Les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 9

Kader: Blz. 83

Mavo: blz. 80

Doelen:

- Je weet wat voorzetsels zijn (herhaling)

- Je weet wat persoonlijk en bezittelijk voornaamwoorden zijn (herhaling)

- Zinsdelen, pv, ond, wwg, lv (herhaling)

Het voorzetsel

Een voorzetsel staat vaak voor een zelfstandig naamwoord. Voorzetsels zijn onder andere:

Persoonlijke voornaamwoorden

Enkelvoud	onderwerp	ander zinsdeel
1e persoon	ik	me/mij
2e persoon	je/jij	je/jij
	u	u
3e persoon	hij	hem
	ze/zij	ze/haar
	het	het

Meervoud	onderwerp	ander zinsdeel
1e persoon	wij	ons
2e persoon	jullie	jullie
	u	u
3e persoon	ze/zij	ze/hen/hun

Bezittelijk voornaamwoord

Wat is een bezittelijk voornaamwoord?

mijn		onze/ons
jouw		jullie
zijn		hun
haar		uw
zijn

1. Wat is de pv?

1. Harrie en Jan fietsen naar huis.

2. Morgen vertrekt Theo op zijn fiets naar Rome. 

2. Onderwerp 

Onderwerp: wie of wat + PV

Wat is het onderwerp?

Ik kan nu het onderwerp uit een zin halen.

1. Ik
2. kan
3. het onderwerp
4. een zin

3. Werkwoordelijk gezegde

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Hij kon zich gedragen.
Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. Hij kon
2. zich gedragen
3. kon zich gedragen
4. kon

4. Lijdend voorwerp

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

wie/wat + wwg + onderwerp = lijdend voorwerp. 

Wie of wat

+

wwg

+

lijdend voorwerp

onderwerp

=

Mevrouw Houben geeft haar stafwerk.
LV?

Meewerkend voorwerp

Stappenplan meewerkend voorwerp

1	Persoonsvorm	Zin in een andere tijd zetten
2	Onderwerp	Wie of wat + persoonsvorm
3	Werkwoordelijk gezegde	Alle werkwoorden in de zin
4	Lijdend voorwerp	Wie + gezegde + onderwerp
5	Meewerkend voorwerp	Aan wie/ voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

Hij geeft al zijn geld aan arme mensen. 

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heeft de docent jou een voldoende gegeven?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

waar= bijwoordelijke bepaling van plaats

wanneer= bijwoordelijke bepaling van tijd

hoe = bijwoordelijke bepaling van reden

Bijwoordelijke bepaling

Let op: 

Niet in alle zinnen komt een bijwoordelijke bepaling voor, maar een zin kan ook meerdere bijwoordelijke bepalingen bevatten!

Een bijwoordelijke bepaling kan uit een of meer woorden bestaan.

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Gisteren hebben we de bijwoordelijke bepaling behandeld.

1. we
2. hebben behandeld
3. de bijwoordelijke bepaling
4. gisteren

Wat is de bijwoordelijke bepaling/wat zijn de bijwoordelijke bepalingen in deze zin?

Ik heb alles aan mijn vriendin verteld.

1. aan mijn vriendin
2. ik
3. alles
4. er is in deze zin geen bijwoordelijke bepaling

Wat is de bijwoordelijke bepaling?

Vandaag hebben we de bijwoordelijke bepaling behandeld.

1. Vandaag
2. we
3. de bijwoordelijke bepaling
4. hebben behandeld

Mavo doelen:

- Je weet wat de bijvoeglijk naamwoorden zijn.

- Je weet wat de telwoorden zijn.

- 

Maken:

Basis/kader: Opdracht 1 t/m 5

Mavo: 6 t/m 11.