Hoe zat het ook alweer?

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoe zat het ook alweer?

Ontleed de volgende zinnen.

Neem de zin over, zet streepjes tussen de zinsdelen en benoem ze.

1. Ik heb haar gisteren aangesproken op haar gedrag.
   
   
2. De schade aan onze auto bleek vorige week gelukkig beperkt.
   
   
   
3. Op koningsdag bakt de koning pannenkoeken voor het volk.
   

Check de zinnen:

1. Ik | heb | haar | gisteren | aangesproken | op haar gedrag
   ow   wg     lv            bwb                 wg                         vzv
   
   
2. De schade aan onze auto | bleek | vorige week | gelukkig | beperkt.
   
                           ow                              ng              bwb                 bwb             ng
   
   
3. Op koningsdag | bakt | de koning | pannenkoeken | voor het volk.
             bwb                   wg           ow                       lv                             mv

Hoeveel zinnen had je helemaal goed?

• 0 of 1    -->  Volg de aantekeningen
  
  
• 2 of 3   --> Keuze tussen: 
                             - Volg de aantekeningen
                                 of
                             - Werk zelfstandig aan de opdrachten
  
  

Noteer de stappen in je schrift!

Stappen zinsontleding

--> alles op een rijtje

PV

• Verandert de zin van tijd
• Plek 2 in gewone zin
• Zinsdeelproef --> ruil groepjes woorden met de PV
• Mijn moeder | heeft | vorige week | gelukkig |een kaartje |
  
   geschreven | aan onze zieke buurvrouw.
  

OW

• Doet iets of is iets 
• Altijd een persoon of een ding
• Mijn moeder | heeft | vorige week | gelukkig |een kaartje |
  

                 OW
       geschreven | aan onze zieke buurvrouw.

Gezegde: WG of NG

• DOE-zin of ZIJN-zin? 
• Altijd één van de twee
• Mijn moeder | heeft | vorige week | gelukkig | een kaartje                                    
    geschreven | aan onze zieke buurvrouw.
  
• Zij | schijnt | namelijk | al een tijdje | ziek te zijn.
  

WG

• DOE-zin
• Handeling/actie --> OW doet iets
• Alleen werkwoorden! --> ZWW + eventueel HWW
• LV mogelijk aanwezig
• (Een LV 'ondergaat' immers een handeling/actie)
• Mijn moeder | heeft | vorige week | gelukkig | een kaartje | geschreven |
             OW                WG                                                                                           WG
    aan onze zieke buurvrouw.

NG

• ZIJN-zin
  
• OW is iets
• Werkwoorden + naamwoorden
• KWW/HWW  +  ZN of BN
• Koppelwerkwoord --> eigenschap/kenmerk (ZN/BN) --> OW
• Meer werkwoorden met 'zijn'-betekenis:
• zijn-worden-blijven-blijken-lijken-schijnen
• LV nooit mogelijk!
• Immers: geen handeling/actie in de zin
• Zij | schijnt | namelijk | al een tijdje | ziek te zijn.
   OW      NG                                                                NG

VZV

• WW + VZ = vaste combinatie
• VZ geen letterlijke betekenis
• VZ niet te vervangen door ander VZ 
• Mijn vader | zorgt | altijd | supergoed | voor mijn moeder.
           OW           WG                                                             VZV

LV

• Alleen mogelijk in DOE-zin (WG)
• 'Ondergaat' de handeling/actie
• Altijd een ding of een persoon
  
• Begint nooit met een VZ
• Mijn moeder | heeft | vorige week | gelukkig | een kaartje |
              OW              WG                                                                 LV
    geschreven | aan onze zieke buurvrouw.
            WG

MV

• Ontvanger / luisteraar
• Altijd persoon/personen
• Woordje 'aan' toevoegen of weg kunnen laten 
• Mijn moeder | heeft | vorige week | gelukkig | een kaartje |
            OW                 WG                                                                 LV
    geschreven | aan onze lieve buurvrouw.
             WG                                  MV

BWB

• Extra info
• Plaats, tijd, oorzakelijkheid, hoeveelheden etc.
• Nooit personen of dingen
• Restzinsdelen
• Mijn moeder | heeft | vorige week | gelukkig | een kaartje |
            OW                 WG             BWB                  BWB            LV
    geschreven | aan onze zieke buurvrouw.
             WG                                     MV
• Zij | schijnt | namelijk | al een tijdje | ziek te zijn.
    OW     NG            BWB             BWB                  NG
• Mijn vader | zorgt | altijd | supergoed | voor mijn moeder.
          OW              WG      BWB            BWB                   VZV
  
  

Evaluatie

Wat vind je nog lastig? Denk aan:
ontdekken welke woorden een zinsdeel vormen, een bepaald zinsdeel benoemen, volgorde aanhouden etc.

De rest van de les ga ik ...

De uitleg nog een keer zelfstandig doornemen.

De opdrachten uit het boek maken.

De oefenbladen maken

Opdrachten nakijken

Extra hulp vragen aan mevr. Boomstra