6.4 Is meer productie goed?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

§ 6.4 Is meer productie goed?

Je leert in deze paragraaf:

• Hoe je de productie per werknemer berekent
• Op welke manieren werknemers meer kunnen produceren
• Wat de productie oplevert voor de samenleving

§ 6.4 Is meer productie goed?

Productiecapaciteit is de maximale hoeveelheid producten die een bedrijf kan maken. 

De productiecapaciteit wordt bepaald door:

• het aantal mensen dat in het bedrijf werkt
  
• het aantal uren dat zij werken
  
• de machines (kapitaalgoederen) die worden gebruikt
  

§ 6.4 Is meer productie goed?

Er is onderbezetting van de productiecapaciteit als machines niet worden gebruikt of als er niet genoeg werk is voor iedereen. 

Er is overbezetting van de productiecapaciteit als er zó veel vraag is naar producten, dat er een tekort is aan personeel en machines. 

Hoe zou een bedrijf overbezetting kunnen oplossen?

§ 6.4 Is meer productie goed?

Bedrijven willen dat de arbeidsproductiviteit zo hoog mogelijk is. 

Arbeidsproductiviteit is de gemiddelde productie per werknemer in een bepaalde tijd (bijvoorbeeld per uur of per week). Als een werknemer in dezelfde tijd meer gaat produceren, dalen de loonkosten per product. 

§ 6.4 Is meer productie goed?

Arbeidsproductiviteit per periode = totale productie per periode ÷ aantal werknemers

Voorbeeld: 

Een kledingfabriek produceert 120.000 T-shirts per week. Er zijn 16 werknemers die elk 5 dagen per week werken.

De productie per dag is 120.000 : 5 = 24 000 T-shirts.

De arbeidsproductiviteit is 24.000 ÷ 16 = 1500 T-shirts per persoon per dag.

Een scooterfabriedk produceert 5.000 scooters per werk. Er zijn 40 medewerkers die elk 5 dagen per week werken.
Wat is de arbeidsproductiviteit per dag?

§ 6.4 Is meer productie goed?

Bedrijven streven naar een hoge arbeidsproductiviteit. De arbeidsproductiviteit kan toenemen door:

• technologische ontwikkelingen: bijvoorbeeld in de vorm van mechanisatie en automatisering.
  
• arbeidsverdeling of specialisatie: de werkzaamheden worden zo verdeeld, dat iedereen doet waar hij of zij goed in is.
  
• scholing: door bijvoorbeeld cursussen kun je het werk beter en sneller doen.
  
• prestatieloon: je krijgt als afdeling of werknemer een bonus als je een bepaalde productie hebt behaald.
  
• verbeteren van de arbeidsomstandigheden en de werksfeer.
  

§ 6.4 Is meer productie goed?

Als bedrijven meer gaan produceren, levert dat vaak meer banen op. Dus er komt meer werkgelegenheid. Daardoor wordt er meer verdiend en stijgt de welvaart. 

Dit soort voordelen die de samenleving van meer productie heeft, noem je maatschappelijke opbrengsten.

§ 6.4 Is meer productie goed?

Meer productie kan ook leiden tot nadelen, zoals stress bij werknemers of milieuschade. Meestal betalen bedrijven zelf voor het oplossen, dan zijn het bedrijfskosten. 

Maar als de samenleving de kosten betaalt, zijn het maatschappelijke kosten. Deze kosten zijn niet altijd in geld uit te drukken.

§ 6.4 Is meer productie goed?

Steeds meer bedrijven houden bij hun productie zo veel mogelijk rekening met de gevolgen voor mens en milieu. 

Zij doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo).

Er ontstaat 7.000 liter verontreinigd water per spijkerbroek. Dit wordt zelden gereinigd. Dit water is een voorbeeld van:

1. Maatschappelijke opbrengsten
2. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
3. Maatschappelijke kosten

Wat is NIET van invloed op de arbeidsproductiviteit?

1. scholing
2. arbeidsvoorwaarden
3. arbeidsverdeling
4. openingstijden

Er is meer vraag is naar producten dan het bedrijf met zijn machines en personeel aan kan, dit noem je:

1. onderbezetting
2. overbezetting

De winkels zijn in december elke avond open. Wordt hierdoor de arbeidsproductiviteit groter?

1. ja
2. nee

§ 6.4 Is meer productie goed?

Aan de slag!

Maken van de opdrachten van § 6.4