Week 41 - Denken over robots

• Filosofie
• Basisschool
• Groep 5-8

Week 39 - denken over robots

Katten 

Katten zijn nieuwsgierige dieren. Ze onderzoeken graag nieuwe dingen in hun omgeving. Soms reageren ze speels, maar soms ook een beetje bang of voorzichtig. Als er iets onbekends in huis komt, zoals een nieuw voorwerp of een vreemd geluid, willen katten eerst goed bekijken of het veilig is.

Tegenwoordig bestaan er ook robotdieren. Dit zijn dieren die door mensen zijn gemaakt met behulp van technologie. Ze kunnen bewegen, geluiden maken en soms zelfs reageren alsof ze echt zijn. Een robotkat kan er bijvoorbeeld uitzien als een gewone kat, maar is eigenlijk een machine.

In het filmpje dat we straks gaan kijken, zie je hoe echte katten reageren op een robotkat. Misschien vinden ze het spannend, grappig of juist eng. Let goed op hoe de katten bewegen en welke houdingen ze aannemen. Zo kun je leren hoe dieren reageren op iets dat ze niet kennen.

Je hebt gezien hoe de katten reageren op de robotkat. Sommige katten waren nieuwsgierig, anderen voorzichtig of zelfs een beetje bang. Het is interessant om te bedenken waarom dieren – en ook mensen – zo reageren op dingen die ze niet kennen.

Filosofische vragen om over na te denken:
1. Denken de katten dat de robotkat een echte andere kat is? Hoe zou dat komen?
2. Maakt het uit of een kat echt is of een robot, als hij zich hetzelfde gedraagt?
3. Wanneer is iets “echt” en wanneer is het “nep”?
4. Kunnen robots ooit hetzelfde voelen als levende dieren of mensen?
5. Kun je vrienden worden met een robot?
6. Hoe zou jij reageren als er ineens een robotdier in je kamer stond?
7. Wat maakt een levend dier bijzonder vergeleken met een robot?

Probeer eerst zelf na te denken over deze vragen. Daarna kun je erover praten met je klasgenoten. Misschien ontdek je dat er niet één juist antwoord is, maar dat iedereen er op een andere manier over denkt.

In het vorige filmpje heb je gezien hoe katten reageren op een robotkat. Ze wisten niet goed of het een echt dier was of niet. Nu gaan we een trailer bekijken van de documentaire Ik ben Alice.

In deze film gaat het niet om dieren, maar om mensen en een robot die eruitziet als een meisje. Deze robot heet Alice. Ze is gemaakt om met mensen te praten, vooral met ouderen die soms eenzaam zijn. Alice kan vragen stellen, antwoorden geven en een gesprek voeren, bijna alsof ze een echt mens is.

De film laat zien hoe mensen op Alice reageren. Sommigen vinden haar grappig of interessant, anderen misschien een beetje vreemd of ongemakkelijk. Het roept vragen op zoals: Kan een robot echt je vriend zijn? Kun je gevoelens hebben voor een robot, of kan een robot gevoelens hebben voor jou?

Let tijdens de trailer goed op hoe Alice praat en beweegt, en hoe de mensen met haar omgaan.

Je hebt gezien hoe Alice, de robot, met mensen praat en hen gezelschap biedt. Sommige mensen vonden het leuk om met haar te praten, anderen vonden het misschien een beetje vreemd of ongemakkelijk. Net zoals bij de katten en de robotkat, roept dit vragen op over hoe mensen reageren op iets dat niet echt menselijk is, maar er wel zo uitziet en zich zo gedraagt.

Vragen om over na te denken en te bespreken:

Wat vinden jullie ervan dat robots worden ingezet tegen de eenzaamheid van bejaarden?

Kun je een robot echt een vriend noemen, of is dat iets anders?

Kunnen robots ooit gevoelens hebben zoals mensen dat doen?

Hoe zou jij je voelen als je iemand zoals Alice in je klas of huis zou hebben?

Wat vinden jullie van de volgende stellingen?

Regels filosofisch gesprek

1. Luister goed – laat iedereen uitpraten.

2. Stel vragen – vooral vragen waar je niet alleen “ja” of “nee” op kunt zeggen.

3. Respecteer meningen – iedereen mag zijn eigen idee hebben.

4. Denk na – neem even de tijd voordat je iets zegt.

5. Leg uit waarom – geef redenen, argumenten of voorbeelden bij je mening.

6. Wees beleefd – ook als je het oneens bent.

7. Wees nieuwsgierig – durf vragen te stellen en door te vragen.

❖ Je ouders moeten werken. Er komt een oppasrobot.

❖ Elke ochtend moet je oma schoon verband om haar zere been. Daarvoor komt een zorgrobot bij haar langs.

❖ Er komt een nieuwe restaurantketen met robotbediening.

❖ Juf of meester wordt vervangen door een robot.

Denk aan de 4 stellingen

- Maakt de situatie uit wanneer er een robot is.

- Welke bezwaren zijn er tegen de robots?
- Welke voordelen van de robots zijn er?

Denk opdracht

Stel dat er in de toekomst ook robotjuffen en robotmeesters zouden zijn, hoe zouden die er dan uit moeten zien? Als een mens, als een machine, of anders? Denk na over het waarom.

Bespreek het in groepjes van maximaal 4 personen

Een filosofisch gesprek

Gaat over gezamenlijk nadenken.

Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn maar probeer hen te begrijpen.

Wat doe je WEL in een filosofisch gesprek?

- Twijfelen

- Meer inzicht krijgen

- Denkfouten weghalen

- Doorvragen

Wat doe je NIET in een filosofisch gesprek?

- Winnen en overtuigen

- Gelijk halen

Einde