1.4 Alles wordt duurder

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Introductie

Je leert in deze les dat je je kunt verzekeren tegen de financiële gevolgen van een schade. Je leert wat een premie is, en wat het eigen risico daar voor invloed op heeft.

3 mavo

1.4 Alles wordt duurder

Herhaling lesdoelen 1.3

• Wat voor inkomsten en uitgaven kun je hebben?
• Waarom is budgetteren nodig en hoe doe jij dat?
• Hoe maak je berekeningen die je nodig hebt bij budgetteren?

Lesdoelen 1.4

• Wat is koopkracht en waardoor kan je het veranderen?
• Wat is inflatie en wat zijn de gevolgen ervan?
• Hoe kun je met indexcijfers rekenen?

Koopkracht

Koopkracht

De hoeveelheid goederen en diensten die je kunt kopen met je geld.

Je koopkracht hangt af van:

• je inkomsten;
  
• de prijzen.
  

Inflatie

Deflatie

Prijscompensatie

• Als er inflatie plaatsvindt moet je inkomen net zoveel stijgen anders kun je minder kopen (→ koopkracht verlies).

• Inkomensverandering (%) - Inflatie (%) = verandering van koopkracht

• Postief getal = Koopkracht toename (meer dan prijscompensatie)
• 0 = Koopkracht behouden (precies prijscompensatie)
  
• Negatief getal = Koopkracht afname (minder dan prijscompensatie)
  

Inflatie (CPI)

CBS

• CBS berekend:
• Inflatie
• Deflatie

Inflatie:

een algemene stijging van de prijzen

Deflatie:

een algemene daling van de prijzen

Indexcijfer

Een getal dat aangeeft hoeveel iets in een bepaalde periode is veranderd ten opzichte van een afgesproken tijdstip. Dit afgesproken tijdstip noem het het basisjaar en krijgt het indexcijfer 100.

Indexcijfer bereken

• Het jaar waar je vanuit gaat is het BASISJAAR (100)
• Nieuwe indexcijfer = nieuw getal : getal in basisjaar x 100

VOORBEELD:

De prijs van een t-shirt was in 2010 € 12,50 (basisjaar) en in 2015 € 14,75. Bereken het indexcijfer van 2015.

>> € 14,75 : € 12,50 x 100 = 118 (indexcijfer)

Consumentenprijsindexcijfer

Prijsontwikkeling van goederen en diensten.

CPI (1)

CPI (samengesteld ongewogen) 

Voorbeeld prijscompensatie

1. 2013 --> 2014
   Nominaal inkomen + 2,4%
   CPI + 2,1%
   Reëel inkomen = 2,4% - 2,1% = 0,3

   2. 2014--> 2015

      Nominaal inkomen + 1,4% ongeveer

      CPI +1,6% ongeveer

       Reëel inkomen = 1,4% - 1,6% = 0,2%

Door inflatie stijgt de koopkracht van geld

1. Juist
2. Onjuist

Door de inflatie kan ik...

1. meer besteden
2. minder besteden

Het stijgen van de prijzen van goederen en diensten noemen we ...

1. inflatie
2. deflatie

Inflatie is dat geld:

1. Meer waard wordt
2. Minder waard wordt

Bij deflatie neemt de vraag naar goederen en diensten af

1. Juist
2. Onjuist

Door deflatie gaan consumenten:

1. Meer consumeren
2. Minder consumeren
3. Deflatie heeft geen invloed op de consumenten

www.economieweb.nl

https:

Wat heb je geleerd?

Wat is géén inkomensvorm?

1. inkomen uit bezit
2. inkomen uit arbeid
3. inkomen uit zorg
4. overdrachtsinkomen

Wat is koopkracht?

1. Hoeveel geld je hebt.
2. De hoeveelheid producten en diensten die je kunt kopen.
3. De hoeveelheid goederen die je kunt kopen.
4. Hoeveel euro's je kunt uitgeven.

Wanneer er deflatie is, kan ik voor hetzelfde geld....

1. minder kopen.
2. meer kopen.

Hoe heet de economische ontwikkeling
die je in de bron ziet?

Gebruik de bron

1. (hyper)inflatie
2. beurskrach
3. crisis
4. wederopbouw

1. In 2016 is het CPI 103
2. In 2016 is het CPI 105
3. In 2016 is het CPI 113

De prijs van een boek was in 2016 € 15,00 (basisjaar) en in 2017 € 15,30. Bereken het indexcijfer van 2017.
Wat is het indexcijfer?

1. 101
2. 102
3. 103
4. 104

Bereken het CPI voor dit jaar.

Geef een voorbeeld waarmee het begrip "inflatie" duidelijk wordt.

Wat is koopkracht en waardoor kan je het veranderen?

Wat is inflatie en wat zijn de gevolgen ervan?

Hoe kun je met indexcijfers rekenen?

Extra uitleg

www.cbs.nl

Extra oefening

1. Bekijk opdracht 33 t/m 40 op bladzijde 31 van 'oefenopgaven' en maak diegene die jij lastig vindt.

Voorbeeld 1: een stijging of daling in %

Door de goede resultaten van vorig seizoen heeft FC Sevilla haar seizoenskaarten duurder gemaakt.

• In 2016 kostte een seizoenskaart EUR 150,-. 
• In 2017 kost deze kaart EUR 170,-

Vraag: met hoeveel % is de prijs gestegen?

(nieuw – oud ) : oud x 100% 

Voorbeeld 2: een stijging of daling in %

• In 2010 rookten er 40 leerlingen op school.
• Dit jaar zijn dit er nog 21.

Vraag: met hoeveel % is het aantal rokers afgenomen?

Extra uitdaging

rekenen

Maak opdracht 9, 10 en 11op bladzijde 33.