waardoor het gehalte in de ontlasting toeneemt. De dunne darm kan ontstoken zijn waardoor de vetten niet worden opgenomen. Bij een beschadiging van de wand van de dunne darm neemt de vetuitscheiding toe. De oorzaak kunnen een infectie met een bacterie of de parasiet Giardia lamblia zijn, een voedselallergie, coeliakie of de ziekte van Crohn.
Slide 26 - Tekstslide
Wat is het?
Winderigheid wordt ook wel gasvorming of flatulentie genoemd. Bij iedereen is er altijd een bepaalde hoeveelheid gas in het spijsverteringskanaal aanwezig. En iedereen laat winden, dat is dus heel normaal. Gemiddeld zo'n 20 winden per dag. Je kunt spreken van winderigheid wanneer je veel meer winden laat of daar geen controle over hebt. Bij extra gasvorming kunnen dit soms 30 á 40 winden zijn per dag.
Het gas in de darm bestaat vrijwel geheel uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan. Dit zijn allemaal reukloze gassen. Als winden stinken dan komt dat door een geringe hoeveelheid stinkende gassen. Dit zijn vaak zwavelverbindingen (rotte eieren) die vrijkomen bij de afbraak van bepaalde eiwitten. De samenstelling en de geur van het darmgas heeft onder andere te maken met de voeding en je microbioom, de vele bacteriën die in je darm leven.
Gas komt in de spijsvertering door:
Gasvorming door microbioom
In je darmen huizen miljarden bacteriën, die samen met virussen, gisten en schimmels je microbioom vormen. Onverteerde voedingsresten, zoals vezels komen in de dikke darm terecht. Deze onverteerde voedingsresten worden door de bacteriën afgebroken en bij dit proces komen gassen vrij. De meeste gasvorming ontstaat door de afbraak van bacteriën.
Inslikken van lucht
Tijdens het eten, drinken en praten komt er ook een kleine hoeveelheid lucht mee naar binnen. Het grootste deel hiervan boer je op.
Bloedsomloop
Een heel klein deel van het gas is afkomstig van de bloedsomloop. Gas wordt vanuit het bloed afgegeven aan de darm en ook weer door de darm afgegeven aan het bloed.
Hoe herken ik het?
Extra gasvorming is meestal onschuldig, maar het kan wel erg vervelend zijn. Vooral als je geen controle hebt over het laten van winden. Als je de winden ophoudt worden de klachten vaak erger. Mensen schamen zich er vaak voor. Winden laten is niet gevaarlijk en een bezoek aan de huisarts is meestal niet noodzakelijk. Heb je ook andere klachten zoals diarree met slijm en/of bloed, een veranderd ontlastingspatroon, aanhoudende buikpijn of gewichtsverlies? Dan is een bezoek aan je huisarts wel noodzakelijk.
Slide 27 - Tekstslide
Wat is het?
Aan de binnenkant van de anus (het poepgat) zit een sponsachtig netwerk van aders. Als deze aders opzwellen en gaan uitstulpen noemen we dat aambeien (hemorroïden). Aambeien kunnen in de anus zitten of naar buiten komen. We spreken dan van inwendige of uitwendige aambeien. Aambeien zijn onschuldig maar veel mensen hebben er in hun dagelijks leven last van. Vooral mensen boven de 50 jaar hebben aambeien. Zowel mannen als vrouwen kunnen aambeien krijgen. Oorzaak van aambeien
Aambeien ontstaan door een verhoogde druk op de aders net boven de anus. Deze raken geïrriteerd, zwellen op en rekken uit. De verhoogde druk op de aders kan een gevolg zijn van:
Persen
Als je gaat persen omdat jouw poep hard is of je probeert te poepen terwijl je geen aandrang hebt, komt er te veel druk op de aders boven de anus. Poep kan hard worden als je te weinig vezels eet, te weinig drinkt of te weinig beweegt. Bepaalde medicijnen kunnen poep ook hard maken.
Ophouden van de ontlasting
Als je poep ophoudt, hoopt de poep zich op in de endeldarm. De druk in de aders boven de anus neemt daardoor toe. Het is dus goed om te poepen als je aandrang hebt en het niet uit te stellen.
Chronisch hoesten
Tijdens het hoesten komt er veel druk op de bloedvaten te staan en neemt ook de druk in de aders boven de anus toe.
Lang staan
Als je lang staat zonder te lopen, neemt de druk in de bloedvaten toe en kan ook de druk in de aders boven de anus toenemen.
Zwangerschap en bevalling
Tijdens de zwangerschap en de bevalling, neemt de druk in de bloedvaten toe. Vrouwen hebben hierdoor een verhoogd risico op aambeien.
Hoe herken ik het?
