Movies that Matter - Enkeltje Vrijheid - MBO (voorbereiding bioscoopbezoek)

1 / 18

Slide 1: Tekstslide

Mens & MaatschappijBurgerschap+1MBOMiddelbare schoolvmbo t, havo, vwoLeerjaar 3-6Studiejaar 1,2

In deze les zitten 18 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Lesduur is: 45 min

Introductie

Deze voorbereidende les hoort bij de documentaire Enkeltje Vrijheid (2024). Dit is een documentaire over Ahmed, een 25-jarige man uit Sudan. Hij reist van de Italiaanse Alpen naar Ter Apel, met een gewonde voet en zonder geld, terwijl hij de harde realiteit van het Europese migratiebeleid ervaart.

Instructies

Lesinstructie

Per slide is beschreven wat de bedoeling is;
Deze les kan gegeven worden met de inzet van mobiele telefoons, maar ook zonder. Je kunt dit aan- of uitzetten door na het openen van de lespresentatie, het vinkje onder in het scherm van de les te deactiveren;
Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen te lezen of zelf aan leerlingen te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.

Leerdoelen

Na deze les kunnen leerlingen:

Meer begrip tonen voor situaties in conflictgebieden;
Een mening vormen over huidige migratiesituaties;
Uitleggen wat paspoortprivilege is.

De les kun je in zijn geheel maken, of in delen. De lesduur ongeveer 30-50 minuten.

Movies that Matter

De missie van Movies that Matter is om mensenrechten onder de aandacht te brengen en te houden. We gebruiken film als middel om het gesprek over een rechtvaardige wereld op gang te brengen en leerlingen en studenten bewust te maken van mensenrechten en maatschappelijke vraagstukken.

Naast dat zij leren wat mensenrechten zijn, proberen wij ze ook bewust te maken van manieren waarop zij zelf kunnen bijdragen aan de bescherming daarvan. Daarbij is het belangrijk om zich bewust te worden van hun eigen perspectief – en van het feit dat er meerdere perspectieven naast elkaar bestaan. Het doel is dat de leerlingen leren een genuanceerde mening te vormen. Op langere termijn hopen we dat dit leidt tot een ruimer wereldbeeld en tot het besef dat diversiteit vanzelfsprekend is binnen de Nederlandse samenleving.

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Introductie: (2min)

De les is in delen opgedeeld:

Introductie tot migratie
Huidige migratie situatie
Paspoort privilege
Conflict in Sudan
Samenvatting

Duur: 30-50 minuten: 

De les kun je in zijn geheel maken, of in delen. De lesduur ongeveer 30-50 minuten

Slide 2 - Tekstslide

Leerdoelen: (2min)

Na deze les kun je:

Meer begrip tonen voor situaties in conflictgebieden
Een mening vormen over huidige migratiesituaties
Uitleggen wat paspoortprivilege is

Slide 3 - Woordweb

Denkvraag: (3min) 

Wat weet jij over migratie?

Denk aan woorden, beelden of situaties die jij ermee associeert.

Welke kennis is aanwezig bij de leerlingen over migratie? Maak samen een woordenwolk of mindmap en ga hier samen over in gesprek. Gebruik deze voorkennis om het gesprek aan te gaan in de klas.

Slide 4 - Tekstslide

Denkvragen: (2min)

Migratie is je verplaatsen van de ene plek naar de ander. Er zijn verschillende soorten migratie:

Gedwongen migratie – vanwege conflict, oorlog of ander gevaar waarbij de overheid je niet kan of wilt beschermen
Arbeidsmigratie – aan het werk gaan in een ander land
Gezinshereniging – migreren om herenigd te worden met je familie
Migratie is niet iets nieuws, het bestaat al zolang als de mensheid er is.

