Par. 3.2 op weg naar duurzame energiebronnen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Welkom! 

Welkom!

Boek, werkboek, pen en Chromebook op tafel

Log in bij LessonUp met de code

Telefoon in je tas (op stil)

Planning

• Herhalen 3.1
• Nakijken maakwerk 3.1
• Bespreken 3.2 en deels 3.3

Noem twee broeikasgassen

Door het versterkt broeikaseffect stijgt de zeespiegel. Op welke 2 manieren?

Zijn de stellingen juist of onjuist?
1. Als gevolg van klimaatverandering zullen regenbuien in de zomer intensiever worden.
2. Als gevolg van klimaatverandering zullen rivieren in de zomers minder water afvoeren.

Zon verwarmt aarde

Aarde geeft warmte af.

Broeikasgassen houden warmte vast

Deel van de warmte straalt terug naar het heelal

Hoe werkt het versterkt broeikaseffect precies?
Zet het in de juiste volgorde.

1

2

3

4

5

6

De aarde heeft een broeikas-effect. 

Daardoor heeft de aarde een aangename temperatuur.

Mensen zorgen voor veel uitstoot.

Er komt meer CO2 in de lucht.

De aarde houdt te veel warmte vast.

Het broeikaseffect wordt versterkt.

Noem 2 voorbeelden hoe de mens het broeikaseffect versterkt.

Zie vraag in de afbeelding

Huiswerk nakijken met antwoordboekje

Klassikaal:

2, 4b, 5d

Zelfstandig:

1bc, 3, 4a, 5e, 6

Leerdoelen 3.2

1. je kunt de betekenis van de begrippen fossiele brandstoffen, uitputbare energiebronnen, energietransitie en duurzame energiebronnen in eigen woorden omschrijven.
2. Je kunt 4 voorbeelden noemen van fossiele brandstoffen.
3. Je kunt uitleggen hoe steenkool, aardolie en aardgas gevormd worden.
4. Je kunt uitleggen hoe kernenergie wordt opgewekt.
5. Je kunt voor- en nadelen noemen van het gebruik van kernenergie.
6. Je kunt 5 voorbeelden noemen van duurzame energiebronnen (+ beschrijven)
7. Je kunt de energiebron 'water' onderverdelen in 3 aparte vormen, en elke vorm beschrijven hoe het werkt.
8. Je kunt per energiebron voor- en nadelen benoemen.

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen

https://schooltv.nl/video/ontstaan-van-aardgas-van-plant-naar-steenkool-naar-aardgas/#q=steenkool

Sleep de gebeurtenissen op de goede volgorde. 1=start

1

2

3

4

5

6

Ondiepe zee met veel plankton en organismen

Bodemdaling

Dikke lagen sediment met organisch materiaal komen op de juiste diepte voor olie-vorming

Plankton wordt aardolie onder juiste druk en temperatuur

Aardolie stijgt door lage dichtheid

Ondoordringbare laag houdt aardolie tegen, waardoor olieveld ontstaat

Welke overeenkomsten zijn er in het ontstaan van steenkool en aardolie?

1. Bij beide ontstaat gas als bijproduct
2. Het heeft zuurstof nodig voor de vorming
3. Bij verbranding komt CO2 vrij.
4. Ze worden gevormd onder hogere druk en temperatuur

Wat is het belangrijkste verschil in het ontstaan van steenkool en aardolie?

Kernenergie

Voordelen

• Er komen geen CO2 en andere schadelijke stoffen vrij;
• Uranium leeft in kleine hoeveelheden al veel energie;
• Voorraad uranium is groot genoeg voor minstens 100 jaar.

Nadelen

• Uranium is uitputbaar, dus niet duurzaam;
• Bouw kernreactor duurt 10 -12 jaar;
• Bouw kernreactor kost miljarden;
• Radioactief afval;
• Met uranium kunnen kernwapens gemaakt worden;
• Bij ongelukken kan er radioactiviteit vrijkomen.

Kernenergie wordt opgewekt uit?

