2.2 Iedereen evenveel?

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

2.2 Iedereen evenveel?

Productiefactoren en de beloning

Om te produceren heb je productiefactoren nodig.

Iedere productiefactor heeft zijn eigen beloning.

Combineer de productiefactoren met de beloningen.

Arbeid

Kapitaal

Natuur

Ondernemerschap

Loon

Rente

Pacht

Winst

Is het inkomen van iedereen gelijk?

Algemeen kunnen we vaststellen dat:

- in liberale economieën de inkomensongelijkheid groter is.

- hoe meer overheidsinterventie er is, hoe evenwichtiger de inkomens verdeeld zijn.

Waardoor ontstaan
inkomensverschillen?

Talent

Ervaring

Geluk

Afkomst

Leeftijd

Geslacht

Opleiding

Vermogen

Lorenzcurve

Uitleg (1)

• Als alle inwoners precies evenveel inkomen hebben dan krijg je de blauwe stippellijn.
  

Ga maar na. 

• Stel je wil weten hoeveel % de armste 40 % van het land gezamenlijk verdienen.
  Nou…precies 40% van al het inkomen.
  
• In het echt komt zo’n totaal eerlijke verdeling niet voor. De curve wordt dan krom.
  
• Hoe verder van de middenlijn verwijdert hoe groter de inkomensverschillen.

Uitleg (2)

Voorbeeld: 

Hoeveel procent van al het inkomen wordt verdiend door de 80% ‘armste’ van het land?

Zie de grafiek…

• Daarin zie je dat de 80% armste 40% van al het inkomen krijgen.
  
• Je kan dan dus ook zeggen. De 20% rijksten krijgen de overige 60% (100-40) van al het inkomen!
  

Lorenzcurve is cumulatief

Nivellering:

Verschillen in inkomen tussen personen worden kleiner  

Denivellering:

Verschillen in inkomen tussen personen worden groter

Lorenzcurve: hoeveel % van de inkomsten gaat naar de 50% rijkste bevolking?

1. Ongeveer 10%
2. Ongeveer 50%
3. Ongeveer 90%
4. Ongeveer 60%

Lorenzcurve: hoeveel % van de inkomsten gaat naar de 50% armste bevolking?

1. Ongeveer 10%
2. Ongeveer 50%
3. Ongeveer 90%
4. Ongeveer 60%

Voorbeeld

Lorenzcurve

(1) Huis- houden van laag naar hoog	(2) Huis -houdens in % van het totaal huis -houdens	(3) primair inkomen per groep	(4) primair inkomen per groep in % van het totaal	(5) cumu -latief % huis -houdens	(6) Cumu -latief % van het totale primaire inkomen
1	20%	€300	4.6%	20%	4,6%
2	20%	€420	?	40%	?
3	20%	€960	?	60%	?
4	20%	€1.800	27.5%	80%	53.1%
5	20%	€3.076	46.9%	100%	100%
Totaal	20%	€6.556	?	X	X

Het aantal personen is in 4 even grote groepen verdeeld. Welk percentage verdient de tweede groep?

1. Ongeveer 8%
2. Ongeveer 6%
3. Ongeveer 92%
4. Ongeveer 94%

Voorbeeld Lorenzcurve

(1)	(2)	(3)	(4)	(5)	(6)
1	20%	€300	4.6%	20%	4,6%
2	20%	€420	6,4%	40%	11%
3	20%	€960	14,6%	60%	25,6%
4	20%	€1.800	27.5%	80%	53.1%
5	20%	€3.076	46.9%	100%	100%
Totaal	20%	€6.556	100%	X	X

Lorenzcurve Nigeria: zijn de inkomens gelijk verdeeld?

1. Ja
2. Nee

De Lorenzcurve gebruik je om inkomensongelijkheid aan te geven.

1. goed
2. fout

Kanttekeningen BBP

BBP houdt geen rekening met zaken die moeilijk in geld uit te drukken zijn zoals:

- milieu

- levensverwachting

- gezondheid

- grote inkomensverschillen

Human Development Index (HDI)

= alternatieve maatstaf voor welvaart (ontwikkeld door VN)

= Index voor de menselijke ontwikkeling, gekeken naar:

- bbp per hoofd (gecorrigeerd voor prijsverschillen)

- onderwijsniveau

- levensverwachting in een land

Hoe dichter de HDI bij 1 ligt, hoe hoger de menselijke ontwikkeling in een land is.

Groen BBP

Alleen zaken laten meetellen bij bbp die leiden tot meer welvaart zonder dat grondstoffenvoorraad of milieu eronder leiden.

werkelijke bbp - kosten milieuvervuiling - uitputten grondstoffenvoorraad = groen bbp

Monitor brede welvaart

CBS definieert hierin welvaart breder dan materiele welvaart, ook rekening houden met:

- gezondheid

- milieu

- veiligheid

- vertrouwen in samenleving

WNF