Paragrafen uit de vaardighedentoets

Verplaats je in een 16e-eeuwse paus. Wat zou hij vinden van het verkopen van aflaten? Leg je antwoord uit.

Wat was het belangrijkste doel van de inquisitie in de middeleeuwen?

Welke uitspraak is onjuist?

1. Een aflaatbrief was volgens Luther niet voldoende om in de hemel te komen.
2. Luther wilde het geloof in heiligen afschaffen en een kerk zonder paus aan het hoofd.
3. Maarten Luther uitte zijn kritiek op de kerk aan het eind van de 16e eeuw.
4. Wat in de Bijbel stond, was volgens Luther belangrijker dan wat de paus zei.

Leg uit dat Luthers Bijbelvertaling past bij het humanisme.

Stelling: ‘De Contrareformatie vond plaats in de vroegmoderne tijd, maar had net zo goed in de late middeleeuwen kunnen plaats vinden.’ Geef een argument vóór en een argument tegen de stelling.

Maak de zin kloppend.
De Staten-Generaal konden besluiten nemen over...

1. buitenlandse politiek
2. landelijke politiek
3. gewestelijke politiek
4. Alle drie de onderwerpen

Noem twee verschillen tussen de Republiek en andere Europese landen in die tijd.

Noem een overeenkomst tussen de Republiek en andere Europese landen in die tijd.

Was het systeem van coöptatie in de Republiek democratisch? Leg je antwoord uit.

De stadhouder en de regenten hadden soms verschillende belangen. Leg dit uit.

Had een rijke koopman in het ancien régime privileges? Leg je antwoord uit.

Verplaats je in een 18e-eeuwse paus. Bedenk wat hij zou vinden van de manier waarop verlichte denkers dachten over het geloof.

Noem een belangrijk verschil tussen de ideeën van Rousseau en die van Montesquieu.

Leg uit hoe de invoering van de trias politica machtsmisbruik kon voorkomen.

Vergelijk het bestuur van de Republiek in de Gouden Eeuw met het bestuur van de Verenigde Staten (na aanvaarding van de grondwet). Welke overeenkomsten zie je?

Zet de zinnen in juiste chronologische volgorde 

De derde stand eist meer inspraak in de Staten-Generaal. 

De Nationale Vergadering wordt opgericht.

HLodewijk XVI heeft financiële problemen en wil nieuwe belastingen invoeren.

De Staten-Generaal komen na 174 jaar voor het eerst weer bijeen.

Verlichte denkers doen voorstellen om de samenleving te verbeteren.

Kan de Amerikaanse Revolutie een voorbeeld zijn geweest voor de Franse revolutionairen? Leg je antwoord uit.

In 1789 nam de Nationale Vergadering de Verklaring van de rechten van de mens en de burger aan. Leg uit dat deze verklaring was gebaseerd op ideeën van verlichte denkers.

In 1792 groeide de onrust onder de Franse revolutionairen. Geef hiervoor een verklaring.

Deze onrust onder Franse revolutionairen had een politiek-bestuurlijk gevolg. Welk gevolg was dat?

1. Frankrijk kreeg een regering van gematigde bestuurders.
2. Er kwam een eind aan de Terreur onder leiding van de koning.
3. Vanwege zijn steun aan de koning werd Robespierre onthoofd.
4. De Fransen besloten van hun land een republiek te maken.

Wat weet je over het bestuur van Nederland in de tijd na 1813 (toen Napoleon werd verdreven)?

1. Het land was een koninkrijk; Napoleons broer Lodewijk Napoleon was koning geworden.
2. Het land was een republiek; het bestuur uit de 17e-eeuwse Republiek was teruggekeerd.
3. Het land was een koninkrijk; de zoon van stadhouder Willem V was koning geworden.
4. Het land was een republiek; het bestuur uit de Bataafse Republiek was teruggekeerd.

Bedenk waarom Groot-Brittannië Oost-Indië, Suriname en de Antillen teruggaf aan Nederland.

In 1815 kreeg Nederland een grondwet. Noem twee dingen uit die grondwet die passen bij verlichte ideeën over politiek en bestuur.

Welk politiek doel hadden de conservatieven?

Noem een politiek en een economisch doel van de liberalen in de eerste helft van de 19e eeuw.

Waarom was een groot imperium in de 19e eeuw voordelig voor een Europees land?

1. Europese landen konden zo hun grondstoffen eenvoudiger in de koloniën afzetten.
2. Europese fabriekseigenaren hadden eenvoudig toegang tot afzetmarkten en grondstoffen.
3. Europese werkgevers konden goedkoop arbeiders uit de koloniën halen.
4. Het Europese land kreeg betere wapens en snellere verbindingen.

In 1877 woonden er zo’n 250 miljoen mensen in India. Waarom was dat belangrijk voor de Britse economie?

Dit grote aantal inwoners had ook een politiek-bestuurlijk gevolg. Welk gevolg was dat?

Leg uit dat de industriële revolutie tegelijkertijd een belangrijke oorzaak was van het modern imperialisme.

Leg uit dat nationalisme en modern imperialisme met elkaar te maken hebben.