Hoofdstuk 6 leven in de stad H1D

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Welkom bij het vak Mens en maatschappij

Deze les

• Terug blik 6.1 Stad en land 
• 6.2 Ontstaan van steden
• 6.3 Stad en land in vroeger tijden

Verstedelijking:

• Als er veel mensen van het platteland naar de stad verhuizen
• De groei van steden

6.2 Het ontstaan van steden

Lesdoelen 6.2

•  Je kunt één verbetering in de landbouw noemen die zorgde voor een grotere opbrengst rond het jaar 1000.

• Je kunt uitleggen waarom niet iedereen meer boer hoefde te zijn.

 

• Je kunt uitleggen hoe steden ontstonden in Nederland rond het jaar 1000.

Groei

Rond het jaar duizend gingen de boeren op een andere manier het land bewerken:

• Ze gebruikten een betere ploeg. 
• Ze gingen in plaats van 1/2 deel van het land, 2/3 deel van het land gebruiken.

Gevolg: er was meer dan de boeren zelf nodig hadden. Wat ze over hadden verkochten ze op de markt.

Andere beroepen

De mensen die het eten van de boeren wilde hebben, moesten iets anders maken wat ze konden ruilen (handelen). Alle beroepen die toen kwamen noemen we ambachten 

En zo kon een boer zaken doen met een kledingmaker

Wat zijn Ambachtslieden

Ambachtslieden

• Ambachtslieden: mensen die producten maken met hun handen en gereedschap.

• Ambachtslieden gingen wonen op plekken waar veel mensen kwamen.

• Zo ontstonden marktplaatsen waar veel handelaren kwamen
  

Filmpje Hanze

De stad Amersfoort met in het midden de marktplaats.

• Handelaren en ambachtslieden gingen rond de marktplaats wonen omdat het veiliger is om met meer mensen bij elkaar te wonen.

• De stadsmuren en grachten volgden al snel.
  

Lesdoelen 6.3

• Je kunt beschrijven  hoe een middeleeuwste straat er uit

     zag.

• Je kunt uitleggen wat een landbouwstedelijke samenleving

     is en hoe dat is ontstaan.

• Je weet wat centralisatie betekent.

Wat valt je op aan deze middeleeuwse straat

Wat zijn de voordelen van wonen in een middeleeuwse stad?

Wat zijn nadelen van het wonen in een middeleeuwse stad?

Leven in de stad

• Er was gebrek aan hygiëne.

•  Het gevaar voor brand was groot.

•  Als je als horige 1 jaar en 1 dag in de stad woonde, werd je een vrij man en burger.
  

Stad en platteland

2 belangrijke veranderingen in de tijd van steden en staten:

•  Van ruilhandel naar betalen met geld.

•  Van een landbouwsamenleving naar een landbouwstedelijke samenleving --> samenleving met steden en platteland 
  

Waaraan kun je zien dat dit een landbouwsamenleving is?

Waaraan kun je zien dat dit een landbouwstedelijke samenleving is

Edelen en steden

•  De edelen hadden macht in jaar 1000
•  De edelen hadden geld nodig voor ridders en kastelen.
  
•  Edelen verkochten rechten aan steden voor geld.
  
•  Steden mochten hierdoor steeds meer zelf beslissen.

0

Machtige koningen

• Vanaf 1300 verliezen edelen de macht en de koningen krijgen meer macht.
• Ze maken wetten en lieten de bewoners belasting betalen.
  
•  Steden kregen hun eigen centraal bestuur.
  
• Centralisatie: gebied wordt bestuurd vanuit één centrale plaats

Huiswerk deze week

Maken opdrachten 6.3 

stad en land in vroeger tijden

Deze les

• Terug blik 6.3 Stad en land in vroeger tijden
• 6.4 Ontstaan van steden
• maken 6.4 Stad en land in onze tijd

Hoe zag een middeleeuwse straat er uit?

1. Stenen huizen en nette geplaveide straten.
2. Smalle, modderige straten met houten huizen.
3. Grote houten huizen met veel ruimte ertussen.
4. Kleine huizen van steen met nette straten van aangestampte aarde

Waarom gingen mensen toch in de stad wonen?

Wat is centralisatie?

1. Een gebied wordt bestuurd door allemaal graven die de baas zijn in hun eigen gebied.
2. Dan moeten de graven de koning bijstaan met raad en daad.
3. Als een gebied wordt geregeerd vanuit steeds een andere plaats.
4. Een gebied wordt steeds meer bestuurd vanuit een centrale plaats.

6.4 Stad en land in onze tijd

Leerdoelen

1. Je kan de opbouw van een Nederlandse stad beschrijven.
2. Je kan uitleggen wat de begrippen: Randstad, Groen Hart en Vinex-wijken inhouden.
3. Je kan uitleggen wat bevolkingsdichtheid is.
4. Je kan de begrippen forensen, woon-werkverkeer en files in eigen woorden uitleggen.

Opbouw van een stad

• Oude historische kern of centrum > binnenstad.
• Rond binnenstad kleine, goedkope huizen die dicht op elkaar staan.> arbeiderswijken.
• Daar omheen flats en woonerven (gebouwd tussen 1960-1990).
• Moderne nieuwbouwwijken  > Vinex-wijken.

Luchtfoto Zoetermeer

Historische stadskern

Nauwe straatjes met winkels en restaurantjes.

De binnenstad.

Arbeiderswijk

Om de oude binnenstad staan goedkope huizen, dichtbij elkaar.

Weinig groen en oude huizen.

Vinex-wijken

Nieuwe en moderne wijken uit deze eeuw. 

Denk aan de Weidevenne

Waarom staan de oudste huizen bijna altijd in het centrum van een stad?

1. Daar willen mensen het liefste wonen.
2. Omdat mensen vroeger al graag wilde shoppen.
3. omdat nieuwe huizen rondom een bestaand centrum worden gebouwd.
4. Dat was handig voor de handel.

Bevolkingsdichtheid

Wonen er veel mensen bij elkaar in de buurt, dan noem je dat dichtbevolkt.

Andersom is dunbevolkt.

Verkeer & hoofdverbindingen

• Forensen:
  

 mensen die werken in een andere plaats dan waar ze wonen.

• Hoofdverbindingen: de belangrijkste autosnelwegen, spoorlijnen en waterwegen.
  

Verkeer

Forensen = mensen die moeten reizen naar hun werk

Hierdoor ontstaan er veel files in Nederland

Maken opdrachten 6.4

Na 20 minuten kom je terug naar Teams

Leerdoelen

1. Je kan de opbouw van een Nederlandse stad beschrijven.
2. Je kan uitleggen wat de begrippen: Randstad, Groen Hart en Vinex-wijken inhouden.
3. Je kan uitleggen wat bevolkingsdichtheid is.
4. Je kan de begrippen forensen, woon-werkverkeer en files in eigen woorden uitleggen.