T3A hoofdzin en bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Lezen

Planning

- Hoofdzin en bijzin herhalen;

- Opdrachten maken;

- Starten met leesvaardigheid.

Aantekening: hoofd- en bijzin

Een samengestelde zin bestaat vaak uit een hoofdzin en uit een bijzin. Hoe herken je die?

Voorbeeldzin

Mijn moeder is gisteren naar huis gegaan omdat zij ziek was.

De hoofdzin is ‘Mijn moeder is gisteren naar huis gegaan’.

 - De belangrijkste informatie staat in deze zin.

 - De pv is het tweede zinsdeel.

 - Het ow en de pv staan naast elkaar.

De bijzin is: ‘omdat zij ziek was’.

 - Deze informatie is bijzaak bij de hoofdzin.

 - De pv staat achteraan.

 - Het ow en de pv staan niet naast elkaar.

Opdracht

Er komt steeds een samengestelde zin op het bord. Noteer welk deel (deel 1 of 2) de hoofdzin is en welk deel de bijzin is. 

De man die voor de openbaar zit, heeft mij opgevoed.

Ik doe de was omdat ik me nuttig wil maken.

Ze kunnen niet komen omdat de treinen niet rijden.

Als ik naar Italië ga, kom ik misschien nooit meer terug.

Nadat hij twee uur had gerend, was hij doodop.

Aantekening: teksten met een mening

Er zijn twee tekstdoelen die te maken hebben met meningen:

1. Mening geven: de schrijver laat alleen een of meer meningen zien en de lezer vormt uiteindelijk zelf zijn eigen mening. Dit is een objectieve tekst. Voorbeeld: artikel in tijdschrift of krant. 

2. Overtuigen van een mening: de schrijver geeft zijn eigen mening en geeft ook argumenten. Hij wil de lezer ervan overtuigen dat hij gelijk heeft. Dit is een subjectieve tekst. Voorbeeld: ingezonden stuk, recensie, blog. 

Wat is het verschil tussen objectief en subjectief?

Aantekening: objectieve vs. subjectieve argumenten 

Iemand die wil uitleggen waarom hij gelijk heeft, geeft argumenten voor zijn mening. Er zijn twee soorten:

1. Objectieve argumenten: er worden feiten genoemd die de mening ondersteunen. Deze feiten kun je controleren. 

2. Subjectieve argumenten: er worden gevoelens of overtuigingen genoemd die de mening ondersteunen. Je kunt niet nagaan of deze waar zijn. 

Wat is het verschil tussen een subjectief en een objectief argument?

Opdracht

Er komt steeds een mening met een argument op het bord. Noteer of dat argument subjectief of objectief is. 

De bioscopen moeten weer open want dat zou mensen sowieso gelukkiger maken.

Het boek Het gouden ei is echt goed want het bleef de hele tijd spannend.

De middelbare scholen mogen nog niet helemaal open want het aantal bezette ic-bedden is te hoog.

Een artikel in een tijdschrift is objectief want de schrijver toont meerdere meningen.

Aantekening: tegenargument

Bij een argument is vaak een tegenargument te geven: een feit of gevoel of overtuiging die hoort bij de tegengestelde mening.

Ook kan een schrijver een tegenargument ontkrachten: hij legt dan uit waarom het tegenargument niet klopt of minder sterk is.  Dit doen schrijvers vooral is ze je willen overtuigen van hun mening.

Bedenk een tegenargument bij: Alle boeken moeten worden vervangen door ipads want dan gebruiken we minder papier.

Bedenk een tegenargument bij: alle leerlingen moeten een schooluniform aan zodat zij gelijk zijn.

Bedenk een tegenargument bij: de zwembaden moeten deze zomer gewoon open zodat mensen verkoeling kunnen zoeken.

Aan de slag

Opdracht 2 vraag 5 t/m 10  op blz. 155 en 156.

Antwoorden

Opdracht (breakoutroom)

Opdracht 1: Zoek over één onderwerp verschillende teksten waarin een mening voorkomt. Lees je goed in en vorm vervolgens zelf een mening. Maak aantekeningen. Je krijgt hier 15 minuten voor. 

Om 15:20 kom je terug in de algemene chat.

Opdracht (breakoutroom)

Stap 2: Maak met je groepje een presentatie over het onderwerp en verwerk daar jullie mening in. Leg ook uit waarom jullie dit vinden, benoem argumenten en verwijs terug naar de teksten. Benoem ook minimaal 2 tegenargumenten en ontkracht deze. Je krijgt hier 15 minuten voor. Mail je presentatie daarna naar: [e-mail]

Om 15:35 kom je terug in de algemene chat.