Slide 5 - Tekstslide

Antwoorden: (2min)

Migratie is het verplaatsen van de ene plek naar de ander. Er zijn verschillende soorten migratie:

Gedwongen migratie – vanwege conflict, oorlog of ander gevaar waarbij de overheid je niet kan of wilt beschermen. Mensen vluchten niet zomaar; ze ontvluchten gevaarlijke situaties zoals oorlog, geweld en onveiligheid. Vraag ze of ze enkele conflictgebieden kunnen noemen. Probeer het antwoord Sudan uit te lokken.
Arbeidsmigratie – aan het werk gaan in een ander land
Gezinshereniging – migreren om herenigd te worden met je familie

Slide 6 - Tekstslide

Toelichting: (3min)

Illustratie Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek

In het eerste kwartaal van 2025 dienden ruim 4,5 duizend mensen een eerste asielverzoek in Nederland in. Dat is 37 procent minder dan in het voorgaande kwartaal, en een halvering ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024 (een jaar eerder dus)

Bron: https://www.cbs.nl/item?sc_itemid=a87bc47f-8799-414b-adce-9124981627da&sc_lang=nl-nl

Migratie bestaat in verschillende vormen, Schrover (hoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit Leiden) licht toe dat de asielmigratie is afgenomen, maar migratie in het algemeen neemt toe.

Bron: https://www.nporadio1.nl/nieuws/binnenland/5bf35cb2-9c6a-4587-afa7-428155be7bc3/afname-asielcijfers-klad

Waar

Niet waar

Slide 7 - Poll

Antwoord: Waar (2min)

Toelichting: Artikel 14 (1) van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens luidt: 'Een ieder heeft het recht in andere landen asiel te vragen en te genieten tegen vervolging'. In internationale verdragen, vooral het Vluchtelingenverdrag van 1951, is het recht op asiel verder uitgewerkt.

Slide 8 - Tekstslide

Vraag: (4min) 

"De vrijheid om zich te verplaatsen is niet voor iedereen hetzelfde. Sommige paspoorten openen deuren, andere sluiten ze." 

Wat betekent dit citaat volgens jou? Geeft een paspoort privileges? Ken je iemand met een paspoort anders dan Nederlands? 

Gebruik deze activiteit als voorbereiding op de introductie van paspoortprivileges in de volgende slide.

Toelichting: Dit citaat is anoniem en wordt vaak gebruikt door activisten en voorvechters van migratierechtvaardigheid. Het benadrukt dat de vrijheid om te reizen en te migreren niet voor iedereen gelijk is. Afhankelijk van welk paspoort je hebt, kun je makkelijker of juist moeilijker grensoverschrijdend reizen. Dit concept staat bekend als paspoortprivilege en maakt duidelijk hoe ongelijkheid in vrijheid en mobiliteit wereldwijd voorkomt.

Slide 9 - Tekstslide

Paspoort Privilege: (2min) 

Welk voordeel heeft een paspoort?

Paspoort privilege betekent dat je voordeel hebt, alleen doordat je een specifiek paspoort hebt. Als je bijvoorbeeld in Nederland bent geboren, heb je vaak meer reismogelijkheden en gemakkelijker toegang tot studie- en werkgelegenheid in andere landen. In vergelijking, als je in een ander land bent geboren, zoals Afghanistan, Egypte, Nepal of Pakistan, heb je zelfs met een paspoort weinig geluk: je kunt namelijk naar veel landen nog steeds niet reizen. (niet eens voor een dag)

Slide 10 - Tekstslide

Kijkvragen: (2min) 

Vraag de leerlingen de op te schrijven of schrijf de vragen op het bord. Kijk vervolgens als klas naar de video en zorg ervoor dat leerlingen aan de hand van de video antwoorden vinden op de vragen.

De reden dat we deze vragen stellen en de video laten zien is omdat de hoofdpersoon uit Enkeltje Vrijheid gevlucht is uit Sudan.

Het is goed om de context van deze ‘vergeten oorlog’ grotendeels te snappen, om zo de hoofdpersoon uit de film beter te begrijpen.

Slide 11 - Video

Video: (12min) 

De vergeten oorlog in Sudan. 

We kijken naar een informatieve video om meer te leren over het conflict in Sudan.

Slide 12 - Tekstslide

Antwoorden: (5min)

1. Omdat er weinig aandacht voor is in het nieuws en op sociale media, terwijl er wel veel mensen lijden. Het is ook gevaarlijk daar, dus journalisten kunnen er moeilijk naartoe om verslag te doen.

