H3 onderzoek doen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 3

Wetenschappelijk onderzoek

3.1 Voorkennisvragen

1. Wat zijn de stappen van wetenschappelijk onderzoek?

2. Wat is een hypothese?

3. Noem een eigenschap dat een onderzoek betrouwbaarder maakt.

3.1 Experimenteel onderzoek

1. Controle - experiment

2. Een factor varieert 

3. De afhankelijke en de onafhankelijke variabelen zijn bekend. 

Experiment

Doel:

causaal verband vaststellen door te laten zien dat verandering in de onafhankelijke variabele direct verantwoordelijk is voor veranderingen in afhankelijke variabele
.

Voorbeeld: Groeien planten sneller met muziek? 

groeisnelheid

muziek

onafhankelijke variabele

afhankelijke variabele

Bedenk een variabele die constant gehouden is in beide groepen planten.

Wat zet je op de X-as als je de gegevens zou uitzetten in een grafiek?

1. De groeisnelheid
2. Wel/geen muziek
3. De tijd
4. Maakt niet uit

Onafhankelijke / afhankelijke variabele 

Wat je weet: x-as

Wat je meet: y-as

Wat je weet = onafhankelijke variabele

Wat je meet = afhankelijke variabele

Lezen paragraaf 3.1 

Tekstbegrip vragen:

1. Wat wordt bedoeld met valide onderzoek?

2. Welke variabele staat op de y-as en welke op de x-as?

3.  Wat is er mis met de volgende onderzoeksvraag: Wat is de invloed van temperatuur en pH op de werking van Amylase? 

Verwerken 3.1

Zie Itslearning 

Bekijken Rubric VWO/Havo verslagen

Mitose nog lastig of nog graag oefenen? Mitose oefentoets!

3.2 Voorkennisvragen

In een onderzoek keken onderzoekers naar het verband tussen de hoeveelheid nitraat in de grond en de gewasopbrengst van tarwe. Ze hebben hun resultaten uitgezet in een diagram. 

1. Wat is de onafhankelijke en de afhankelijke variabele?

2. Welke variabele staat op de x-as in het diagram?

3. Welke variabelen moeten de onderzoekers nog meer naar kijken om hun onderzoek valide te maken? 

3.2 Gegevens verzamelen en vastleggen

• Beschrijvend onderzoek <---> Experimenteel onderzoek
• Kwantitatief onderzoek
• Kwalitatief onderzoek
• Vastleggen van gegevens

Experimenteel onderzoek

• Er wordt een hypothese getest door een experiment.
• Één variabele wordt veranderd en het effect daarvan wordt gemeten.
• Conclusie wordt getrokken uit waarnemingen (resultaten)

 Beschrijvend onderzoek

• Registreren van waarnemingen, zonder te variëren met een onafhankelijke variabele.
• Hieruit probeer je een algemene regel te vinden

Kwalitatief onderzoek:

• Het resultaat hiervan is alleen een uitspraak.
  
• Bijv. vloeibaar water kan verdampen of bevriezen.

Kwantitatief onderzoek:

• Resultaten worden in getallen uitgedrukt.
• Bijv. Kokend water verdampt 108x zo snel als water van 20 graden.

Verwerken 3.2

3.2 Opdracht 11, 12, 14, 15, 17 en 18

Klaar?

Voeg jezelf toe aan mijn klas op eindexamensite.nl:

Klascode: GNSVX

Instructies aanmelden eindexamensite.nl

1. Klik op de link

2. Maak een account aan (Je kunt via Entree inloggen)

3. Terug naar lessonup en klik opnieuw op de link

4. Klik linksbovenin op logo eindexamensite

5. Toets staat voor je klaar

Gemiddeld scoren leerlingen uit 2e klas tijdens een proefwerk 0,3 punten hoger dan 1e klas leerlingen.

1. Kwalitatief
2. Kwantitatief

Bevat een aardappel de voedingsstof zetmeel?

1. kwantitatief en experimenteel
2. kwantitatief en beschrijvend
3. kwalitatief en experimenteel
4. kwalitatief en beschrijvend

Welke planten komen voor in het natuurgebied 'de Veldkamp' langs de Regge?

1. kwantitatief en experimenteel
2. kwantitatief en beschrijvend
3. kwalitatief en experimenteel
4. kwalitatief en beschrijvend

Wat is het effect van temperatuur op het % ontkieming van tuinkerszaden?

