Les 1.1.1 atoombouw en periodiek systeem

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 1.1 atoombouw en periodiek systeem

Planning

• Maken voorkennisopdrachten 
• 1.1 Atoombouw en periodiek systeem
• Maken opgaven
• (nakijken opgaven)

Leerdoelen 1.1

• Je kunt met behulp van een atoommodel van kern en elektronenwolk de bouw van atomen en ionen beschrijven.
  
• Je kunt de opbouw van het periodiek systeem beschrijven en gebruiken om van elementen de atoombouw te beschrijven en chemische eigenschappen te voorspellen.

De ontwikkeling van het atoommodel

Het atoommodel

Kern: 

• Positief geladen protonen
• Ongeladen neutronen

Elektronenwolk: 

• Negatief geladen elektronen bewegen zich in vaste banen om de kern heen: (elektronen)schillen. 

Het atoommodel

(elektronen)schillen: 

• Het atoom is neutraal, daardoor is het aant protonen gelijk aan elektronen.  
• Er zijn op dit moment 7 schillen bekend: K, L, M, N, O, P en Q. 
• Elektronenconfiguratie: manier waarop de elektronen zijn verdeeld (binas 99)
• Valentie-elektronen: de elektronen in de buitenste schil (belangrijk bij chemische reacties!)

Voorbeeldopdracht 1

Geef aan hoe elektronen van een fosforatoom over de verschillende schillen zijn verdeeld. Maak gebruik van Binas tabel 99. Noteer je antwoord als volgt:

• K-schil: …
  
• L-schil: …
  
• M-schil: ...

Voorbeeldopdracht 1 uitwerking

Geef aan hoe elektronen van een fosforatoom over de verschillende schillen zijn verdeeld. Maak gebruik van Binas tabel 99. Noteer je antwoord als volgt:

• Fosfor heeft atoomnummer 15 (Binas tabel 99) en heeft dus ook vijftien elektronen.
  
• K-schil: 2
  
• L-schil: 8
  
• M-schil: 5

atomaire massa-eenheid

• Atomaire massa-eenheid u: 1 u = 1,66 x 10^-27 kg (BINAS 7B)

atoomnummer en massagetal

• atoomnummer = aantal protonen = aantal elektronen
• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen
• atoommassa = zo exact mogelijk vastgestelde masa van een atoom. 

atoomnummer en massagetal

• Isotopen: atomen van hetzelfde element, die verschillend aantal neutronen in de kern hebben. 
  
• Bijvoorbeeld: chloor kent twee isotopen in de natuur Cl-35 en Cl-37
• ** Cl-35 heeft 35-17=18 neutronen, notatie: 
• ** Cl-37 heeft 37-17=20 neutronen

Voorbeeldopdracht 2

Uitwerking voorbeeldopdracht 2

Relatieve atoom- en molecuulmassa

• Relatieve atoommassa A_r = gewogen gemiddelde van de atoommassa van het element
• Relatieve molecuulmassa M_r = atoommassa's van de verschillende elementen van de molecuulformule bij elkaar op tellen. 

Voorbeeldopdracht 3

Antwoord voorbeeldopdracht 3

Maken: 1, 2, 3, 8 (vanaf blz 21)