5.2: Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.2 Europa gaat de wereld overheersen

Planning

• Huiswerk controle
• Herhaling 
  
• Uitleg 
  
• Zelfstandig aan het werk
  
• Afsluiten 
  

Herhaling 

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot wereldrijken.
  
• Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.
  
• Je kunt een beschrijving geven van het bestuur en de economie in Brits-Indië.
  

Van handelspost naar imperium

Tussen 1500 - 1650 was er een wereldeconomie ontstaan:

• Europeanen hadden veel vaarroutes ontdekt naar Afrika, Azië en Amerika
  
• Haalde daar allerlei goederen vandaan: goud, zilver, specerijen, koffie en thee, suiker, ivoor
  
• Slavenhandel (van Afrika naar Amerika en Azië)

16e en 17e eeuw: 

• In Amerika hadden Europeanen koloniën gesticht
  
• In Azië en Afrika alleen nog maar handelsposten aan de kust, vanuit daar handelen met lokale bevolking 

19e eeuw:

• Ook binnenland van Azië en Afrika bezetten en besturen --> ontstaan koloniën 
  
• Producten voor Europa verbouwen: katoen, tabak, rubber, koffie, thee, tin, aardolie 
  
• Europese landen wilde allemaal zoveel mogelijk koloniën voor een groot wereldrijk: imperium. Ontstond een wedstrijd 
• 1800 - 1940: periode van modern imperialisme 

Oorzaken van modern imperialisme

1. Economisch voordelig: grondstoffen + afzetgebied
   
2. door technologische voorsprong was het makkelijk om gebieden te veroveren (betere wapens, telegraaf, stoomboot)
3. Zorgde voor aanzien en macht (past bij nationalisme)
4. Superioriteitsdenken: wij zijn beter en hebben het recht te overheersen --> religie, wetenschap, technologie: wij zijn beschaafder en moeten de rest helpen 

• Superioriteitsdenken had een racistisch element: witten mensen beter dan mensen met een andere huidskleur omdat ze van een ander ras zouden zijn (Huidige wetenschap heeft bewezen dat dit niet correct is: huidkleur heeft niets te maken met intelligentie en karakter)

Brits-Indië

• Groot-Brittannië had in de 19e eeuw het meeste succes bij het stichten van een imperium
  
• Brits-Indië was het belangrijkst: India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, deel Myanmar 
  
• Bestuurd door 1000 Britse ambtenaren en 40.000 soldaten (erg weinig in vergelijking met lokale bevolking) 
  
• Britten maakte gebruik van Indiase vorsten, zo leek het voor de bevolking alsof er niets veranderd was
  
• Economisch belangrijk gebied: grondstoffen (katoen, indigo, jute, thee) + afzetmarkt 
  
• Wilde India morden maken: aanleg wegen en spoorlijnen, stichtte scholen (weinig succes)
  

Zelfstandig aan het werk

Maak van 5.2 opdracht 1 t/m 3, 5 tm/12

Eerder klaar? maak de test jezelf van 5.1 / 5.2 

Je mag overleggen met de persoon naast je

Je blijft op je plek zitten

Heb je vragen? steek je vinger op

Waar hebben we het over gehad?