V3 bijles grammatica en spelling Blok 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H3/V3 - hulples 

spelling en grammatica 

Blok 2

Spelling

Werkwoorden

Wat is de juiste spelling?

Hij heeft de diefstal (bekennen)

1. Bekent
2. Bekend
3. Bekendt
4. Bekendd

Wat is de juiste spelling in de vt?

Hij (wuiven) verliefd naar zijn vriendin .

1. Wuift
2. Wuifd
3. Wuifte
4. Wuifde

Wat is de juiste spelling in de tt?

Zoiets (verzinnen) dat kind heus niet!

1. verzint
2. verzind
3. verzindt
4. verzinde

Wat is de juiste spelling in de vt?

Sammy (rooien) de oude bomen.

1. rooite
2. rooide

Wat is de juiste spelling in de tt?

Max (racen) over het circuit.

1. ract
2. racet
3. racd
4. raced

Wat is de juiste spelling?

Lisa heeft de kip (braden)

1. Gebraat
2. Gebraad
3. Gebraadden
4. Gebraden

Meervoudsvormen

Maak je meestal met -s of -en erachter. 

Maar:

- Woorden eindigend op -s of -f krijgen soms een -z of -v (grens-grenzen en graf-graven, maar fotograaf-fotografen) 

- Woorden die eindigen op een klinker krijgen een apostrof als de uitspraak anders niet klopt. (bikini-bikini's)

- Woorden die eindigen op -ee of -ie krijgen een trema in het meervoud. Klemtoon op de laatste lettergreep? Dan -e erbij. (bacterie-bacteriën, maar idee-ideeën)

- Sommige woorden hebben twee meervoudsvormen (-s én -n)

(seconde-secondes/seconden, groente-groentes/groenten)

- Sommige woorden hebben geen meervoud (rijst, zand)

Kies het juiste meervoud:
biografie

1. biografies
2. biografie's
3. biografiën
4. biografieën

Kies het juiste meervoud:
puppy

1. puppys
2. puppy's
3. puppy'en
4. puppyen

Verkleinwoorden

Schrijf je vaak zoals je ze uitspreekt.

Maar:

- Woorden die eindigen op -ng krijgen een -nkje of -etje

(ketting-kettinkje, ding-dingetje)

- Afkortingen, losse letters, cijfer- en letterwoorden krijgen een apostrof-tje. (A4'tje, m'tje, wc'tje, MP3'tje)

- Bij woorden die eindigen op een lange klinker, verdubbel je die klinker. (oma-omaatje, café-cafeetje)

- Woorden die eindige op -i krijgen -ietje (taxi-taxietje)

- Woorden die eindigen op -y met een medeklinker ervoor, krijgen een apostrof (baby-baby'tje, lolly-lolly'tje, maar spray-spraytje)

Kies de juiste verkleiningsvorm:
trolley

1. trolleytje
2. trolley'tje
3. trolley-tje

Kies de juiste verkleiningsvorm:
macho

1. macho'tje
2. macho-tje
3. machotje
4. machootje

Apostrof

Gebruik je om uitspraakverwarring te voorkomen: 

- Woorden die eindigen op -o, -a, -i en -u en bij -y als daar een medeklinker voor staat. (radio's, baby's)

- Afkortingen en letters (VVD'ers)

- Verkleinwoorden van afkortingen, letters en woorden die eindigen op -y met een medeklinker ervoor (zie boven) (party'tje, A5'je)

- Bij het aangeven van bezit (alleen bij uitspraakverwarring en als het woord op een sis-klank eindigt) (Jans fiets, maar oma's etui en Max' trui)

- Bij het weglaten van letters, op de plek waar de letter is weggelaten. (jus d'orange, 's ochtends, 't regent)

