3.1 de Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Tijd van ontdekkers en hervormers

De Renaissance

Twee kenmerkende aspecten

het veranderende  mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling 

de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid 

Leerdoel (1)

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de Renaissance is, 

en wat de invloed van de Renaissance is geweest op de kunst en het leven in Europa aan het eind van de Middeleeuwen

Leerdoel (2)

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid is, 

en wat de invloed daarvan op het humanisme  is geweest.

Wat betekent het woord: renaissance?

In welk land ontstond de Renaissance?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Spanje
4. Italië

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen 1300 en 1600, waarin niet langer het hiernamaals centraal stond, maar de mens in het hier en nu.

• Ontstaan in Italië

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

De mens en de wereld centraal

• Meer interesse in het leven op aarde zelf en de precieze werking van de natuur en samenleving.
• Ideaalbeeld werd de uomo universale: algemeen ontwikkeld mens.

Leonardo da Vinci: anatomie, natuurkunde, scheikunde, schilderijen, muziek schrijven, gebouwen en apparaten ontwerpen...

Diepe interesse in de mens en de wereld.

Humanisme

Inspiratie uit de cultuur van de Grieken en Romeinen uit de Oudheid.

De boeken zouden wijsheid en kennen bevatten waarmee het leven op aarde zou worden verbeterd.

De belangstelling van geleerden voor de antieke literatuur, poëzie en geschiedenis = humanisme.

Waarom in Italië? (1)

• In Italië was stedelijke burgerij en zelfstandige stadstaten ontstaan (KA!)
• Rijke Italianen willen kunst bezitten en genieten van het leven. Laten zien hoe goed je het hebt.

• Kunstenaars krijgen goed betaald; kunst niet enkel een ambacht.

Kunst wordt daardoor steeds beter

Waarom focus op de oudheid?

Italië stond nog vol overblijfselen van de oudheid.

Veel verloren teksten kwamen via kloosters, kruistochten en handelscontacten weer in zicht.

Aan het werk

Lees éérst de tekst van 3.1 - Renaissance

Maak dáárna opdracht 2,  3  &  4 van MEMO

Ideeën verspreiden

• Dankzij de boekdrukkunst (1450) kon de stroming zich verspreiden.
• --> Humanisten gingen kritisch kijken naar de bijbel.
• Erasmus was een belangrijke humanist. Had kritiek op de kerk.

Erasmus

• Vertaalde de bijbel zelf: hoe wijkt de geloofspraktijk af van wat de bijbel vertelt?
• Gedragen monniken en priesters zich dan wel naar de idealen van Christus?
• Erasmus wilde verandering.

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• emotie

• perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen en portretten / huiselijke thematiek
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen

• wetenschap in kunst

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Sixtijnse kapel

Renaissance Michelangelo

Sint-Pietersbasiliek, Rome

Leonardo da Vinci

Homo universalis (Universele mens)

Anatomie

Kennis van het menselijk lichaam

Aan de slag

Maak opdracht 5 van MEMO.

Maak opdracht 1 uit het document in Classroom.