3.2 - macht h4

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vul aan

Toen mevrouw Boelens klein was werd ze door haar ouders veel voorgelezen omdat haar ouders het belangrijk vonden haar 1)... kapitaal mee te geven. 

Haar ouders gaven haar heel veel vrijheid in haar studiekeuze, maar zelf vond ze het belangrijk om naar de universiteit te gaan, en hier hard voor te werken. Hier is sprake van positie 2)...

Haar ouders hebben allebei niet gestudeerd, maar zelf heeft ze de universiteit wel afgerond, ze kon 3)... op de 4)... Dat is over het algemeen alleen mogelijk in een 5)... samenleving. 

Check!

3.1: opdrachten 1, 2 en 3 (blz. 52 en 53).

Vragen over deze opdrachten?

3.2: Macht & 3.3: gezag 

• Je kent het kernconcept macht en kunt het toepassen in een vreemde context 
• Je kunt de vier verschillende machtsbronnen benoemen en uitleggen wanneer je met welke te maken hebt 

• Je kent het verschil tussen formele en informele macht 
• Je kunt uitleggen wat het dilemma van de collectieve actie inhoudt.
• Je kent het kernconcept gezag. 

Macht? 

Macht

Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de mogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten.

Gebruik het kernconcept macht in je antwoord. 

Pas de verschillende delen toe:

• Hulpbronnen ingezet (welke dan) om doelstelling te behalen (welke doelstelling).
• Handelingsvermogen van anderen

 te beperken (kleiner maken)

 of te vergroten (groter maken)

 en hoe dan? 

specials.app.nos.nl

Vier machtsbronnen

• Affectieve machtsbronnen: gevoel en emoties, charisma.

• Cognitieve machtsbronnen: kennis

• Economische machtsbronnen: geld en bezittingen

• Politieke machtsbronnen: politieke

 machtsdragers, zoals wetten en militaire middelen

Machtsbronnen

Een rechter gebruikt twee soorten machtsbronnen. Welke twee?

Leg je antwoord uit!

Informele en formele macht

• Formele macht is vastgelegd in regels of wetten
• Informele macht is niet officieel vastgelegd, iemand heeft macht door bepaalde vaardigheden, kennis of charisma.

Collectieve goederen

Soms is macht nodig om een collectief goed te realiseren. 

Bijv. schoon drinkwater, infrastructuur, openbare orde en veiligheid.

Kenmerken van collectieve goederen:

 1. Iedereen draagt bij 

 2. Iedereen kan evenveel profiteren van het collectieve goed

 3. Non-exclusief (niemand kan worden uitgesloten)

Het dilemma van collectieve actie

• Als mensen samenwerken om een collectief goed te realiseren is dat collectieve actie

• Mensen kunnen profiteren van collectieve actie, zonder mee te werken
• Dit zijn free riders

pagina 55

Gezag: macht die als legitiem wordt gezien

• Politici streven naar gezag: dan wordt hun positie sterker 

pagina 56

Aan de slag!

3.2: opdrachten 6, 7 en 9 (blz. 55, 56 en 57).

Vul aan!

De docent 1)... heeft veel kennis over zijn vak en kan deze hulpbron inzetten om 2)... te bereiken: leerlingen veel laten leren over het vak. De soort hulpbron kan je een 3)... hulpbron noemen. Leerlingen luisteren in de les goed, de docent heeft gezag, zijn macht wordt als 4)... gezien. De macht van de  docent is op papier vastgelegd, dat noemen we 5)... macht.