De kracht van verhalen en sprookjes - Deel 4 Sprookjes over de hele wereld + start summatief

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Vandaag

1. Grammatica: pv, ow, wwg

2. Samen sprookje maken 

3. Sprookjes naar deze eeuw

4. Uitdelen verhaal voor proefwerk 

Aan het einde van de les

Heb je geoefend met een persoonsvorm, onderwerp en gezegde.

Heb je geleerd dat sprookjes zich ontwikkelen over de tijd en doordat je ze met elkaar kunt maken. 

Heb je het sprookje gekregen dat je moet lezen voor het proefwerk.

Weet je hoe lang je nog moet werken aan Numo voor 23 juni 2025

Statement of inquiry 

Perspective and context in a narrative may influence the attitude to a theme and help us orientate in space and time. 

Het perspectief en de setting in een verhaal kan je houding ten opzichte van een onderwerp beinvloeden en je helpen je te orienteren in plaats en tijd. 

Zinsdelen

• De delen waaruit een zin bestaat
• Eén woord of meerdere woorden
• Zoek eerst de persoonsvorm
• Alle zinsdelen kan je voor de pv zetten, de zin moet wel kloppen!
• Alles voor de pv is één zinsdeel

• In de supermarkt kost een flesje cola 3 euro.
• In de supermarkt | kost| een flesje cola | 3 euro

Persoonsvorm vinden (=pv)

• Altijd een werkwoord
• Tijdproef: tegenwoordige tijd en verleden tijd
• Hij loopt naar school - Hij liep naar school

• Getalproef: Aantal veranderen: enkelvoud en meervoud
• Hij loopt naar school - Wij lopen naar school

Onderwerp (=ow)

• De persoonsvorm en het onderwerp horen bij elkaar. Allebei enkelvoud of meervoud.
• Wie/wat + pv = onderwerp      --> uit je hoofd leren!
• Hij loopt naar school. Wie/wat loopt? Hij = o (ow)
• Het onderwerp voert de persoonsvorm uit 

• Verander de pv, zodat het onderwerp mee verandert
• Hij loopt naar school. - Wij lopen naar school.

Stappenplan ontleden

1. persoonsvorm zoeken

2. zinsdeelstrepen zetten

3. onderwerp zoeken

4. werkwoordelijk gezegde 

werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde.

Alle werkwoorden in de zin = werkwoordelijk gezegde (WWG).

 Werkwoordelijk gezegde

• Het werkwoordelijk gezegde is een zinsdeel.
  
• Het werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin.
  
• De persoonsvorm is een onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.
  
• Het werkwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp ‘doet’ of ‘overkomt’.

Let op: het woordje te voor een heel werkwoord hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde!

• Ik heb veel te doen.
  

--> werkwoordelijk gezegde: heb te doen

Werkwoordelijk gezegde (wwg)

Verdeel in zinsdelen en benoem ow/pv/wwg:
Een sprookje ontwikkelt zich met de jaren.

Verdeel in zinsdelen en benoem ow/pv/wwg:
Natuurlijk zijn de tijden veranderd.

Verdeel in zinsdelen en benoem ow/pv/wwg:
Men vergeet nog wel eens de omgeving of de namen te updaten.

De ontwikkeling van sprookjes

Door de tijd heen, zijn sprookjes veranderd.

Ze worden aangepast aan de tijd.

We schrijven een sprookje in 10 minuten

Kies een van de volgende beginzinnen:

In een land hier ver vandaan leefde een prinses die gek op vogels was.

In een groot bos waar niemand ooit kwam leefde eens een oude heks.

Een prins die heel dapper was maar aartslelijk zocht een lieve prinses.

• daarna voegt je buurman één zin toe. 
• een volgende leerling voegt nog een zin toe.
• Houd het netjes!
• De laatste persoon zorgt voor een typisch einde.
• We krijgen meerdere sprookjes

Volkssprookje:

• schrijver onbekend
• verschillende versies
• volksverhaal

Cultuursprookje:

• schrijver bekend
• 1 versie
• geen volksverhaal

Hoef je niet kennen voor proefwerk, is ter informatie 

We onderscheiden 2 soorten ...?

Cultuur- en kunstsprookjes

Volkssprookjes

Auteur onbekend

De Kikkerkoning door de Gebroeders Grimm.

Dit zijn sprookjes die door één auteur verzonnen en  opgeschreven zijn

Ouder

Het lelijke eendje door Hans Christian Andersen.

Ze zijn eerst vooral mondeling overgeleverd en meestal pas daarna op schrift gesteld.

Nieuwer

Auteur bekend

Oorspronkelijk:

• doelgroep: volwassenen
• veel wreedheid en geweld

Veranderingen 19de eeuw:

• doelgroep kinderen + ouders
• meer nadruk op goede afloop

20ste en 21ste eeuw:

• sprookjesfilms wijken af van oorspronkelijke verhaallijn
• meisjes/vrouwen zijn actiever (emancipatie)
• er verschijnen weer sprookjes(films)  voor volwassenen

Opdracht: sprookje 2025

Kies een sprookje dat je goed kent

Verander het begin zo dat het ook zou kunnen spelen in 2025

Zo aan de slag

Zoek het oorspronkelijke verhaal online op (mag in je eigen taal) 

'Belle en het beest'

Lees het verhaal 'Monstermeisje': wat is hier anders? 

Dit verhaal gaan we gebruiken voor het proefwerk

home.deds.nl

Aan de slag

Zoek het oorspronkelijke verhaal online op (mag in je eigen taal) 

'Belle en het beest'

Lees het verhaal 'Monstermeisje': wat is hier anders? 

Tijdens proefwerk 'sprookje anno 2025'

Kies je één van de volgende opdrachten.

1. Schrijf net als Klaas Sjaak een deel van een sprookje in spreektaal.

2. Beschrijf de hoofdpersoon maar pas het uiterlijk van de hoofdpersoon aan ( anno 2025).

3. Maak een gedicht van het sprookje. 

Numo

Leerplan 

grammatica

Al 5 uur?

Ga je ook vooruit?