Meest voorkomende klachten bij aambeien
Aambeien kunnen bloedverlies, jeuk, pijn of een branderig gevoel aan de anus of een bult bij de anus veroorzaken. Als aambeien naar buiten zakken, kan dit een drukkend en pijnlijk gevoel geven. Het kan dan aanvoelen alsof er iets uit de anus komt en je kunt moeite hebben met het afvegen na het poepen. Aambeien zijn erg kwetsbaar en kunnen makkelijk gaan bloeden als je naar het toilet gaat. Je ziet dan helderrood bloed op/in de poep of bij het afvegen. Ook kan een aambei spontaan gaan bloeden.
Bloed bij de ontlasting wordt meestal veroorzaakt door inwendige of uitwendige aambeien. Bloedverlies uit de anus kan echter ook komen door een ontsteking, een poliep of een tumor in jouw darm. Ga daarom altijd naar de huisarts bij bloed in de ontlasting. De huisarts kan vaststellen of aambeien de oorzaak zijn of dat verder onderzoek nodig is om andere aandoeningen uit te sluiten. Ga ook naar de huisarts als het poepen pijnlijk is of de pijn te erg wordt.
Last van anale klachten?
Als je denkt dat je last heb van anale klachten, kun je op de website van analeklachten.online terecht voor meer informatie. Zij hebben een online tool ontwikkeld om als je last hebt van anale klachten, te achterhalen wat er aan de hand is en wat je vervolgens aan kan doen. Je kan hier ook terecht voor vragen. Deze website is tot stand gekomen door samenwerking met chirurgen die gespecialiseerd zijn in de proctologie uit heel Nederland.
Hoe gaat het verder?
Diagnose van aambeien
In de meeste gevallen kan de diagnose aambeien gesteld worden door de huisarts. De huisarts vraagt naar je klachten en bekijkt en onderzoekt de anus. Hij zal dan met een gehandschoende vinger de anus ook aan de binnenkant onderzoeken. Dit heet een rectaal toucher.
Soms gebruikt de huisarts een kijkbuisje om de binnenkant van de anus te onderzoeken. Dit wordt een proctoscopie genoemd. De huisarts kan je voor een proctoscopie ook doorverwijzen naar een medisch specialist.
Behandeling van aambeien
Het belangrijkste bij aambeien is zorgen dat jouw poep zachter wordt. Als de poep te hard is moet je meer persen. Hierdoor krijg je meer last van al bestaande aambeien en kunnen er nieuwe aambeien bijkomen. Als de diagnose aambeien is gesteld, krijg je daarom eerst voedingsadviezen en leefregels. Zoals meer vezels eten, veel drinken en voldoende bewegen. Een diëtist kan je hierbij helpen.
Door het opvolgen van deze adviezen zullen in veel gevallen de klachten verdwijnen. Aambeien doen meestal geen pijn, tenzij er een bloedstolseltje in de ader zit.
Laxeermiddelen
Als de voedingsadviezen en leefregels niet helpen om de poep zachter te maken, kan de huisarts je vezelpreparaten (zakjes psylliumvezels) voorschrijven. Als dit ook niet voldoende helpt of je als je er niet tegen kan, kunnen laxeermiddelen voorgeschreven worden zoals macrogol of magnesiumoxide. Deze helpen de poep dunner te maken zodat je minder hoeft te persen.
Andere medicijnen
Als klachten zoals pijn en jeuk niet overgaan kan de arts zalf of zetpillen voorschrijven zoals:
Zalf of zetpillen met lidocaïne: deze werken plaatselijk verdovend en dus pijnstillend
Zalf of zetpillen met zink: deze verminderen de pijn en jeuk en kunnen er mogelijk voor zorgen dat de aambeien iets verschrompelen
er zijn veel middelen tegen aambeien zonder recept van de arts te koop bij de drogist. Wees voorzichtig met het gebruik van deze middelen. Overleg bij langdurig gebruik van medicijnen altijd met je arts of apotheker.
Andere behandelingen
Wanneer de voedingsadviezen, leefregels en medicijnen niet voldoende helpen, kan de huisarts je doorverwijzen naar een medisch specialist (maag-darm-leverarts (MDL-arts) of chirurg). Er zijn verschillende behandelingen mogelijk om aambeien te verwijderen. De meeste ingrepen worden poliklinisch gedaan. Dit wil zeggen dat je niet in het ziekenhuis wordt opgenomen. Je kunt op de dag van de ingreep weer naar huis als er geen complicaties zijn. Het is mogelijk dat je voor de ingreep een klysma (darmspoeling) krijgt om de endeldarm en anus schoon te maken.
