2223 4H §5.5 Gaswisseling, opname en transport bij planten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Schrift, boek op tafel

Deze les: verwerken, vragen stellen, bijwerken

Vrijdag: Les §5.5 - Gaswisseling, opname

en transport bij planten & Vooruitblik

Leerdoelen

14. Je beschrijft de gaswisseling bij planten en legt ut hoe planten hun waterbalans onder verschillende omstandigheden handhaven.

15. Je beschrijft hoe planten water en voedingszouten in plantenwortels opnemen en transporteren.

16. Je vergelijkt de transportroute van planten voor water en mineralen met de sapstromen voor organische stoffen.

Huiswerk

Lz. en mk. §5.5

Herhaal §5.1 t/m §5.4

Verwerken

Per leerdoel maak je minimaal 2 opdrachten goed --> Goed nadenken over je antwoord, formuleren, controleren op denkstappen en aanvullen.

Gaat dat goed? Begrijp je wat je doet? Dan naar het volgende leerdoel.

Fout? --> doe ook de reproductievragen van dat leerdoel en de overige vragen.

Succescriteria

• Je kunt de definitie van de gebruikte begrippen in de paragraaf geven en toepassen.
• Je kunt de inhoud van de leerdoelen aan een ander uitleggen.
• Je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken.
• Je weet welke binas-tabellen bij het onderwerp horen en informatie uit deze tabellen halen en gebruiken.

14. Je beschrijft de gaswisseling bij planten en legt uit hoe planten hun waterbalans onder verschillende omstandigheden handhaven.

Doen

Je beschrijft de gaswisseling bij planten en legt uit hoe planten hun waterbalans onder verschillende omstandigheden handhaven.

Opdracht 67 & 70

Klaar? Start met de begrippenlijst/mindmap/overige opdrachten.

Water/ mineralen - Wortel

Wortelharen nemen water en mineralen op. Groot oppervlak.

BiNaS 91B

Water/ mineralen - Wortel

Wortelharen vormen een complex met schimmels (miccorhiza) om meer mineralen op te kunnen nemen.

Symbiose

Water/ mineralen - Wortel

Wortelharen

Epidermis

Cortex

Endodermis

Centrale cilinder

Water/ mineralen - twee routes

Water kan via celwanden (buiten cellen langs) en via grondplasma (door cellen heen) van de schors naar de endodermis.

Water/ mineralen - endodermis

De endodermis is een muur van cellen om de centrale cilinder die omgeven zijn door een kurkbandje. Vanaf hier kan het water alleen door cellen heen.

Water/ mineralen - endodermis

Het membraan van de endodermis cellen is selectief permeabel: niet alle stoffen kunnen er doorheen.

CONTROLE!

Water/ mineralen - worteldruk

Endodermiscellen nemen actief mineralen (zouten) op. Osmose zorgt er voor dat dan ook water wordt opgenomen.

De kracht waarmee dit gebeurt heet

worteldruk.

Transport in planten

Houtvaten: Water en mineralen vanuit de wortel naar de rest van de plant. Houtvaten omHoog

Bastvaten: Water met opgeloste suikers van de bladeren naar de rest van de plant. Bastvaten naar Beneden

Plasmastroming: in plantencellen is het grondplasma altijd in beweging.

Water/ mineralen - houtvaten

Het water en mineralentransport gaat van de centrale cilinder naar de rest van de plant via houtvaten.

Celwanden met verdikkingen (ringen/ spiraal/ netwerk/ stippels – tegen inklappen) van afgestorven cellen.

Water/ mineralen - verdamping

In de bladeren verliezen planten water door verdamping door huidmondjes.

Die staan open om CO2 op 

te nemen.

Bij veel verdamping sluiten 

de huidmondjes door 

waterverlies in 

de sluitcellen.

Water/ mineralen - verdamping

Verdamping zorgt voor een aanzuigende werking en levert een deel van de kracht die nodig is om water omhoog te pompen in een boom.

Houtvaten - krachten

Hier is kracht nodig om water (met opgelosten stoffen) in een plant naar boven te transporteren.

* verdamping

* worteldruk 

Bastvaten

Sapstroom door drukverschillen als gevolg van osmose.

Suiker - organische stoffen

Bastvaten

Langgerekte cellen met een dunne celwand-> kern en de organellen verdwijnen. De wand tussen de cellen krijgt openingen. 

In de nerf nemen de bastvat cellen actief suikers op (glucose, sacharose). Water volgt door osmose.