1. Natrium
2. Calcium
3. Cambrium
4. Uranium

Kernenergie is duurzaam

1. Juist
2. Onjuist

Hernieuwbare energiebronnen

Voordelen hernieuwbare energie

• Deze bronnen raken niet op
• Weinig schadelijk voor milieu: er komt geen CO2 vrij, minder vervuilende afvalstoffen

Nadelen hernieuwbare energie

• Productie is niet altijd zeker
• Opslag van 'teveel' energie is nog lastig
• Bij productie van o.a. windmolens en zonnepanelen worden nog fossiele brandstoffen gebruikt

Duurzame energiebronnen

Energie afkomstig van hernieuwbare energiebronnen waarbij veel minder of geen koolstofdioxide (CO2) en andere vervuilende stoffen vrijkomen.

uitputbare energiebronnen

Ander begrip voor fossiele brandstoffen. Uitputbaar omdat ze opraken.

Juist of onjuist?
1. Grijze energiebronnen zijn hetzelfde als fossiele brandstoffen.
2. Het gebruik van groene energiebronnen heeft alleen maar voordelen.

Zonne-energie

Zonne-energie is te gebruiken voor:

1. Zonnepanelen-zetten zonne-energie om in stroom.
2. Zonnecollectoren-zetten zonne-energie om in warmte.

Voordelen

1. milieuvriendelijk
2. je kunt het opgewekte stroom dat je overhoud verkopen
3. je krijgt subsidie als je zonne-energie opwekt
4. huizen worden tegenwoordig meer waard met zonnepanelen
5. na verloop van een aantal jaar is  zijn de gemaakte kosten terugverdiend.

Nadelen

1. zonnepanelen plaatsen kost best veel geld en moeten door bedrijven geplaats worden
2. het is zichtbaar op je woning
3. je meterkast moet aangepast worden
4. onderhoud van de panelen. 

Windenergie

Voordelen

• raakt nooit op
• geen vervuiling - geen CO2 uitstoot
• Veel wind in NL

Nadelen

• waait niet altijd even hard
• horizon vervuiling
• Niemand wil ze in de achtertuin (NIMBY)
• Lawaai
• Gevaarlijk voor volgels 

Bekijk de afbeelding.
1. Welke ontwikkeling is zichtbaar als je kijkt naar de de hoogte van de windmolens?

2. Geef een verklaring voor deze ontwikkeling.

Water

Hydro-elektriciteit - elektriciteit opwekken door stromend water.

Stuwdammen

Nodig: hoogteverschillen (reliëf). Dus in bergachtige gebieden is dit mogelijk.

Voordelen: energie is duurzaam, geen CO2 uitstoot

Nadelen: verlies landbouwgrond, verlies leefgebied mens en dier, zwemroute vissen onderbroken, sedimenten zakken in stuwmeer.

Getijdenenergie

Energie opwekken door gebruik te maken van eb en vloed.

Voordeel (naast die van stuwdammen) is dat je altijd eb en vloed hebt.

Nadeel: alleen mogelijk daar waar het verschil tussen eb en vloed groot genoeg is.

Geothermische energie

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Wingebieden

Daar waar warmte dicht aan het oppervlak is: gebieden waar vaak vulkanisme voorkomt.

Waarom wordt in Nederland weinig geothermische energie opgewekt

1. Er zijn daarvoor te weinig grond -stoffen aanwezig, zoals bomen en tuinafval.
2. Er zijn geen bergen en stuwmeren en is te weinig snelstromend water.
3. Er zijn te weinig energiecentrales waar behalve fossiele brandstoffen ook duurzame brandstoffen, zoals hout, kunnen worden verbrand.
4. Er zit niet veel warmte in de grond, omdat er geen vulkanisme is.

Voordelen

• biomassa groeit weer aan, dus duurzaam
• altijd beschikbaar (wind en zon niet)
• technische ontwikkelingen m.b.t. stoken biomassa is vergevorderd.

Nadelen

• vrijkomen CO2 bij kap/verbranding
• aangroei nieuwe vegetatie duurt lang
• kap bos lokt meer kap uit
• biomassa moet vaak geïmporteerd worden (zorgt voor extra CO2 uitstoot)

Biomassa wordt gezien als groene energiebron.
a) Wat wordt bedoeld met biomassa?
b) Waarom vinden sommigen biomassa helemaal niet zo groen?

Aan de slag!

Van par. 3.2 wordt gemaakt:

1, 2 (klassikaal), 3acd, 4, 5, 6

Van par. 3.3 wordt gemaakt:

1