Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica V2

Hoofdstuk 2: voorzetselvoorwerp

Hoofdstuk 3: telwoord

Hoofdstuk 5: zinsdeelzinnen, WW in samengestelde zinnen

Oefenvraag:

Zijn jullie er klaar voor?

1. ja, duh..
2. een beetje
3. spannend maar leuk
4. ehm.....

Voorzetselvoorwerp (vv)

wat is een voorzetselvoorwerp?

sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel bij zich: 

rekenen op, twijfelen aan, uitzien naar.

In zinnen met zulke werkwoorden heet 

het zinsdelen dat begint met het vaste voorzetsel, het voorzetselvoorwerp

Zo vind je het voorzetselvoorwerp

hoi

1. Noteer persoonvorm, onderwerp en werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde
2. Kijk of er een werkwoord of bijvoegelijk naamwoord is met een vast voorzetsel
3. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp

Wat is het vv in de zin: Wandelsporters moeten zorgen voor goed schoeisel en waterdichte kleding, zodat ze niet nat worden.

1. Wandelsporters
2. Voor goed schoeisel en waterdichte kleding.
3. moeten zorgen voor
4. zodat ze niet nat worden.

Wat is het vv in de zin: Bij zijn benoeming sprak de professor over digitalisering in het onderwijs.

1. bij zijn benoeming
2. de professor
3. sprak de professor over digitalisering
4. over digitalisering in het onderwijs

Wat is het vv in de zin: Vanaf de zijlijn spoorde de coach
tot betere prestaties aan.

1. tot betere prestaties
2. de coach
3. vanaf de zijlijn
4. spoorde de coach tot betere prestaties aan

Wat is het vv in de zin: Bekroont Sanne haar kampioenschap met een overwinnen op de 10 km?

1. met een overwinnen op de 10 km
2. haar kampioenschap met een overwinning op de 10 km
3. Bekroont Sanne
4. haar kampioenschap

Telwoord

Er zijn vier soorten telwoorden. Ze geven een hoeveelheid of een volgorde (een plaats in een reeks) aan.

zo vind je de telwoorden

Een hoofdtelwoord zoals vijf, zeven of weinig. Je noemt een aantal of hoeveelheid

een rangtelwoord vierde laatste noemt een volgorde, een plaats in een rij 

Onbepaald of bepaald

Een bepaald telwoord geeft een precies aantal aan of een precieze plaats in een rij.

Een onbepaald telwoord geeft een onduidelijk aantal aan of een onduidelijke plaats in een rij

	bepaald	onbepaald
hoofdtelwoord	zes, veertien, drie, 2017, tweeduizend	veel/vele, enkele, weinig(e), verscheidene, alle, wat
rangtelwoord	derde, tiende, eenentwintigste	laatste, middelste, zoveelste, hoeveelste

Wat is zeven?

7

7

1. bepaald rangtelwoord
2. bepaald hoofdtelwoord
3. onbepaald rangtelwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Zoek de rangtelwoorden in de zin:
Sydney ging naar haar eerste voetbalwedstrijd samen met haar zevende vriendje op de zesentwintigste van april.

Wat is sommige?

1. bepaald rangtelwoord
2. bepaald hoofdtelwoord
3. onbepaald rangtelwoord
4. onbepaald hoofdtelwoord

Zoek de hoofdtelwoorden in de zin:
Anne gaat op vijftien januari naar Canada voor de achtste keer met vele vriendinnen.

Voegwoord

Voegwoorden verbinden twee woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar. Er zijn twee soorten:

De nevenschikkende voegwoorde

Onderschikkende voegwoorden

maar wat zij voegwoorden?

De nevenschikkende voegwoorden

De nevenschikkende voegwoorden (ns.vgw) zijn dus, en, maar, of, want. 

Ze verbinden 

– twee woorden: Nick en Simon; tulpen of gladiolen

– twee woordgroepen: geen kopje koffie maar een kopje thee

– twee hoofdzinnen: {Job trekt een pak aan}, want {hij gaat naar een bruiloft}.

– twee bijzinnen: {hoofdzin Elianne rekent erop (bijzin dat jij haar helpt met schilderen) en (bijzin dat ik haar help verhuizen).}

Onderschikkende voegwoorden

Onderschikkende voegwoorden (os.vgw) als aangezien, als, dat, doordat, hoewel, mits, nadat, of, ofschoon, omdat, opdat, terwijl, toen, voordat, zodat, zodra verbinden een bijzin met een hoofdzin:

{ hoofdzin Weet Max al (bijzin of hij die poster van LeBron James gaat kopen)?}

Vul de voegwoorden in de zin.
Het scheelt niet veel, ... vrouwen lijken iets muzikaler dan mannen ... vwo'ers scoren wat hoger dan vmbo'ers

1. maar, en
2. en, maar
3. terwijl, als
4. doordat, omdat

Vul de voegwoorden in de zin. 

Mijn ouders bereiden het eten ... ik en mijn zus de tent opzetten.  

1. doordat
2. omdat
3. als
4. terwijl

Vul de voegwoorden in de zin.
Luna droomt ervan op Pluto te gaan wonen, ... ze vindt de aarde te saai.

1. als
2. en
3. want
4. omdat

Vul de voegwoorden in de zin.
... Piet ergens gaat eten ... logeren, kijkt hij altijd op Google maps.

1. Maar, want
2. en, als
3. als, en
4. terwijl, omdat

Ww in samenstelde zinnen

Zo herken je zww, kww en hww in samengestelde zinnen

1. Splits de samengestelde zin in enkelvoudige zinnen.

2. Stel van elke enkelvoudige zin het gezegde vast: werkwoordelijk gezegde (wg) of naamwoordelijk gezegde (ng); gebruik de theorie in De Brug (Naamwoordelijk gezegde).

3. Pas daarna per zin de regels uit De Brug toe (Zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord en hulpwerkwoord).

Voorbeelden

Voorbeeld:

– ‘Later is allang begonnen’ is een elpee van Klein Orkest en Harrie Jekkers zingt op die plaat dat je levend voor morgen nú je toekomst zult kwijtraken.

Wat voor soort werkwoord is het?
De docent organiseert vandaag mentordag.

1. organiseert= zelfstandig werkwoord
2. organiseert= hulpwerkwoord
3. organiseert= koppelwerkwoord

Wat voor soort werkwoord is het?
Gister ben ik van de fiets gevallen.

1. ben= hulpwerkwoord
2. ben = koppelwerkwoord
3. ben= zelfstandigwerkwword

Wat voor soort werkwoord is het?
Gister ben ik van de fiets gevallen.

1. gevallen= koppelwerkwoord
2. gevallen = zelfstandigwerkwoord.
3. gevallen= hulpwerkwoord

Wat voor soort werkwoord is het?
Nazanin werkt in de kapsalon.

1. werkt= zelfstandigwerwoord
2. werkt= hulpwerkwoord.
3. werkt= koppelwerkwoord