Lerend organiseren

• Vakbekwaam
• Beroepsopleiding

Lerend organiseren

Wierdsma en Swieringa

Deel 1

Het ontstaan, groeien en bloeien van de moderne bureaucratieën

Ontstaan van de bureaucratie

• Bureaucratie begint zich pas echt te ontwikkelen vanaf de 2e helft van de 19e eeuw 
• De kerk en het leger hebben met hun hiërarchische gelaagdheid model gestaan voor de bureaucratie 
• Het vaststellen van het beleid is voorbehouden aan de top 
• Adel heerst over het volk
  

de kerk en het leger

• De kerk: verschil tussen hiërarchische niveaus bepaald door het verschil in kennis over geloofsopvattingen en kennis.

• Het leger: hiërarchie gebaseerd op ervaring , kennis en loyaliteit.
  

17e eeuw

• Vanaf de 17e eeuw is de zoektocht gericht op ware kennis. Goed onderzoek is gebaseerd op feiten
• Grote wetenschappers, filosofen vertrouwen in de rationaliteit als basis om de wetten van de natuur te doorgronden ipv aangereikt te krijgen van geestelijk leiders
• Moderniteit. Gebaseerd op rationaliteit en geloof in vooruitgang

19e eeuw

• Industrialisatie. De fabrieken worden vanuit zelfde systeem als kerk en leger aangestuurd.
  
• Rationalisering van de arbeidstaak zorgt voor ontstaan midden lagen, zoals assistenten, managers e.d..
• Het feodaal stelsel brokkelt af, maar de feodaliteit in de bureaucratie als piramide en het modernisme in de bureaucratie als machine blijft onverminderd verbonden.

20e eeuw

• De sociale en naoorlogse jaren in de 20e eeuw zorgen voor het verder opbouwen en verfijnen van hiërarchische organisaties.  
• Psychologische aspecten krijgen aandacht, maar hiërarchie blijft voorbehouden aan de top. ‘Beslissen’ voor de top, ‘denken’ voor de adviseurs voor de top en ‘doen’ aan de vele mensen aan de basis. 

eind 20e eeuw

• De omgeving komt in beeld als medebepalende factor. Steeds meer markten worden complexe kopersmarkten, klanten worden veeleisend. Medewerkers worden mondiger. Grotere concurrentie en kwaliteit van producten vereisen grotere aandacht. De relaties binnen bedrijven komen meer onder druk te staan.
  

Wat is het meest essentiële kenmerk van bureaucratie? Maak de zin kloppend.

denken

gaat

voor

en

boven

doen

Welke opvatting over een organisatie spreekt jou het meest aan? Onthoud de letter

A. Een organisatie bestaat uit levende mensen die meer of minder goede relaties met elkaar hebben en meer of minder met elkaar omgaan, zowel verbaal als non-verbaal

B. Eigen inbreng wordt voor het functioneren van de organisatie niet belangrijk of zelfs onwenselijk geacht

C. In elke organisatie zijn er, behalve overeenstemming over de doelen, ook altijd verschillen van mening en is er onhelderheid over doelstellingen en standpunten die mensen innemen

D. Organisaties leren door gezamenlijk problemen onder ogen te zien, de oorzaken ervan te onderzoeken, nieuwe aanpakken te bedenken en uit te proberen, waarna de cyclus opnieuw kan beginnen(doen-bezinnen-denken-beslissen)

Welke opvatting over een organisatie spreekt jou het meest aan?

Ameer of minder goede relaties

BEigen inbreng

C verschillen van mening

D doen-bezinnen-denken-beslissen

Deel 2 

Waarom bureaucratieën telkens weer vastlopen: meer van hetzelfde

sociale realiteiten

Managerstaal is machtstaal, 

die alsmaar probeert te verdoezelen dat ze dat is. 

Herken je managerstaal in je eigen organisatie?

JA

nee

Verdoezelwoorden......?

•  gedrag berust op emoties
• mensen zijn gericht op het behouden van relaties met de eigen groep
•  deze relaties  met bijbehorende emoties zijn bepalend voor de samenwerking in een groep
• de broosheid van relaties wordt vaak weggepoetst door verdoezelwoorden

Verdoezelwoorden

Verdoezelwoorden

taakstelling

uitrollen

reorganiseren

implementeren

uitdagingen

........... Om maar niet te hoeven zeggen wat er werkelijk aan de hand is

Deel 3

Nieuwe basisbegripppen

Het leren van organisaties

Het veranderen van een organisatie is het veranderen van het organisatiegedrag

(mensen gaan andere dingen doen)

Dit is een collectief leerproces 

(individuele leden van de organisatie leren, maar ook of de gedragsverandering van de één is afgestemd op die van de ander) 

Collectief leren

Collectief leren speelt zich af op drie niveaus:

• collectief enkelslag leren
• collectief dubbelslag leren
• collectief drieslag leren

Enkelslag leren

Dubbelslag leren

Drieslag leren

verbeteren

vernieuwen

ontwikkelen

hoe-vragen

waartoe-vragen

Waarom-vragen

een lerende organisatie...

...is permanent in staat haar, regels, inzichten en principes ter discussie te stellen en waar nodig te veranderen.

Hoe?

Door een collectief leerproces op te starten door leren te leren.

Leren wanneer het tijd wordt om weer te gaan leren.

Tot slot...

...mijn inspiratiemoment