Hoofdstuk 15. Schuldhulpverlening

• Bedrijfseconomie
• MBO
• Studiejaar 2

Hoofdstuk 15. Schuldhulpverlening

Schulden 

Een definitie van schuld: 

"de verplichting van de ene partij om te voldoen waartoe ze krachtens een verbintenis jegens de andere partij verplicht is inzake een geldsom die men moet betalen" 

Schulden 

"de verplichting van de ene partij om te voldoen waartoe ze krachtens een verbintenis jegens de andere partij verplicht is inzake een geldsom die men moet betalen" 

• Grote of kleine bedragen 
• Tijdelijk of voor langere periode 
• Privé, financiële instelling, bank
• Ook betalingsachterstanden in vaste lasten zoals huur of elektriciteit

Problematische Schulden 

De situatie waarin te voorzien is dat een natuurlijke persoon schulden niet zal kunnen blijven afbetalen of is gestopt met afbetalen. 

In elk geval is het een situatie waarin niet binnen 36 maanden alle openstaande vorderingen betaald kunnen worden (met een betalingsregeling).

Problematische Schulden 

Vier oorzaken van het ontstaan van schuldsituaties:

• Een eenmalig probleem (een onverwachte inkomensachteruitgang) 
• Een structureel gedragsprobleem (niet met geld om kunnen gaan of doordat ze  aan een verslaving of psychische aandoening lijden)
• Een structurele onbalans in de uitgaven (voortdurend meer kosten dan inkomsten)
• Bureaucratische schulden (schulden door bijvoorbeeld een betalingsachterstand die oploopt door het niet weten hoe de procedures lopen of door het verkeerd invullen van formulieren) 

Vormen van schulden die niet problematisch zijn : 

• Hypotheek
• Rekening Courant
•  Roodstand op je rekening
• Studielening
• Lening van je ouders

Vormen van schuldhulpverlening 

Uitvoerders in de schuldhulpverlening 

De gemeente is verantwoordelijk voor de schuldhulpverlening. Zij kan dit zelf uitvoeren maar ook uitbesteden. Bijvoorbeeld aan : 

• gemeentelijke diensten
• algemeen maatschappelijk werk
  
• lokale teams of wijkteams
  
• specifieke instellingen voor schuldhulpverlening
  
• Gemeentelijke Kredietbank.
  

www.nibud.nl

Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)

• Zorgt ervoor dat iedereen recht heeft op schuldhulverlening
• De gemeenten zijn daar verantwoordelijk voor
• Deze wet is een kaderwet (de kaders zijn door de centrale overheid vastgesteld, de gemeenten mogen de uitwerking zelf invullen
• Belangrijke gedachte is de integrale schuldhulpverlening

Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)

De gemeente moet in ieder geval zorgen voor: 

• Een eerste gesprek binnen vier weken, waarin de hulpvraag wordt vastgesteld
• Bij een dreigende situatie: een eerste gesprek binnen drie dagen
• inzicht in het verdere verloop van het traject
• Maximale termijnen voor het te volgen traject
• Een vorm van schuldhulpverlening voor gezinnen met inwonende minderjarige kinderen.

Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)

Aanvraag

Een aanvraag voor hulp bij schulden doe je bij de gemeente. Zij nemen hierover een besluit volgens de Awb. Dit besluit moet gemotiveerd zijn en zorgvuldig genomen. 

Het traject

Gaat in na het besluit van de gemeente. Volgens het voorschrift van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Er volgt een intake en er wordt op een rijtje gezet welke schulden en inkomsten er zijn. 

Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)

Verplichtingen schuldenaar

• Inlichtingenplicht : de schuldenaar moet de gemeente informeren over zaken die van belang zijn voor een goede schuldhulpverlening.
• Medewerkingsplicht : de schuldenaar moet zijn medewerking aan het traject verlenen. Dit kan betekenen dat hij dient mee te werken aan bijvoorbeeld een cursus Budgetbeheer.
• Identificatieplicht : als het voor het schuldhulpverleningstraject nodig is, moet de schuldenaar zich kunnen identificeren.

Beschermingsbewind

• Ook wel meerderjarigenbewind genoemd
• Voor mensen die door lichamelijk of geestelijke toestand tijdelijk of blijvend nie tin staat zijn om hun financiële belangen te behartigen 
• Juridische vorm van bescherming 
• Wettelijke maatregel die door de kantonrechter wordt uitgesproken
• Het richt zich op financieel beheer
• Onderbewindgestelde

Beschermingsbewind

Degene die onder bewind staat blijft handelingsbekwaam, maar wordt – gedeeltelijk – onbevoegd. 