1. kwantitatief en experimenteel
2. kwantitatief en beschrijvend
3. kwalitatief en experimenteel
4. kwalitatief en beschrijvend

Verwerken 3.2

Maak 3.2: 

opgave 1-2 evt.

opgave 3-5 + 7 

3.3 gegevens presenteren

Diagrammen

Soorten grafieken

• lijndiagram
• staafdiagram
• histogram
• cirkeldiagram
• strooidiagram 
• stapeldiagram

Lijndiagram

Verband tussen een afhankelijke en onafhankelijke variabele als beide variabelen een continue reeks getallen zijn.

Voorbeeld:
x-as: tijd in jaren

y-as: Groei in cm 

Staafdiagram

Staafdiagram gebruik je als je onafhankelijke variabele geen continue reeks van getallen is maar bijvoorbeeld categorieën of typen.

Voorbeeld:

x-as: soort dier

y-as: aantal keer geteld

histogram

Gebruik een histogram om de verdeling van een dataset weer te geven. Het toont hoe vaak waarden binnen bepaalde intervallen voorkomen. Het verschilt van een staafdiagram doordat het alleen wordt gebruikt voor continue gegevens.

Bijvoorbeeld:

x-as: finishtijden in seconden

y-as: Aantal lopers

Strooidiagram

Als je twee metingen aan 1 object doet, waarbij geen sprake is van een afhankelijke en onafhankelijke variabele.

Voorbeeld:

x-as: Aantal uren geleerd voor de toets

y-as: Cijfer voor de toets

cirkeldiagram

Gebruik een cirkeldiagram om de proporties of percentages van een geheel weer te geven. Het is ideaal voor datasets die één totale waarde vertegenwoordigen en zijn verdeeld in onderdelen.

Voorbeeld:

Verdeling van de ingezamelde grondstoffen en restafval

stapeldiagram

Gebruik een stapeldiagram om de bijdragen van verschillende categorieën aan een totaal te laten zien. Het kan horizontaal of verticaal worden weergegeven en toont hoeveel elke categorie bijdraagt aan het geheel.

Voorbeeld: 

Profielkeuze van leerlingen in % ieder jaar. 

Wat hoort bij elkaar?

B. verband tussen een afhankelijke en onafhankelijke variabele als beide variabelen een coninue reeks getallen zijn.

A. Bij geen continue reeks van de onafhankelijke variabele gebruik je deze grafiek. 

C. Deze gebruik je om de aantallen of percentages van de onafhankelijke variabele per groep weer te geven. De onafhankelijke variabele kan wel een continue reeks van getallen zijn.

D. Als je twee metingen aan 1 object doet, waarbij geen sprake is van een afhankelijke en onafhankelijke variabele.

1. Staafdiagram

2. histogram

3. Strooidiagram

4. Lijndiagram

Veel metingen zijn ongeveer gelijk aan het gemiddelde en steeds minder metingen zitten verder van het midden af.

Dit histogram heeft de normale verdeling en de "breedte" daarvan blijkt makkelijk te beschrijven met de standaarddeviatie.

De standaardafwijking wordt veel gebruikt bij normale verdelingen:

Gemiddelde/ Mediaan /Modus

‘Een centrummaat zegt iets over het centrum/midden van een aantal gegevens’

Spreidingsbreedte / Standaarddeviatie / Variatiecoëfficiënt

‘Een spreidingsmaat zegt iets over de opbouw van gegevens rond het centrum’  

Spreidingsstreepjes

Kunnen verschillende dingen aangeven:

- standaarddeviatie

- minimale en maximale waarde

- meetonnauwkeurigheid 

Maken: 3.3, Lezen 3.4

• opgave 1 optioneel
• opgave 2-4 + 6
• heb je het af, lees dan 3.4 door en noteer de begrippen die je wilt bespreken even onder elkaar in je schrift. 

3.4 wetenschappelijk onderzoek

Betrouwbaar: 

- herhaalbaarheid (dus een goede methodebeschrijving)

- volgt de stappen van natuurwetenschappelijk onderzoek

- collegiale toetsing (controle door vakgenoten)

Verwerken 3.4

Lees 3.4

Ga naar Itslearning -> Link in de mededelingen Eindexamenstie

Lengte

Dataset:

1. Bereken de gemiddelden van de jongens en meisjes

2. Maak een staafdiagram

3. Geef de spreiding aan in het staafdiagram

4. Bereken de afstand van iedere jongen en meisje tot het gemiddelde

5. Maak een gemiddelde van stap 4

6. verwerk de gemiddelde afwijking in het diagram

	J	M
1	175	163
2	178	164
3	192	158
4	165	188
5	175	177
6	188	180

Normaal verdeling

Reflectievragen

1.