4.3. Omzet en winst

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Economie Havo jaar 3

Hoofdstuk 4.3 Omzet en winst

Programma

• Terugblik
• Leerdoelen
• Actualiteit
• Uitleg 4.3. 
• Aan de slag
• Huiswerk en afsluiting
• Het verhaal over Stijn, Gatentekst
• Memory cards
• Escape Room
• Oefentoets

Terugblik

• Inkoopwaarde van de omzet
• Bedrijfkosten
• Formule afschrijvingskosten

Lesinhoud

Omzet en winst berekenen met de volgende leerdoelen:

- De omzet van een bedrijf berekenen

- De kostprijs en de verkoopprijs berekenen

- De verkoopprijs inclusief en exclusief berekenen

- De bruto- en nettowinst berekenen

Actualiteit

Krantenartikel; 

Ruim helft minder omzet voor Ruud door fatbike-discussie: "Markt verandert"

mtsprout.nl

Wat levert het op?

• De omzet is de totale opbrengst (TO) van de verkopen.
• De afzet is het aantal producten dat verkocht is.

Formule omzet

Omzet= verkoopprijs x afzet

TO= P X Q

Voorbeeldvraag

Een bedrijf verkoopt 8000 producten tegen een verkoopprijs van € 15,-. 

Wat is de omzet?

Antwoord

8000 x € 15,- = € 120.000 

Verdiepende vraag

Een groentewinkel in de binnenstad 

heeft een omzet op groenten en 

fruit van € 52.000 per jaar. Hiervan 

wordt 15% verdiend met de verkoop 

van appels. De groentewinkel verkoopt 

gemiddeld 60 kg appels per week.

Verdiepende vragen

1. Bereken de omzet van appels per jaar.
2. Bereken de verkoopprijs van een kilo appels. Schrijf je       berekening op.

Antwoorden

1. Juiste antwoord: 15% van € 52.000 = € 7.800.

Uitleg:

Je neemt de deel van het geheel. 15% van € 52.000

Antwoorden

2. Juiste antwoord: € 7.800 ÷ 52 = € 150 per week. € 150 ÷ 60 kg = € 2,50 per kg.

Uitleg:

Per jaar wordt 52 x 60 kg appels verkocht. Deel het antwoord van vraag a door het totaal aantal kg appels.

Van kostprijs naar verkoopprijs

• De kostprijs is de prijs die het kost om één product te maken.
  
• De winstmarge is een percentage van de kostprijs en een vergoeding voor de ondernemer.
  
• De verkoopprijs is de kostprijs en de winstmarge bij elkaar opgeteld.
  

Kostprijs en verkoopprijs berekenen

Formule kostprijs:

Formule verkoopprijs:

Verkoopprijs= kostprijs + winstmarge

Voorbeeldvraag Kostprijs

Van een bedrijf zijn de vaste kosten € 2.000, de variabele kosten per product zijn € 0,30. Het bedrijf produceert 10.000 producten.

Wat is de kostprijs?

Antwoord

Voorbeeldvraag Verkoopprijs

De kostprijs is € 0,50. De winstmarge is 40% van de kostprijs.

Wat is de verkoopprijs?

Antwoord

Verkoopprijs = kostprijs + winst =

€ 0,50 + (40% × € 0,50) = € 0,50 + € 0,20 = € 0,70

Of kort: € 0,50 × 1,4 = € 0,70

Gatentekst: Het verhaal over Stijn..

Lezen en vul onderstaande woorden in op de stippellijntjes

Met of zonder btw?

De btw is de belasting toegevoegde waarde, die wordt opgeteld bij de verkoopprijs.

Tarieven:

Nultarief: 0%  vrijgesteld van btw, zoals onderwijs.

Laag tarief: 9%  basisbehoeften, zoals levensmiddelen en geneesmiddelen.

Hoog tarief: 21% alle overige goederen en diensten.

Accijns en milieuheffingen zijn belastingen op producten waarvan de overheid het gebruik wil ontmoedigen.

Formule inclusief btw

Prijs inclusief BTW:  Prijs exclusief btw x (1 + btw tarief)

De prijs van een fiets exclusief btw is € 200. Het btw-tarief is 21%. De prijs van de fiets inclusief btw 

€ 200 × (1 + 0,21) = € 242.

 

Formule exclusief btw

Prijs exclusief BTW: Prijs inclusief btw / (1+ btw tarief)

De prijs van een brood is € 3,75 inclusief btw. Het btw-tarief is 9%.

De prijs exclusief btw is dan: € 3,75 ÷ (1 + 0,09) = € 3,44.

Of kort: € 3,75 ÷ 1,09 = € 3,44 

Accijns vraag

Over vruchtensap betaal je verbruiksbelasting (accijns). De accijns per liter vruchtensap is € 0,2613.

Vraag: 

Een flesje vers vruchtensap van 0,5 liter kost bij de supermarkt € 2,19. Hoeveel accijns betaal je voor deze fles vruchtensap?

Antwoord

Juiste antwoord: € 0,2613 ÷ 2 = € 0,13

Uitleg:

Een flesje in de supermarkt is 0,5 liter. De helft dus van de accijns per liter.

Btw vraag

De btw voor vruchtensap is 9%. Bereken hoeveel btw je moet betalen over het flesje vruchtensap van accijns vraag.

