7.3 De democratische revoluties (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.3 De democratische revoluties (deel 2)

Je leert vandaag: 

- hoe de Franse revolutie ontstond

- hoe Frankrijk zich ontwikkelde van monarchie naar republiek 

- hoe Frankrijk een keizerrijk werd

Het ontstaan van de Franse revolutie

• Bijeenroepen Staten-Generaal 
• Hoge staatsschuld 
• Adel en geestelijkheid moesten meer belasting gaan betalen 

Leg uit waarom Lodewijk XVI in 1788 de Staten-Generaal bijeen riep en waarom dit niet past bij het absolutisme.

Leg uit dat het stemmen oneerlijk verliep in de Staten-Generaal.

Het ontstaan van de Franse revolutie

• De burgers riepen zich uit tot de Nationale Vergadering. Doel: opstellen van een grondwet. 
• 14 juli 1789 opstand (bij de Bastille). Het geweld sloeg over naar de rest van Frankrijk. 
• De Nationale Vergadering schafte de 'feodale' rechten af en nam de Verklaring van de rechten van de Mens en de Burger aan.  

Leg de betekenis van deze verklaring 'van de Rechten van de Mens en Burger' uit.

Van monarchie naar republiek

• De Nationale Vergadering bracht in 1791 een grondwet tot stand die van Frankrijk een constitutionele monarchie maakte. 
• Lodewijk XIV en Marie Antionette wilden naar Oostenrijk vluchtten. Dit mislukte. 

Op basis van welke ideologie was deze grondwet opgesteld?

1. De driemachtenleer van Montesquie
2. Het sociaal contract van Locke
3. Het sociaal contract van Rousseau

Van monarchie naar republiek

• Het nieuwe parlement was radicaler: het schafte de monarchie af en maakte Frankrijk een Republiek. 
• In januari 1793 werd 'burger Louis Capet' ter dood veroordeeld.  

Van welke verlichte denker was Maximiliaan Robespierre een aanhanger?

1. Locke
2. Rousseau
3. Voltaire
4. Adam Smith

Van monarchie naar republiek

• Robespierre kwam aan de macht. Hij was radicaal. 
• Zijn regering vertegenwoordigde de algemene wil. 
• Iedereen die zich tegen de regering keerde, was een vijand van het volk en van de revolutie.  
• In 1793 kondigde hij de terreur af. 

Van republiek naar keizerrijk

• Robespierre werd ter dood veroordeeld.
• Het leger boekte enorme successen o.l.v. Napoleon. 
• In 1799 zette Napoleon de regering af en greep de alleenheerschappij.  

Hoe liet Napoleon de staatsgreep democratisch lijken?

Leg uit dat we Napoleon zowel kunnen zien als een reactionair als een revolutionair.

7.4 Kolonialisme en slavernij

Je leert vandaag: 

- hoe de trans-Atlantische slavenhandel groeide; 

- welke slavernij er was op de Amerikaanse plantages; 

- welke slavernij er was in de Nederlandse koloniën; 

- hoe de slavernij werd afgeschaft. 

Van Afrika naar Amerika

• Priester De las Casas zag dat indianen massaal stierven aan ziektes en slavenarbeid. 
• Hij bereikte dat de Spaanse koning Karel V de slavernij voor indianen verbood. Deze indianen moesten zich wel bekeren tot het christendom (!) 

Wat was het onbedoelde gevolg van dit verbod?

Van Afrika naar Amerika

• Afrikanen waren beter bestand tegen tropische ziekten. 
• Afrikanen werden naar Amerika gebracht om te werken op de plantages: de trans-Atlantische slavenhandel. 
• De slavenhandel maakte deel uit van de trans-Atlantische driehoekshandel (!) 

Leg uit hoe de driehoekshandel werkte.
Bespreek welke punten er waren in de driehoekshandel en welke producten er vervoerd werden.

Slavernij op de plantages

• Een deel van de slaven  ging direct naar de plantages om te werken, de rest werd op de markt verkocht. 
• De slaven produceerden voor de Europese markt, vaak suiker/cacao en tabak. 
• Intimidatie en wreedheden kwam vaak voor. 

Geef een voorbeeld van wat er gebeurde met een slaaf als hij zich misdroeg.

Nederland en de slavernij

• Nederland deed, nadat de WIC gebieden had veroverd, mee aan de slavenhandel. In de veroverde gebieden waren veel suikerplantages die slaven nodig hadden.  

Heeft de VOC zich ook bezig gehouden met de slavenhandel?

Afschaffing

• In de tijd van pruiken en revoluties ontstond een beweging voor afschaffing van slavernij: het abolitionisme. Deze stroming werd geïnspireerd door het christendom én de verlichting. 

Welke verlichte denker was er tegen slavernij?

1. Locke
2. Voltaire
3. Smith
4. Spinoza

Einde opdrachten! 

Indien je de les naar behoren hebt afgerond, laat je het eindresultaat zien aan je docente.