De verschillende manieren om aambeien te verwijderen zijn:
Afbinden
Dit is de meest gebruikte manier. De aambeien worden met een rubberen elastiekje afgebonden. Dit heet een rubberbandligatie. De elastiekjes kunnen alleen binnen in de anus op het slijmvlies worden geplaatst. Zeven tot tien dagen na de behandeling vallen de afgestorven aambeien af. Het wondje geneest met een klein litteken. De eerste dagen na de ingreep kan je een wee of krampend gevoel onder in de buik hebben. Soms is nog een tweede of derde behandeling nodig.
Inspuiten
Een andere manier om aambeien te verwijderen is het inspuiten van een irriterende vloeistof in de aambei waardoor deze verschrompelt. Dit heet scleroseren.
Soms is een operatie nodig om de aambeien te verwijderen.
Slide 28 - Tekstslide
en fissuur is een kloofje; een fissura ani is een pijnlijk kloofje in de anus. Een kloofje in de anus geeft vaak klachten in de vorm van (scherpe) pijn tijdens of na de stoelgang, vaak met wat bloedverlies.
Waarom het kloofje ontstaat en waarom juist op bepaalde voorkeursplaatsen in de anus, is niet duidelijk. Mogelijk heeft het te maken met een verhoogde spanning; een soort kramp van een deel van de kringspier en daardoor een verstoorde bloedvoorziening.
Onbewust houden mensen door de pijn en de verhoogde spanning van een deel van de sluitspier de ontlasting op. Dit heeft tot gevolg dat de ontlasting hard wordt. Bij iedere stoelgang scheurt het kloofje steeds weer open en blijft op die manier hardnekkig bestaan.
Onderzoek
De klachten zijn meestal duidelijk, maar lichamelijk onderzoek is doorgaans toch noodzakelijk om onderliggende afwijkingen in het laatste deel van de darm of het anale kanaal uit te sluiten. Denk bijvoorbeeld aan aambeien. Bij het lichamelijk onderzoek inspecteert de arts de anus. Hierbij spreidt hij de anus een beetje om het kloofje te kunnen ontdekken.
Behandeling
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk bij een fissura ani:
aanpassing van het dieet;
bloedvatverwijdende en spierverslappende zalf;
Botox-injectie;
operatie (LIS).
Dieetaanpassing
Meestal reageert een fissura ani op eenvoudige maatregelen. De eerste maatregel is erop gericht om de stoelgang zacht te houden. Daarvoor is het eten van voldoende plantaardige vezels (zemelen, bruinbrood) en het drinken van veel water (zo’n anderhalf tot twee liter extra per dag) nodig. Daarnaast kan de arts u medicijnen voorschrijven, bijvoorbeeld poeders van plantaardige vezels of een drankje.
Zalf
Als eerste vorm van behandeling kan een bloedvatverwijdende en spierverslappende zalf worden voorgeschreven, die regelmatig in de anus op het kloofje moet worden aangebracht. Als bijwerking van dit zalfje is bekend dat het in een enkel geval hoofdpijn kan geven. Bij het merendeel van de patiënten is het lichaam na één of twee dagen gewend en verdwijnt de hoofdpijn weer.
Deze behandeling moet ongeveer drie maanden worden voortgezet, voordat het definitieve resultaat kan worden beoordeeld.
Wanneer het kloofje ondanks de aanpassing van het dieet en de behandeling met de zalf blijft bestaan, kan een Botox-injectie of een operatie (LIS) verlichting geven.
Botox-injectie
Een Botox-injectie verlamt de verhoogde spanning van de kringspier, waardoor het kloofje kan genezen.
Operatie (LIS)
Via een klein operatiewondje naast de anus wordt het binnenste deel van de sluitspier aan de zijkant ingeknipt. Het doel van deze operatie, die klinisch wordt uitgevoerd, is de verhoogde spanning in een deel van de sluitspier te verminderen. Dit heet een interne sfincterotomie (LIS). Het operatiewondje wordt opengelaten om het risico van infectie zo klein mogelijk te houden.
Complicaties
Geen enkele operatie is zonder risico’s. Ook bij een LIS-operatie bestaat er een kleine kans op complicaties. De ingreep vindt plaats in een bloedvatrijk gebied (de anus). Daarom kan na de behandeling wat bloedverlies optreden.
Het doel van de operatie is de spanning in een deel van de sluitspier te verminderen. Deze spanning is ook nodig om lucht (winden), vocht (slijm, diarree) en ontlasting op te kunnen houden. In het begin kan er dan ook zeker enig controleverlies over de sluitspier zijn. Wanneer u een windje of wat vocht voelt aankomen, moet u de kringspier bewust aanspannen, terwijl dat voorheen moeiteloos en bijna onbewust ging.
Meestal is dit van tijdelijke aard. Helaas kan echter in een klein aantal gevallen enig controleverlies blijvend zijn.