Antwoord

Juiste antwoord: € 2,19 ÷ 109 × 9 = € 0,18

Uitleg

Prijs exclusief btw = € 2,19 ÷ 1,09=  2,00

Btw en accijns vraag

Bekijk de afbeelding met de brandstofprijzen. In maart 

2022 schrokken Nederlanders van de brandstofprijzen aan 

de pomp. De benzineprijzen stegen in een paar dagen met 

25% vanwege de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Bereken hoeveel procent van de totale prijs van benzine uit belastingen bestaat.

Antwoord

Juiste antwoord: 33% + 17% = 50%

Uitleg:

Tel de percentages btw en accijns bij elkaar op.

Verdiepende vraag

Het btw-bedrag op diesel is € 0,41. Bewijs met een berekening dat het btw-percentage op diesel 21% is.

Antwoord

Juiste antwoord: 

Dieselprijs exclusief btw = € 2,365 – € 0,41 = € 1,955

€ 0,41 ÷ € 1,955 × 100% = 20,97% (afgerond 21%).

Uitleg:

Dieselprijs exclusief btw = € 2,365 – € 0,41 = € 1,955. Hoeveel procent is € 0,41 van € 1,955?

Btw en accijnsvraag verdiepingsvraag

Veel Nederlanders waren boos over de hoge brandstofprijzen. Leg uit wat de overheid zou kunnen doen om de prijzen te verlagen.

Antwoord

De overheid zou de accijns op brandstof (tijdelijk) kunnen verlagen.

Bruto- en nettowinst

Omzet = verkoopprijs x aantal verkochte producten.

Inkoopwaarde van de omzet = inkoopprijs x aantal verkochte producten.

Brutowinst = het bedrag dat overblijft als je de inkoopwaarde van de omzet afhaalt van de omzet.

Nettowinst = het bedrag dat overblijft nadat alle kosten van de brutowinst zijn afgetrokken.

Schematische weergave

Brutowinst vraag

Tuincentrum Blom

De omzet in 2023 was € 480.000.

De inkoopwaarde van de omzet was in dat jaar € 356.400.

De bedrijfskosten van het tuincentrum bedroegen:

loonkosten: € 47.700

verkoopkosten: € 4.900

huisvestingskosten: € 23.500

afschrijvingskosten: € 8.200

Antwoord

Juiste antwoord:

Brutowinst = omzet – inkoopwaarde = € 480.000 – € 356.400 = € 123.600

Uitleg:

Brutowinst = omzet – inkoopwaarde van de omzet

Omzet = € 480.000

Inkoopwaarde = € 356.400

Bereken de nettowinst in 2023.

Memory cards

Maak groepjes van vijf leerlingen

en leg memory cards op tafel.

Antwoord

Juiste antwoord

Nettowinst = brutowinst – bedrijfskosten = 

€ 123.600 – € 84.300 = € 39.300

Uitleg:

Nettowinst = brutowinst – bedrijfskosten

Brutowinst = antwoord vraag a

Bedrijfskosten = € 47.700 + € 4.900 + € 23.500 + € 8.200

Denk vraag

Moeten bedrijven er naar streven zo veel mogelijk winst te maken of zijn er nog andere dingen waar ze rekening mee zouden kunnen houden?

Gatentekst: Het verhaal van Stijn

• Probeer de gatentekst individueel in 10 min in te vullen. Daarna als jij en je schoudermaatje klaar zijn controleer elkaars teksten. 
• Elke goede antwoord is 1 punt en elke foute antwoord is -1 punt.
• Tel de punten op en geef daarna een cijfer aan je schoudermaatje.
• Als je meer dan 6 punten hebt krijg je een beloning bij de docent

Memory cards

Maak groepje van 2 leerlingen

Hussel eerst de kaartjes en daarna op tafel als memory spel leggen

Je krijgt 10 min voor de memory card spel

De leerling kiest om de beurt steeds de juiste kaart met de juiste uitleg/antwoord samen. Elke goede match krijgt de leerling 1 punt

Bij elke foute match krijgt de leerling -1 punt.

Tel alle punten op en kijk wie de meeste kaarten heeft.

Escape Room 1

• Maak een groep van 5 leerlingen. 
• Lees de tekst en beantwoord de vragen.
  
• Vul de antwoorden in het onderstaande schema in. 
• Kraak de code en vul alleen cijfers in!
• Laat het antwoord aan docent zien om door te gaan naar Escape Room 2

Escape Room 2

• Lees de tekst
• Bereken met deze gegevens het nettoresultaat.
• Schrijf erbij of dat een nettowinst of nettoverlies is.

Lukt het jou om voor het einde van het lesuur de code te kraken ?

Afsluiting en vooruitblik

Leerdoelen:

- De omzet van een bedrijf berekenen

- De kostprijs en de verkoopprijs berekenen

- De verkoopprijs inclusief en exclusief berekenen

- De bruto- en nettowinst berekenen

Afsluiting en vooruitblik

Wat was prettig aan deze bijeenkomst en

Wat is er een volgende keer (anders) nodig?

Oefentoets

Pak je pen en je rekenmachine. 

Zet je naam op papier

Maak de 7 vragen individueel in 15 min