bijvoeglijke bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica H4

Lesdoel

Aan het einde van de les:

- weet ik wat een betrekkelijk voornaamwoord is en kan ik deze herkennen.

- Weet ik wat een antecedent is en kan ik deze vinden in een zin.

- Weet ik wat een bijvoegelijke bijzin is en hoe ik deze kan vinden. 

Betrekkelijk voornaamwoord

- Afkorting btv

- verwijst naar een antecedent (woord of groepje woorden dat al eerder is genoemd)

- die, dat, wie, wat

Betrekkelijk voornaamwoord

• Dat verwijst naar een onzijdig zelfstandig naamwoord: 
  

Hij aait het katje dat drie maanden oud is.

•  Die verwijst naar alle andere zelfstandige naamwoorden: mannelijk 
  

en vrouwelijk enkelvoud, alle meervouden:

Hij aait de kat die al acht jaar oud is.

Hij aait de katjes die op de bank liggen.

Betrekkelijk voornaamwoord

 Wie staat vaak na een voorzetsel en verwijst naar personen:

Zijn broer, op wie hij veel lijkt, aait de kat nooit.

Wat verwijst naar

– de onbepaalde voornaamwoorden alles, iets of niets:

 Dat is iets wat hij graag doet.

– een superlatief:

 Je kat aaien is het beste wat je bij stress kunt doen.

– een hele zin:

 Hij zat zijn kat te aaien, wat hij bij stress wel vaker deed.

Bijvoeglijke bijzin (bvb-zin)

• een bijvoeglijke bepaling is een zin
• is geen zelfstandig zinsdeel
• vormt samen met het antecedent een zinsdeel
• een bijvoeglijke bijzin begint meestal met een betrekkelijk voornaamwoord.

Bijvoeglijke bijzin

Voorbeeld

Een meisje dat heel aardig is, || geeft |hem | een lift.

Een meisje dat heel aardig is = onderwerp

Dat heel aardig is = een bijvoeglijke bijzin bij een meisje

Ontleden bvb-zin

• Eerst ontleed je de hoofdzin. Benoem het zinsdeel waarvan de

bijvoeglijke bijzin een onderdeel is, als geheel. 

                     o                                        wg          mv      lv

Een meisje dat heel aardig is, | geeft | hem | een lift.

Noteer het betrekkelijk voornaamwoord en het
antecedent.

Plannen is iets wat niet altijd goed gaat.

Noteer het betrekkelijk voornaamwoord en het
antecedent.
Het is een gewoonte die je je eigen kunt maken.

Noteer het betrekkelijk voornaamwoord en het
antecedent.
Je maakt bijvoorbeeld een weekoverzicht, wat echt niet
moeilijk is.

Schrijf de bijvoeglijke bijzinnen op.

Het schaatskampioenschap in Thialf, dat deelname aan de
Olympische Spelen garandeerde, trok veel bezoekers.

Schrijf de bijvoeglijke bijzinnen op.

Tjeerd Tjallinga, op wie heel Nederland zijn hoop had
gevestigd, presteerde uitstekend.

Ik snap het betrekkelijk voornaamwoord

1. Ja
2. Nee, ik wil graag extra uitleg

Ik snap de bijvoeglijke bijzin

1. Ja
2. Nee, ik wil graag extra uitleg

Bolletjespapier

Zelfstandig werken