Na de operatie
Na een geslaagde operatie zijn de pijnklachten meestal sterk verminderd of zelfs direct verdwenen.
Het is belangrijk dat uw ontlasting na de ingreep zacht blijft; meestal krijgt u hiervoor een recept voor medicijnen mee. Na de behandeling is de anus bedekt met een gaasje. Ook voor nieuwe gaasjes krijgt u doorgaans een recept mee.
Bij pijn kunt u pijnstillers zoals Paracetamol gebruiken. Deze zijn te koop bij apotheek en drogist. Ook een warm bad kan de pijn tijdelijk verlichten. Het is verstandig het anaal gebied goed schoon te houden, met name na de stoelgang, maar ook tussendoor. Twee keer per dag afspoelen, is vaak voldoende. Met de douche kunt u het gebied gemakkelijk schoon spoelen.
Toiletadviezen voor ontlasten
Ga bij aandrang naar het toilet, zeker in geval van een moeizame stoelgang en houd het niet op.
Poepen lukt niet zonder aandrang; probeer dus niet persend toch ontlasting kwijt te raken.
De voeten staan plat op de grond. Gebruik eventueel een voetensteuntje als het toilet te hoog is.
Zit rechtop met de schouders boven de heupen, zak door en maak een bolle rug.
Uw ondergoed moet goed omlaag; tot op de enkels.
Pas een rustige buikademhaling toe en wacht tot de ontlasting komt.
Wanneer de ontlasting niet komt, kantelt u tien keer uw bekken (holle en bolle rug maken). Als u een holle rug maakt, ademt u rustig in en bij een bolle rug ademt u rustig uit. Komt de ontlasting dan nog niet op gang, blaas dan in uw vuist terwijl u uitademt en de buik en de flanken bol maakt. Ga NIET persen, maar druk op deze manier een beetje mee naar beneden.
Probeer de anus slap te laten en de billen te ontspannen; richt de druk op de anus. Komt de ontlasting echt niet, terwijl u wel aandrang heeft, dan is het aan te raden van het toilet af te gaan en ongeveer tien minuten intensief te bewegen (wandelen, huishoudelijke taken). Ga vervolgens opnieuw naar het toilet om het met bovengenoemde adviezen opnieuw te proberen.
Bij pijn of bij het niet goed schoon kunnen maken van de anus, spoel met water (fles, bidon of douche).
Als u goed rechtop zit met een wat bolle rug, is de uitgang van de endeldarm en anus het meest naar beneden gericht. Dit maakt het makkelijker om uw ontlasting kwijt te raken.
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Darmen; Een Verstopping En Laxeermiddelen
Laxeermiddelen hebben het gevaar verslavend te werken en kunnen op den duur de darmen ernstig beschadigen. In sommige gevallen kunnen ze zelfs hartritmestoornissen veroorzaken. Ook zijn laxeermiddelen beslist niet bedoeld om gewicht door te verliezen.
Wat is de meest voorkomende bijwerking van laxeermiddelen?
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Opgeblazen gevoel in de bovenbuik, misselijkheid en diarree. Na een paar dagen of na het verlagen van de dosering verdwijnt dit meestal vanzelf. Na langdurig gebruik kan erge diarree optreden. ...
Buikpijn. Dit is een gevolg van de werking van het product en trekt vanzelf weer weg.
Welke soorten laxantia zijn er?
Van de laxeermiddelen, zonder en op recept, zijn er zo'n drie verschillende soorten met ieder een andere werkwijze: osmotische, stimulerende en bulkvormende laxeermiddelen.
verhoogt het watergehalte van de feces en verzacht de consistentie van de feces; bevordert, door vergroting van de darminhoud, de darmperistaltiek. Dit stimuleert de stoelgang en verkort de passagetijd van de feces.
De osmotische laxeermiddelen trekken water aan in de dikke darm. Zo bevorderen ze de evacuatie van de stoelgang. Sommige osmotische laxeermiddelen (lactilol, lactulose, mannitol, pentaerythitol, sorbitol) zijn eigenlijk suikers die niet worden opgenomen vanuit de dunne darm. Zo komen ze in de dikke darm terecht.
Stimulerende laxeermiddelen
De werking is over het algemeen zeer effectief. Op deze manier komt de stoelgang op gang waarbij plotselinge aandrang kan optreden. Door de plotselinge aandrang kan de controle over de stoelgang verminderen. Stoffen die worden gebruikt in stimulerende laxeermiddelen zijn senna en bisacodyl.
De bulkvormende laxeermiddelen zijn vezels die ervoor zorgen dat er water in de ontlasting wordt vast gehouden, zodat het gewicht en de consistentie van de ontlasting verbetert. Dit zijn middelen die geschikt kunnen zijn voor mensen die te weinig vezelrijke voeding binnen krijgen.
Slide 31 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
