7.2 ontstaan van nieuwe soorten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

7.2 ontstaan van nieuwe soorten

7.2 Ontstaan van nieuwe soorten (deel 2)

Natuurlijke selectie

(overzicht)

• Struggle for life: dagelijkse strijd tussen organismen voor voorzieningen.
• Variatie: binnen een populatie zijn er verschillende allelen door mutaties, recombinatie en crossing-over
• Selectiedruk: de omgeving oefent een druk uit op de populatie die de overlevingskansen en voortplantingskansen van de individuen bepaald

• Survival of the fittest: De individuen met eigenschappen die gunstig zijn bij de selectiedruk hebben de grootste overlevingskans en krijgen dus meer nakomelingen. Hun eigenschappen worden doorgegeven aan de nakomelingen waardoor deze eigenschappen dus meer voorkomen in de volgende generatie. 

Natuurlijke selectie 

(struggle for life)

• Er is een strijd om voorzieningen
• Tussen individuen in een populatie is er competitie voor voedsel, ruimte en voortplantingspartners 

Natuurlijke selectie 

(variatie)

Er is variatie binnen een soort

Variatie onstaat door:

• Mutaties: Foutjes bij het kopieren van het DNA tijdens celdeling;
  Straling/mutagene stoffen kunnen ook mutaties veroorzaken
• Geslachtelijke voortplanting: Eigenschappen (genen) van de moeder worden gecombineerd met de eigenschappen (genen) van de vader 

• Crossing-over: tijdens celdeling treedt crossing over op tussen chromosomen

Natuurlijke selectie (selectiedruk)

• De omgeving oefent altijd een selectiedruk uit op de eigenschappen van de individuen in een populatie. 

• De individuen die de meest gunstige eigenschappen hebben voor het leven in die omgeving zullen het makkelijkst overleven en daardoor vaker voortplanten. 

• Deze eigenschappen zullen daardoor vaker worden doorgegeven naar de volgende generatie. In de volgende generatie zullen er dus relatief meer individuen deze eigenschappen hebben. 
• Door de omgeving zijn er dus bepaalde eigenschappen geselecteerd die voornamelijk worden doorgegeven naar de volgende generatie. 

Natuurlijke selectie 

(survival of the fittest)

Individuen die het beste zijn aangepast aan de omgeving hebben de hoogste overlevingskans en kunnen daardoor het langste of meeste voortplanten. Deze individuen hebben de hoogste fitness
.

Het principe waarbij de individuen binnen een soort met de hoogste fitness hun eigenschappen doorgeven noemen we Natuurlijke selectie
.

Soortvorming door natuurlijke selectie

Populaties kunnen door natuurlijk ontstane barrières opgesplitst worden.

Na de splitsing is er  reproductieve isolatie, er vind geen genenuitwisseling meer plaats tussen de groepen. 

Een verschillende selectiedruk en willekeurige mutaties zorgen ervoor dat de twee groepen steeds meer van elkaar gaan verschillen.

Dit kan als gevolg hebben dat de twee groepen na een lange tijd elkaar niet meer herkennen als soortgenoot of dat ze niet meer met elkaar kunnen voortplanten, er zijn dan 2 verschillende soorten ontstaan.  We spreken in dit geval van allopatrische soortvorming. 

Seksuele selectie

Een belangrijk onderdeel van het doorgeven van de genen aan de volgende generatie is de voortplanting.

Partners worden vaak zorgvuldig gekozen in het dierenrijk.

Bepaalde eigenschappen kunnen een individu aantrekkelijker maken. Individuen met deze eigenschappen worden vaker gekozen als partner en zullen hun genen (eigenschappen) dus vaker doorgeven dan hun soortgenoten.

Deze vorm van natuurlijke selectie wordt seksuele selectie genoemd. 

Sympatrische soortvorming

Soortvorming zonder geologische barrières. 

• Gevolg van gedragverschillen tussen populaties of verschil in voedseltype

Voorbeeld: 

Verschillende populaties orka's in noordoostelijk deel van grote oceaan jagen op verschillende prooien. De populatie die jaagt op walvissen paren niet meer met de walvissen die jagen op zeehonden. Door de tijd heen vindt er steeds minder contact plaats tussen de verschillende orka populaties. Hierdoor hopen de verschillen langzaam op, uiteindelijk zullen deze zo groot zijn dat ze 2 verschillende soorten zullen vormen.

Kunstmatige selectie

Bij fokken van dieren of kweken van planten selecteren mensen individuen op eigenschappen en laten ze deze individuen paren. 

Dit wordt ook wel kunstmatige selectie genoemd. De mens voert in dit geval de selectiedruk uit in plaats van de omgeving. 

Kunstmatige selectie heeft geleid tot honderden verschillende rassen honden. 

Geef hier antwoord op de vraag van vorige slide