Wel of geen apostrof?
Mirjams / Mirjam's tuinkabouter

1. Mirjams
2. Mirjam's

Wel of geen apostrof?
Bas / Bas' / Bas's wereldrecord

1. Bas
2. Bas'
3. Bas's

Wel of geen trema?
tweeënzeventig / twee-en-zeventig

1. tweeënzeventig
2. twee-en-zeventig

Trema

- Gebruik je als twee klinkers uit verschillende lettergrepen naast elkaar staan die je als één klank zou kunnen uitspreken (dus om uitspraakverwarring te voorkomen) (Israël, coördinatie)

- In samengestelde telwoorden (drieënzestig)

Geen trema

- Als je het woord niet verkeerd kunt uitspreken (dus als er geen sprake is van 'klinkerbotsing') (financieel, ooievaar , beamen, bioscoop). 

- In samengestelde woorden die geen telwoord zijn zet je een koppelteken (twee-eiig, camera-instelling)

- Sommige leenwoorden, meestal uit het Latijn of Frans (museum, perpetuum - maar wel vacuüm en elektricien, opticien - maar wel ingrediënt en efficiënt)

Wel of geen apostrof?
mbo'er / mbo-er

1. mbo'er
2. mbo-er

Wel of geen trema?
smeuig / smeuïg

1. smeuig
2. smeuïg

Grammatica

Hoofd- en bijzinnen

Hoofdzin

* Samengestelde zin 

* Begint met ns voegwoord: en, want, maar, of, dus.

* Standaard woordvolgorde: Onderwerp en persoonsvorm op plek 1 en 2, er kan niets tussen staan)

* Kan als zelfstandige zin gebruikt worden.

Bijzin

* Samengestelde zin

* Begint met os voegwoord (als, dat, omdat etc), (vnw) bijwoord of betr. vnw.

* Persoonsvorm verderop in de zin (er kan iets tussen onderwerp en pv in staan)

* Kan niet als zelfstandige zin gebruikt worden.  

Enkelvoudige of samengestelde zin?
Afgelopen week werd het einde van de Ramadan gevierd.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Wat is de hoofdzin en wat de bijzin?
Evelien verslikte zich doordat ze te snel at.

1. Eerste zin is hoofdzin, tweede zin is bijzin
2. Eerste zin is bijzin, tweede zin is hoofdzin
3. Dit zijn beide hoofdzinnen
4. Dit zijn beide bijzinnen

Welk is hoofdzin en wat is bijzin?
Karlijn wilde graag naar de Primark, maar Fatima wilde liever naar de H&M.

1. Eerste zin is hoofdzin, tweede zin is bijzin
2. Eerste zin is bijzin, tweede zin is hoofdzin
3. Dit zijn beide hoofdzinnen
4. Dit zijn beide bijzinnen

Bijzinnen maken en vervangen

- Een bijzin is altijd een onderdeel van de gehele zin (bij zinsontleding zou je deze kunnen benoemen als onderwerp, lijdend voorwerp enz.). 

- Je kunt daarom van elk zinsdeel (onderwerp, lijdend voorwerp etc) ook altijd een bijzin maken. 

- Je kunt daarom een bijzin altijd vervangen door één of twee woorden. 

Bijzin maken van een zinsdeel

Ik weet de oorzaak van het ongeluk niet. (Enkelvoudige zin)

Ik weet niet wat de oorzaak van het ongeluk is. (Samengestelde zin)

Hij kon al voor die tijd fietsen.  (Enkelvoudige zin)

Hij kon al fietsen, voordat hij kon lopen. (Samengestelde zin)

Vervangen

De boom die door de wind is omgeblazen, was honderden jaren oud. (Samengestelde zin)

Die boom was honderden jaren oud. (Enkelvoudige zin)

Het verbaast mij dat hij nog steeds niet ingeschreven is. (Samengestelde zin)

Dat verbaast mij. (Enkelvoudige zin)

Vervang de bijzin door één woord:
Karin baalde dat de trein niet reed.

Maak een samengestelde zin van:
Ik wil dat.

Vervang de bijzin door één woord:
Mensen die skiën, nemen veel risico's.

Maak een samengestelde zin van:
Daardoor werd hij ziek.