De bewindvoerder is bevoegd tot het uitvoeren van :

1. Beschikkingshandelingen 
2. Beheershandelingen

Beschermingsbewind

Beschikkingshandelingen 

Handelingen zoals koop en verkoop van zaken. Door dergelijke handelingen treedt een wijziging op in de samenstelling van het onder bewind gestelde vermogen. De bewindvoering heeft voor deze handelingen medewerking van de onderbewindgestelde nodig. Is deze hier niet toe in staat, dan moet de rechter hiervoor een machtiging afgeven.

Beschermingsbewind

Beheershandelingen 

Zijn gericht op de instandhouding van het onder bewind gestelde vermogen.

Bijvoorbeeld : 

• Reparatie aan een auto
• Een schilderbeurt van een huis. 

De onderbewindgestelde is niet bevoegd tot dit soort handelingen.

Beschermingsbewind

Andere taken van de bewindvoerder:

• Belastingaangifte doen
• Huurtoeslag aanvragen
• Bijzondere bijstand aanvragen etc

De uitspraak van de bewindvoering wordt openbaar gemaakt in het Centraal curatele- en bewindregister. Dit register is te vinden via de website van de rechtspraak.nl.

Mentorschap en curatele

Mentorschap

• Gaat om persoonlijke belangen
• Bijvoorbeeld verzorging, verpleging en behandeling
• Verstandelijke of lichamelijke beperking of dementie
• De mentor wordt de wettelijk vertegenwoordiger
• Je blijft handelingsbekwaam
• Kan tegelijk met en door dezelfde persoon als de bewindvoering worden uitgevoerd 

Mentorschap en curatele

Curatele

• Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam (handelingen zijn vernietigbaar)
• Voor financiële en persoonlijke zaken
• De curator is de wettelijk vertegenwoordiger
• de onder curatele gestelde heet curandus
• curandus ontvangt leefgeld
• Niet voor heel erg persoonlijke handelingen zoals echtscheiding, donorregistratie etc
• Publicatie de de Staatscourant en in het Centraal Curatele- en bewindregister
• Geen sprake van derdenbescherming (ivm publicatie) 

Procedures beschermingsmaatregelen

Zie bladzijde 219 van het boek

Wie mag wel en wie mag geen bewindvoerder, mentor of curator worden? 

Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp)

Faillissement : je valt onder de faillissementswet. Je blijft je hele leven lang schulden afbetalen.

Wsnp : je kunt een periode afsluiten. Een eventuele restschuld kan worden kwijtgescholden.

Het doel van de Wsnp is: 

• Ervoor zorgen dat de schuldenaar weer met een schone lei kan beginnen zodra de regeling met goed gevolg is doorlopen.
• Het bevorderen van een minnelijke regeling tussen schuldeisers en schuldenaars.
• Het terugdringen van het aantal faillissementen van natuurlijke personen.

Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp)

De voorwaarden voor toelating tot de Wsnp zijn:

• Er is sprake van problematische schulden, de betrokkene heeft vijf jaar vóór de aanvraag niet bewust schulden gemaakt (te goeder trouw).
• Het is niet gelukt om de schulden via een minnelijk traject af te lossen.
• De afgelopen tien jaar is geen beroep op de Wsnp gedaan en de schuldenaar zit op dit moment niet in een Wsnp-traject.
• De verplichtingen van de Wsnp zijn nagekomen.

Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp)

De Wsnp wordt uitgevoerd door een Wsnp-bewindvoerder. Hij maakt afspraken met de schuldeisers en zorgt dat er een afbetalingsplan komt.

De belangrijkste taak van de Wsnp-bewindvoerder is ervoor zorgen dat zoveel mogelijk schulden worden afbetaald. Daarom:

• beslist hij over geld en spullen
  
• controleert hij of de persoon zich aan al zijn plichten houdt
  
• controleert hij soms ook de post (deze komt in principe bij hem binnen).

Budgetbegeleiding of Budgetbeheer

Signalering

• Is een belangrijk onderdeel van het werk van een bewindvoerder of een schuldhulpverlener
• Worden er bepaalde gedragingen of punten geconstateerd?
• Is er een onderliggend probleem?
• Specifieke zaken / Protocollen
• Bepaald gedrag kan een signaal zijn 
• Vroegsignalering (afwezigheid, stress, betalingsachterstanden, post niet openmaken, niet reageren) 

Signalering

• Is een belangrijk onderdeel van het werk van een bewindvoerder of een schuldhulpverlener
• Worden er bepaalde gedragingen of punten geconstateerd?
• Is er een onderliggend probleem?
• Specifieke zaken / Protocollen
• Bepaald gedrag kan een signaal zijn 
• Vroegsignalering (afwezigheid, stress, betalingsachterstanden, post niet openmaken, niet reageren)