Grammatica woordsoorten hoofdstuk 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Nederlands

2HA

Deze les

• Herhaling woordsoorten jaar 1
• Grammatica woordsoorten hoofdstuk 1

Grammatica woordsoorten

• Woorden van een zin verdelen in woordsoorten

• Je benoemt elk woord afzonderlijk
• Het gaat om de functie van het woord in de zin: niet om de betekenis
  

Lidwoord (LW)

De, het = bepaald lidwoord.

(Het is bepaald, staat vast, wanneer je de of het gebruikt.)

Een = onbepaald lidwoord.

(Onbepaald omdat je een zowel voor een de- als een het-woord kunt zetten.)

Zelfstandig naamwoord (ZN)

• Woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel.
• Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken.
• Je kunt er meestal de, het of een voor zetten.
• Het heeft vaak een vorm voor enkelvoud en meervoud.
• Een eigennaam is ook een ZN.
  

Bijvoeglijk naamwoord (BN)

• Zegt iets over het ZN.
• Kan voor of achter het ZN staan.
• Het BN heeft vaak een korte en een lange vorm (met -e).
• Een BN kent meestal de trappen van vergelijking.
• Een stoffelijk BN zegt van welk materiaal iets gemaakt is.
  

Sleep de kenmerken van de woordsoorten naar de juiste woordsoort.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel.

Heeft meestal een enkelvoud en een meervoud.

Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken.

Je kunt er meestal de, het of een voor zetten.

Een eigennaam is een vorm van deze woordsoort.

Deze woordsoort zegt iets over het ZN.

Deze woordsoort staat meestal vóór het ZN.

Deze woordsoort heeft een korte en een lange vorm.

Je kunt vaak de trappen van vergelijking erop toepassen.

Er bestaat ook een stoffelijke variant van deze woordsoort.

Voornaamwoorden

Voorzetsel (VZ)

Een voorzetsel geeft een plaats, tijd of reden/oorzaak aan.

• plaats: onder de tafel - achter de deur
• tijd: na de vakantie - tijdens de wandeling
• reden/oorzaak: vanwege de file - door het succes

Een voorzetsel staat vaak voor een lidwoord of een voornaamwoord.

• In de kast - na deze mevrouw
  

Een voorzetsel kan ook na een zelfstandig naamwoord staan.

• die kant uit - de brug op
  

Wie heeft de code van Showbie al gekregen?

___________

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. werkwoord
4. voorzetsel

Wie heeft de code van Showbie al gekregen?

____

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. werkwoord
4. voorzetsel

Wie heeft de code van Showbie al gekregen?

____

1. lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. werkwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

_______

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

Persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw)

Het persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een persoon of een groep personen, zonder ze bij naam te noemen.

Vervang de persoonlijke voornaamwoorden door namen van personen als je het niet zeker weet. 

Kun je het niet vervangen door een naam, dan is het dus geen persoonlijk voornaamwoord!

Pers.vnw vervangen door naam

Lisa gaat ook naar het feest

Zij gaat ook naar het feest

De hond  heeft  een bot gekregen.

Hij eet het bot lekker op.

Mijn moeder en ik gaan op vakantie

Wij gaan op vakantie

Wat is een persoonlijk voornaamwoord?

1. Mijn, jouw, haar, uw, ons, jullie etc.
2. Ik, jij, hij, zij, wij, jullie etc.
3. Wijst iets aan: deze, die, dit en dat
4. Plakt twee zinnen aan elkaar

Wat is een voorbeeld van een persoonlijk voornaamwoord?

1. jij
2. hond
3. huis
4. schaar

Wat is het persoonlijk voornaamwoord? ''Heeft de bakker jou wisselgeld gegeven?''

1. De bakker
2. Jou
3. Wisselgeld
4. Heeft gegeven

Bezittelijk voornaamwoord

De naam zegt het al: een bezittelijk voornaamwoord geeft een bezit aan.

Met een bezittelijk voornaamwoord kan je aangeven of iets van jou is of van iemand anders.

Kan ik jouw pen lenen.

Mijn hond speelt graag met jullie hond.

persoonlijk voornaamwoord

Zij

geeft

de

kaarten

aan

ons.

Hebt

u

ons

gezien

tijdens

dat

feestje

van

hem.

bezittelijk voornaamwoord

Doet

jullie

computer

ook

zo

raar.

Hun

auto

is

duurder

dan

de

onze.

Mijn neef heeft thuis een slang.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Zijn dat jouw buren?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Zij graven een zwembad in de tuin.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Hun tuin is daar groot genoeg voor.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

 jouw/uw?     

Kun je in plaats van jou/jouw mijn invullen schrijf dan een w

• Dit is jouw/uw boek. 
• Dit is mijn boek. 
• Dus wel een w

jou/u?

                                          

Kun je je naam invullen:  schrijf dan geen w

• Dit boek is van jou/u.   
• Dit boek is van Meron.    
• Dus geen  w

                                   

Zelfstandig werken

Grammatica woordsoorten hoofdstuk 1

Maken opdracht 10, 12, 13 en 17

Let op! Wederkerend en wederkerig voornaamwoord behandelen we niet!