Herhaling H5,6,7

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HERHALING H5,6,7

+ placemat 

Hoofdstuk 5 

Veranderingen in het welvaartsvraagstuk

- Hoe kan een samenleving overleven? 

Welvaartsvraagstuk: Vraagstuk hoe een samenleving haar bestaansvoorwaarden veiligstelt, hoe ze de productiefactoren verdeelt en hoe ze de reproductie regelt.

5.1 Schaarste 

Wat is schaarste?

5.2 Samenwerking en conflict 

Samenwerking: het proces waarin individuen, groepen en of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te stemmen voor een gemeenschappelijk doel. 

Conflict: een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te bereiken. 

5.2 Collectieve en private goederen 

Collectief goed: goederen waar iedereen baat bij heeft en niet alleen de mensen die samenwerken. Wordt betaald door belastinggeld.

Private goederen: goederen waar mensen voor moeten betalen 

- Geef een voorbeeld van een collectief goed en van een privaat goed. Voor welke goederen kun je worden uitgesloten?  

5.4 Rationalisering 

Schaarste            Uitvindingen            Ontstaan landbouwsamenleving          Rationalisering 

Rationalisering: Het proces van het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en van het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te halen 

Bedenk een voorbeeld van rationalisering

Hoofdstuk 6 

Politieke veranderingen in het bindingsvraagstuk 

- Hoe blijft een samenleving bij elkaar en hoe zorgt de samenleving ervoor dat ze niet uit elkaar valt.

Bindingsvraagstuk: Vraagstuk over de relatie en onderlinge afhankelijkheden tussen mensen in een gezin of familie, tussen leden van een groep, in de maatschappij en op het niveau van de staat 

6.2 Politieke instituties 

-Politieke instituties: Complex van min of meer geformaliseerde regels die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke machtsuitoefening en politieke besluitvorming reguleren 

- Geef een voorbeeld

- Verschil tussen institutie en instelling? 

6.3 Ideologie 

Socialisme - Sociaaldemocratie	Confessionalisme - Christendemocratie	Liberalisme
Macht moet gelijk(er) verdeeld worden. Het is goed als zoveel mogelijk mensen politieke invloed hebben. En het is wenselijk als de overheid mensen ondersteunt	Gespreide verantwoordelijkheid is belangrijk en maatschappelijke organisaties moeten zelf taken kunnen uitvoeren. De overheid moet niet alle taken uitvoeren	Mensen zijn zelf verantwoordelijk en als er verschil in macht is, hoeft de overheid gaat niet altijd iets aan te doen.

PO

Dilemma van de collectieve actie wat is dat? 

- Schrijf het dilemma van de collectieve actie op in het  geval van:

Het tegengaan van klimaatverandering

Rationalisering 

Rationalisering: 

- Het proces van het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken 

- en van het doelgericht inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te halen 

- Schrijf op wat aan de aanpak van het klimaatprobleem te maken heet met rationalisering