Cursus 5 §2 persoonsvorm en zinsdelen

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

Cursus 5 - Grammatica

1. Nieuw cursus

2. Lesdoelen

3. Uitleg/ oefenen

4. Zelfstandig werken

5. Afsluiting in Lessonup

Er volgen nu wat herhalingsvragen

Wat weet je nog over de persoonsvorm?

• Je kunt de persoonsvorm in een zin vinden.
• Je kunt zinnen in zinsdelen verdelen.

Lesdoelen

Het maken van aantekeningen kan helpen om de uitleg beter te onthouden. 

Aantekeningen
bij spelling

De persoonsvorm (pv)

In elke zin staan werkwoorden. Eén van de werkwoorden
in de zin is de persoonsvorm (pv).

De persoonsvorm is dus altijd een werkwoord!

Je kunt de persoonsvorm in een zin op twee manieren vinden. 

De tijdproef

1) Verander de zin van tijd.

Het woord dat dan verandert, is de persoonsvorm. Kijk maar:

• Naud wil in het weekend geen huiswerk maken.
• Naud wilde in het weekend geen huiswerk maken.

De vraagproef

2) Maak van de zin een vraag.

Het werkwoord dat dan vooraan komt te staan, is de persoonsvorm.

• Alette, Hester en Fenna hebben woensdag ingehaald. 
• Hebben Alette, Hester en Fenna woensdag een toets ingehaald?

Let op: de vraagproef werkt niet bij een vraagzin

"De docent behandelt grammatica zinsdelen met vierentwintig leerlingen."
Wat is de persoonsvorm?

Welke van de drie manieren heb jij bij de vorige vraag gebruikt om de persoonsvorm te vinden?

Zinnen bestaan uit zinsdelen. Een zinsdeel kan bestaan uit één woord of uit meerdere woorden.

Zinsdelen

Een zin bestaat uit verschillende zinsdelen. Zinsdelen kun je uit een zin halen door te kijken naar welke woorden je voor de persoonsvorm kunt plaatsen. Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen. Een voorbeeldzin:

• Jan heeft Pim vorige week z'n boek geleend.

Zinsdeelproef

1. Ik  geef mijn broer een hand.
2. Geef  ik mijn broer een hand?
3. Een hand geef ik mijn broer.
4. Mijn broer geef ik een hand.

Zet streepjes tussen elk zinsdeel:

Ik  | geef | mijn broer | een hand.

Je ziet dat de woordjes 'mijn' en 'een' niet los in de zin kunnen staan.
Ze horen bij ' broer' en 'hand'.

'mijn broer'
'een hand'

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

1. De jonge held | kreeg | een onderscheiding.

1. juist
2. onjuist

3. Gisteren stonden de hongerige paarden luid te hinniken.

Neem de zin over en verdeel de zin in zinsdelen. Plaats tussen de zinsdelen een /

• Wat: Cursus 5 paragraaf 2 opdracht 1 t/m 5 blz. 202/203 maken. Schrijf de antwoorden in je schrift. 
• Hoe: individueel
• Hulp: boek, buren, mevrouw de Vries 
• Tijd: 15 min.
• Uitkomst: bespreken
• Klaar: lees verder in je leesboek 

Bekijk de uitlegvideo in de onlinemethode voor hulp.

Uitlegfilmpje!

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

2. Over | een paar jaar | heeft | iedereen | een smartwatch.

1. juist
2. onjuist

Wanneer kun je de vraagproef niet gebruiken om de persoonsvorm te vinden?

Wat is de persoonsvorm in de zin:

'Gisteren hebben zij gedanst.'

1. hebben
2. gedanst

Wat is de persoonsvorm in de zin:

'Zit jij te lezen?'

1. lezen
2. zit