1.5 Woorden les 5 en 6 mavo-havo 1 28-09-2023 + 29-09-2023

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Afspraken:

• Je zit op je vaste plek.
• Op je tafel ligt je leesboek, werkboek, laptop, schrift en etui.
• Je telefoon is uit en zit in je tas. Je tas staat op het rek.
  
• Je laptop is dicht (geluid uit) en gaat pas open als de docent het vraagt.

Regels tijdens de les:

• We luisteren naar elkaar.
• Tijdens het samenwerken overleg je op normale praattoon.
  
• Je steekt je hand op voor vragen.
  

In stilte lezen in je leesboek

Fictieopdracht 

Een leerling leest voor uit het leesboek

Halve bladzijde
Voor de klas
Let op je: stemvolume, niet te snel lezen, stemvariatie en je houding

Programma

Wat gaan we doen?:

1. Leertekst samenstellingen 1.5

2.Aan de slag met Talent 1.5

3. Kort nabespreken 

4. Afsluiten 

Vraag

Wie weet wat een samenstelling is?

Antwoord

Wat is een samenstelling?

• een woord dat uit twee of meer aparte woorden bestaat.

1.5 Woorden

Leertekst samenstellingen

Een woord dat uit twee of meer aparte woorden bestaat, heet een samenstelling.

 Voorbeeld:  sport + tas = sporttas

                        tafel + tennis + tafel = tafeltennistafel
                        appel + taart = appeltaart

Het laatste deel van de samenstelling is meestal het belangrijkst voor de 

betekenis.   

Om een goede samenstelling te maken, moeten er soms letters bij of af.

                        talent + jacht = talentenjacht (erbij: -en)

                        training + broek = trainingsbroek (erbij: -s)

                        tekenen + talent = tekentalent (eraf: -en)

1.5 Woorden

Leertekst samenstellingen 

Vaak geven de losse woorden samen de betekenis:

kleurboek = is een soort van boek

woordenschat= is een schat aan woorden

taaltalent = is een talent voor taal

Als je wilt weten welk lidwoord de samenstelling heeft dan kijk je naar het laatste woord:

de kleur - het boek = HET kleurboek

de taal - het talent = HET taaltalent

1.5 TALENT (blz 40)

Klassikaal:  opdracht: 14 c/d/e, 15

In duo's (eerst voordoen): opdracht 16 

Nabespreken opdracht 16

Woordkaartjes oefenen

1. Pak je woordkaartjes erbij. Eerst alleen oefenen ( 5 minuten).

Hoe?:

1. Leg steeds een kaartje op tafel. Weet jij welk woord bij de betekenis hoort of welke betekenis bij het woord? 

2. De kaartjes met woorden die je goed had, leg je weg. Met de andere kaartjes oefen je verder.

2. In duo's oefenen met woordkaartjes (2x 5 minuten)

1. Overhoor elkaar. De een pakt een kaartje en vraagt naar de betekenis. 

De ander geeft antwoord. Na 5 minuten draaien we de rollen om.

Afspraken:

• Je zit op je vaste plek.
• Op je tafel ligt je leesboek, werkboek, laptop, schrift en etui.
• Je telefoon is uit en zit in je tas. Je tas staat op het rek.
  
• Je laptop is dicht (geluid uit) en gaat pas open als de docent het vraagt.

Regels tijdens de les:

• We luisteren naar elkaar.
• Tijdens het samenwerken overleg je op normale praattoon.
  
• Je steekt je hand op voor vragen.
  

In stilte lezen in je leesboek

Fictieopdracht 

Een leerling leest voor uit het leesboek

Halve bladzijde
Voor de klas
Let op je: stemvolume, niet te snel lezen, stemvariatie en je houding

Programma

Wat gaan we doen?:

1. Talent 1.5 oefeningen over samenstellingen

2. Kort nabespreken 

3. Nog te bepalen

4. Afsluiten 

Vraag

Welke deel van de samenstelling geeft meestal de betekenis aan de samenstelling? Geef daarbij een voorbeeld.

Antwoord

Het laatste deel

trouwjurk = een soort van jurk

bloempot= een soort van pot 

1.5 TALENT (blz 40)

Klassikaal:  opdracht: 18 a + b

1.5 TALENT (blz 40)

Met wie?: Alleen (overleggen op zachte toon mag) 

Wat? Zoek op de site van het Algemeen Dagblad minimaal 3 samenstellingen (meer mag ook!) waarvan je de betekenis niet (goed) weet.:

• Noteer ze in je schrift.
• Onderstreep het belangrijkste deel. 
• Weet je nu de betekenis? Nee? Zoek het dan op (woorden.org) en noteer  de betekenis in je schrift.

Tijd:  8-10 minuten

Nabespreken 

nabespreken

1.5 TALENT (blz 40)

Noteer nu minimaal drie woorden die je niet kent in je schrift.

Zoek de betekenis op  (woorden.org) en noteer de betekenis achter het woord.

Tijd: 5-8 minuten

nabespreken

Woordkaartjes oefenen

.

In duo's oefenen met woordkaartjes (2x 5 minuten)

1. Overhoor elkaar. De een pakt een kaartje en vraagt naar de betekenis. 

De ander geeft antwoord. Na 5 minuten draaien we de rollen om.