4.2 De industriële samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Tijd van burgers en stoommachines

De industriële revolutie

par. 4.2 De industriële samenleving

Planning

• Terugblik
• Leerdoelen
  
• Uitleg
• Opdrachten maken
• Afsluiten 
  

Welk begrip past bij de afbeelding

1. Industrialisatie
2. fabriek
3. huisnijverheid
4. massaproduktie

Wat is de juiste volgorde?

1. huisnijverheid, stoommachine, industrie, watermolens.
2. watermolens, huisnijverheid, industrie, stoommachine
3. watermolens, huisnijverheid, stoommachine, industrie
4. huisnijverheid, watermolens, stoommachine, industrie

Wanneer is de industrialisatie in Engeland begonnen

1. 1750
2. 1680
3. 1830
4. 1860

Wat is waar over de industriële revolutie in Engeland?

1. Er was weinig verzet tegen de komst van de industrie
2. Landelijke gebieden bleven onaangetast
3. De bevolking was nog nooit zo snel gegroeid
4. Steenkool werd alleen gebruikt om huizen te verwarmen

Tussen 1750 en 1850 veranderde Engeland van een .......samenleving in een .....samenleving

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders waren.
• Je kunt uitleggen wat een klassenmaatschappij is en hoe die verschilde van een standensamenleving.
• Je kunt enkele belangrijke uitvindingen noemen die in de 19e eeuw werden gedaan.

Werken en wonen

De werkomstandigheden van de nieuwe fabrieksarbeiders waren slecht:

• Lage lonen.
• Eentonig werk.
• Kinderarbeid.

Werken en wonen

• Lange werkdagen: 6 dagen en nooit vakantie.
• Oorverdovend lawaai.

Werken en wonen

• Smerige lucht in de fabriekshallen.
• Gevaarlijk werk: weinig oog voor veiligheid.
• Protesteren was gevaarlijk: ontslag.

Werken en wonen

De woonomstandigheden van de arbeiders waren ook slecht. 

• Nauwelijks openbaar vervoer: arbeiders woonden op loopafstand van de fabriek. Gevolg: urbanisatie/ verstedelijking.

Werken en wonen

• Donkere, piepkleine woningen, dicht op elkaar.
• Afval en uitwerpselen kwamen in beerputten terecht of in rivieren/ kanalen.
• Geen schoondrinkwater.

Werken en wonen

• Slechte hygiëne.
• Besmettelijke ziektes.
• Gemiddelde leeftijd arbeider: 35 jaar.
• 50 jaar was oud.

Noem 2 verschillende voorbeelden van de slechte werkomstandigheden in de fabrieken.

Waarom protesteerden arbeiders nauwelijks tegen deze slechte werkomstandigheden?

Gelukkig konden arbeiders bijkomen van het zware werk tijdens de vakanties.

1. Juist
2. Onjuist

Waarom maakten fabrieksdirecteuren graag gebruik van kinderarbeid?

1. Kinderen zijn goedkoper.
2. Kinderen gehoorzamen beter.
3. Kinderen werken harder.
4. Kinderen zijn minder snel moe.

Wat gebeurde er vaak als je door een bedrijfsongeval arbeidsongeschikt was geworden?

1. Dan werd je ontslagen.
2. Dan kreeg je een uitkering.

Waarom werkten vrouwen en kinderen ook in fabrieken?

Noem 2 verschillende voorbeelden van slechte leefomstandigheden tijdens de Industriële Revolutie.

Bedenk waarom een fabrieksarbeider gemiddeld 35 jaar oud werd.

De klassenmaatschappij

• Vóór 1800 --> handelskapitalisme : 
• Na 1800 verdienden kapitalisme
• Ondernemers verdienen vooral geld door het maken van goederen: zo min mogelijk regels en wetten.

De klassenmaatschappij

• Door het kapitalisme veranderde de samenleving.
• De standensamenleving verdween: geestelijken en adel waren niet meer zo belangrijk. 

De klassenmaatschappij

• Ondernemers en arbeiders waren nu de voornaamste groepen: derde stand.
• Enorme tegenstellingen!
• Daarom geen verdeling meer in standen, maar in klassen.

Nieuwe uitvindingen 

1. verbrandingsmotor -->  werkt op diesel of benzine, was eenvoudiger te bedienen dan een stoommachine. maakt uitvinding van de auto mogelijk. 

2. gaslamp, later elektrisch licht 

3. telegraaf, later telefoon 

5. inentingen om ziektes te voorkomen + verdovingen 

6. kunstmest 

Opdrachten maken

Wat? Jullie gaan twee opdrachten maken waar jullie de vaardigheid oorzaak-gevolg oefenen

Hoe? Individueel

Tijd? 40 minuten

Hulp? Buurman/vrouw of instructietafel

Klaar? Ga aan de slag met de extra opdracht die bij opdracht B van het causale schema staat beschreven

Resultaat? Je hebt oorzaken en gevolgen van elkaar kunnen onderscheiden en deze in een juiste volgorde kunnen plaatsen en uitleggen