2. Het is een burgeroorlog tussen het leger en de RSF, die allebei de macht in het land willen.

3. Mensen raken hun huis kwijt, vluchten naar andere landen, hebben geen eten, leven in gevaar en kunnen zelfs vermoord worden.

4. Sommige landen steunen één van de vechtende partijen met wapens of geld, andere landen doen te weinig om te helpen.

Slide 13 - Tekstslide

Samenvatting: (1min)

In deze les hebben we:

Geleerd over verschillende vormen en redenen van migratie
Gekeken naar recente migratiecijfers in Nederland
Ontdekt wat paspoortprivilege betekent en hoe dit mensen beïnvloedt
Een video gekeken over de oorlog in Sudan

Slide 14 - Tekstslide

Bespreek met de klas: voorbereiding bioscoopbezoek (2 min)

We gaan met de klas naar de bioscoop. De thema’s in de film zijn: Grenzen en vluchten.

Let op!

Indien je leerlingen of studenten in de klas hebt die ervaring of een trauma kunnen hebben met betrekking tot dit onderwerp, geef ze dan altijd de optie om niet te gaan. Je kunt ervoor kiezen in de klas te vermelden dat leerlingen of studenten die moeite hebben met de gevoelige inhoud of het thema van de film, ze na de les met je bespreken of het bekijken van de film wel of niet verstandig is.

Slide 15 - Tekstslide

Bespreek met de klas: Wat kun je verwachten? (1 min)

Instructie

Toelichting bij de rol van de moderator: Leg uit dat een goede moderator het gesprek begeleidt en ervoor zorgt dat iedereen de kans krijgt om zijn of haar mening te delen. De moderator zorgt ervoor dat het gesprek gestructureerd blijft en dat iedereen in de groep zich gehoord voelt.
Stellingen en reflectie: Geef aan dat de stellingen bij het bioscoopbezoek aansluiten bij de thema's uit de film en de leerlingen aan het denken zetten over maatschappelijke kwesties. Moedig ze aan om niet alleen hun eigen standpunten te delen, maar ook open te staan voor nieuwe ideeën van anderen.
Sfeer creëren: Benadruk dat het belangrijk is dat iedereen zich comfortabel voelt om te praten, luisteren of even na te denken zonder druk. Het doel is een open, respectvolle discussie, waar verschillende meningen naast elkaar kunnen bestaan.
Unieke ervaring: Maak duidelijk dat het verbinden van film en maatschappelijke thema's een krachtige manier is om meer inzicht te krijgen in de wereld om ons heen. De film biedt niet alleen vermaak, maar ook waardevolle inzichten over de samenleving.
Nieuwe perspectieven: Moedig de leerlingen aan om actief te luisteren en te reflecteren op wat anderen zeggen. Dit kan helpen om nieuwe perspectieven te ontdekken en verder te denken dan hun eigen standpunt. Laat de leerlingen de ruimte om zich voor te bereiden op de activiteit en geef aan dat ze het gesprek mogen starten door eerst kort na te denken over de stellingen voordat ze reageren.

Slide 16 - Tekstslide

Bespreek met de klas: Wat verwachten wij van jou? (1 min)

Instructie

Open mindset: Moedig leerlingen en studenten aan om open te staan voor verschillende ideeën en meningen zonder oordeel.
Meedoen: Actief deelnemen aan het gesprek, maar ook goed luisteren naar anderen.
Respect: Respecteer elkaars meningen, niemand heeft altijd gelijk of ongelijk.
Geen mobiel: Vraag leerlingen of studenten hun telefoon in hun zak te houden om afleiding te voorkomen.
Niet eten of drinken: Geen eten of drinken (behalve water) tijdens de film of het gesprek.
Blijf zitten: Laat leerlingen of studenten vooraf naar de wc gaan om verstoringen te voorkomen.

Zorg ervoor dat de leerlingen en studenten begrijpen dat deze regels bijdragen aan een rustige en respectvolle sfeer.

Slide 17 - Tekstslide

We horen graag van leerlingen en studenten hoe ze deze les vonden. Eventuele reacties, feedback of suggesties horen we graag. Dit mag naar educatie@moviesthatmatter.nl.