Periode 4 redekundig ontleden 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Grammatica 

Redekundig ontleden 

Leerdoel

Ik benoem de persoonsvorm, het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp, het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp in een zin.

Wat weet je nog
van zinsdelen?

Persoonsvorm

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord. 
• Een werkwoord geeft aan wat er wordt gedaan. 
• Bijvoorbeeld: lopen, fietsen of lezen.

Persoonsvorm

Er zijn drie manieren waarop je de persoonsvorm kunt vinden in een zin.

• De zin vragend maken
• De zin in een andere tijd zetten (tegenwoordige/ verleden tijd)
• Het veranderen van het getal van de zin (meervoud/ enkelvoud)

Voorbeelden

• Ik ga naar de gymles.
• Ga ik naar de gymles?

• Ik ga naar de Jumbo.
• Ik ging naar de Jumbo.

• Ik ga naar de Jumbo.
  
• Wij gaan naar de Jumbo.

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in een zin. 

Bijvoorbeeld:

Pietje heeft de trein gemist

Pietje heeft een broodje gekocht. 

Pietje gaat vandaag fietsen en zwemmen. 

Onderwerp

• Je vindt het onderwerp in de zin door de persoonsvorm en het werkwoordelijk gezegde te vinden.
• Als je de persoonsvorm gevonden hebt, stel je de volgende vraag:
• Wie/wat + gezegde?

Onderwerp

Pietje geeft een presentatie.

1. Zoek de PV en het WG.

    PV = geeft

2. Stel de vraag: wie of wat + PV / WG. 

Wie geeft (een presentatie)?

Onderwerp: Pietje

Lijdend voorwerp

Het antwoord op de vraag:

wie of wat + gezegde + onderwerp?

Voorbeeld lijdend voorwerp

Pietje is zijn sleutels verloren. 

1) PV = ?

2) WG = ?

3) Ond = ?

Wie of wat + gezegde + onderwerp?

Wat is nu het lijdend voorwerp?

Meewerkend voorwerp

Het antwoord op de vraag:

aan/ voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Voorbeeld meewerkend voorwerp

De docent geeft een blaadje aan de leerling.

1) PV =?

2) WG = ?

3) Ond = ?

4) LV = ?

aan/ voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Wat is nu het meewerkend voorwerp?