hst 9 paragraaf 4 "ongewenste ionen verwijderen"

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

9.4 "ongewenste ionen verwijderen"

leerdoelen

9.4.1  Je kunt een aantal ionen van zware metalen noemen.

9.4.2 Je kunt een geschikte oplossing kiezen om één specifieke              ionsoort uit een oplossing te verwijderen.

Scheiden van mengsels

• Twee of meer stoffen in een mengsel uit elkaar halen.
• Gebruik maken van verschil in stofeigenschappen.

Verschillende eigenschappen: 

• fase bij kamertemp.
• kleur, geur
• oplosbaarheid
• kook- en smeltpunt
• elektrische geleidbaarheid

Scheiden van suspensie

• Bezinken = zware vaste stof zinkt naar de bodem > verschil in dichtheid.

• Filtratie = grote deeltjes vaste stof uit een vloeistof halen middels filtreerpapier > verschil in deeltjesgrootte.

• Residu = vaste stof die achterblijft in het filter.
  
• Filtraat = de vloeistof die door het filter loopt. 
  

Scheiden van oplossing vaste stoffen

• Indampen = verdampen van het oplosmiddel > verschil in kook-/smeltpunt.
• Wanneer zouten ingedampd worden, ontstaat een neutraal geladen stof! Na+(aq) + Cl-(aq)        NaCl(s)

• Residu = vaste stof die achterblijft.

• Extraheren = één of meerdere vaste stoffen oplossen in oplosmiddel > verschil in oplosbaarheid.
• Daarna kun je de opgeloste stof filtreren of indampen. 
• Bij indampen ontstaat een extract.

• Extractiemiddel = vloeistof waarin de ene stof wel en de andere stof niet oplost.
• Residu = vaste stof die
  achterblijft.

Bijv.: chemisch reinigen

Scheiden van vloeistoffen

• Destillatie = verhitten, oplosmiddel verdampt, damp opvangen en condenseren > verschil in kookpunt. 

• Destillaat = gecondenseerde vloeistof (laag kookpunt).
• Residu = vloeistof die niet verdampt en dus achterblijft (hoog kookpunt).

Verwijderen van verontreiniging

• Adsorberen = het hechten van een stof aan het oppervlak van een andere stof > verschil in aanhechtingsvermogen.
• Actieve kool = fijngemalen koolstof met speciale bewerking > veel minuscule openingen & gangen.

Voorbeeld: drinkwater,

kleurstoffen uit voeding 

halen. 

Neerslag kun je gebruiken! 

Als er een neerslag ontstaat, heb je eigenlijk een zout gemaakt! (par. 9.3)

Je kunt een neerslag ook gebruiken om een ion uit de oplossing te halen. 

Hoe doe je dat?

voorbeeld

Stel, je wilt fluoride-ionen verwijderen uit een oplossing 

Maak dan een oplossing van een zout naar keuze

Voeg jouw gekozen oplossing toe aan de oplossing met F^-

Filtreer de neerslag 

Hoe kies je dat zout?

Hoe kies je het zout waarvan je een oplossing gaat maken?

• Zoek een ion dat met F- een s vormt in tabel 35

welk ion zou je kunnen kiezen?

van ion naar gekozen zout

ok, je kiest bijvoorbeeld voor het calcium-ion

Ca2+ zit niet los in een potje. Dat moet een zout zijn.

Dat  zout moet goed oplosbaar zijn, dus kies voor NO3-

Het zout is dus Ca(NO3)2

van ion naar gekozen zout

ok, je kiest bijvoorbeeld voor het calcium-ion

Ca2+ zit niet los in een potje. Dat moet een zout zijn.

Dat  zout moet goed oplosbaar zijn, dus kies voor NO3-

Het zout is dus Ca(NO3)2

Ca²⁺

F^-

s

NO₃^-

g

Neerslagreactie

Ca²⁺ (aq) + 2 F^- (aq) --> CaF₂ (s)

Het antwoord is dan:

Je voegt een oplossing van calciumnitraat toe. De neerslagreactie die ontstaat is:

Ca²⁺ (aq) + 2 F^- (aq) --> CaF₂ (s)

In de oplossing zitten nu nog nitraat-ionen.

Zelf één proberen:

Grondwater is verontreinigd met ongewenste sulfaat-ionen.

Welke zoutoplossing kan je hieraan toevoegen, wat is dan de neerslagreactie en welke ionen zijn er nog in het water?

Maken

Hoofdstuk 9 paragraaf 4 'Ongewenste ionen verwijderen'