PO - Gouden Weken les 1: Ik ben, ik ben, wie jij niet bent

• Burgerschapskunde
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

Een schooldag is vaak bomvol! Als leerkracht moet je overal bijspringen: je hebt wel 10 klasassistenten nodig. Ze zijn dichterbij dan je denkt, alle 25 zitten ze voor je. “Zou het niet fantastisch zijn als we elkaars talenten gaan benutten?” Bespreek deze ambitie met de klas en droom samen verder. “Kennen we elkaar daar wel goed genoeg voor? Weten we waar we goed in zijn?” Motiveer de klas om de blik op de ander te richten en wakker de nieuwsgierigheid aan.

Instructies

de Gouden Weken

De eerste weken van het schooljaar – de Gouden Weken – zijn bepalend voor het creëren van een fijne, veilige sfeer in de groep. Leerlingen verkennen elkaar, de docent en de regels. In deze periode worden de normen en waarden van een groep bepaald. De docent speelt in deze fase een belangrijke rol. Hoe maak je nu samen met kinderen een goede start van het schooljaar? En hoe stimuleer je een positieve groepsvorming waar je een jaar lang plezier van hebt?

We hebben drie lessen ontwikkeld binnen de drie eerste fases van groepsdynamica; forming (les 1), norming (les 2) en storming ( les 3). Op deze drie lessen volgt de Week tegen Pesten (performing). Lees hier meer over groepsdynamica. Hoe de mechanismes werken, hoe je groepsdynamica kunt sturen en de groepsvorming een positieve wending geeft.

Voorbereiding

• Lees van tevoren de informatie over groepsdynamica door.
• Elke leerling heeft een pen of potlood en papier nodig.
• Je kunt deze les eventueel opknippen in twee delen. Deel 1 = slide 1 t/m slide 4. Deel 2, Dokter Flashback = slide 5 t/m slide 10

Competenties
Kennis
De leerling leert…
…5 feiten over zichzelf te formuleren
…de medeleerlingen beter kennen door de quizvorm van ik ben ik ben wie jij niet bent
…hoe je kunt democratisch kunt samenwerken door middel van stemmen
…hoe je iemand nóg beter kan leren kennen als je doorvraagt en actief luistert

Vaardigheden
De leerling…
…ontwikkeld meer zelfkennis door het onder woorden brengen van 5 feiten over zichzelf
…oefent met democratische basiswaarden door te stemmen
…oefent met interviewtechnieken als actief luisteren, de juiste vragen stellen en samenvatten
…oefent met het verplaatsen in een ander door het verhaal van de ander te vertellen

Houding
Open, reflectief, geïnteresseerd, nieuwsgierig, respectvol, betrokken, inclusief

Burgerschap

Met deze lessenserie groepsdynamica werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:

Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
•    Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
•    Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
•    Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur

Kerndoel 2. Diversiteit:
•    Verkennen van en reflecteren op de eigen offline en online identiteit in relatie tot anderen.
•    In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.

Kerndoel 3. Democratische waarden:
•    Verkennen op basis van morele en ethische perspectieven wat rechtvaardigheid en verantwoordelijk handelen betekent voor jezelf.
•    Afwegen hoe het eigen handelen effect heeft op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.

Kerndoel 4. Maatschappelijke betrokkenheid:
•    Benoemen en waarderen van de eigen bijdrage aan de samenleving in dagelijkse situaties.

•    Verkennen van de eigen mogelijkheden om maatschappelijke betrokkenheid vorm te geven.

Kerndoel 5: Democratische betrokkenheid

•    Communiceren op een respectvolle wijze

Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
•    Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
•    Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.
•    Verkennen welke individuele en collectieve bijdragen aan oplossingen mogelijk zijn.

Introductie:

Een schooldag is vaak bomvol! Veel to do’s lopen in de klas door elkaar. Als leerkracht moet je overal bijspringen: je hebt wel 10 klasassistenten nodig. Ze zijn dichterbij dan je denkt, alle 25 zitten ze voor je. “Zou het niet fantastisch zijn als we elkaars talenten gaan benutten?” Bespreek deze ambitie met de klas en droom samen verder. “Kennen we elkaar daar wel goed genoeg voor? Weten we waar we goed in zijn?” Motiveer de klas om de blik op de ander te richten en wakker de nieuwsgierigheid aan.

De leerlingen maken individueel een beschrijving van vijf feiten over zichzelf.  De feiten die ze opschrijven moeten dingen zijn die nog onbekend zijn bij de klasgenoten. Welke activiteiten doe je graag na school, welk beroep hebben je ouders, of wat is het coolste aan je kamer?

Ze schrijven de feiten op het blad en nummeren deze van 1 t/m 5.

LET OP: De leerlingen zetten hun naam NIET op het blad. Ze vouwen vervolgens hun blaadje op en leveren deze in bij de leerkracht.
Hij/zij stopt ze in een afgesloten doos (of la).

Bespreek het voorbeeld en check of alle leerlingen hebben begrepen wat de bedoeling is.

De docent leest een aantal briefjes voor en de leerlingen proberen te raden om wie het gaat. De leerling wiens kaartje wordt voorgelezen, moet natuurlijk zorgen dat hij niet geraden wordt en doet actief mee met het spel. Na een paar minuten discussie wordt er gestemd. De meeste stemmen gelden. De docent vraagt aan de gekozen leerling of het inderdaad zijn/haar kaartje is. Nu moet hij/zij eerlijk antwoorden. Is hij/zij inderdaad de leerling op de kaart, dan schrijft de leerkracht de naam op het briefje en prikt dat op een prikbord. Is er niet goed geraden, dan gaat het briefje terug in de doos voor een volgende ronde.

De volgende les speel je weer een aantal rondes van het spel. De leerlingen die aan het eind van het spel nog in de doos zitten, winnen!

Door naar onderdeel 2! Een onderdeel waar leerlingen (persoonlijke) ervaringen met elkaar gaan delen.

Tijd voor Dokter Flashback!

De leerlingen gaan elkaar interviewen over de gekste, leukste, bijzonderste activiteit van afgelopen zomer. Start je op een ander moment, dan kun je natuurlijk ook het weekend als onderwerp nemen.

 

Maak duo’s. De leerlingen interviewen elkaar over de vakantie. Eerst vertelt de één (5 tot 7 min). Dan -op teken van de leerkracht- wisselen ze van rol (5 tot 7 min).  Ze moeten elkaar flink aan de tand voelen, blijf vissen tot je alle feiten hebt! Het is de bedoeling dat de leerling goed doorvraagt en de gekste details verzamelt.
Loop rond en check of er goed wordt doorgevraagd.

De leerlingen moeten goed opletten of aantekeningen maken, want ze moeten het straks nog na kunnen vertellen.

Maak nu viertallen.

De leerlingen presenteren elkaar in deze viertallen:

Leerling 1 zegt wat leerling 2 heeft verteld. Leerling 2 zegt wat leerling 1 heeft verteld. Leerling 3 zegt wat leerling 4 heeft verteld. Leerling 4 zegt wat leerling 3 heeft verteld.

Neem hier ongeveer 10 minuten de tijd voor.

Sluit de les klassikaal af.

Vraag elk viertal wat het leukst, gekst of meest bijzondere detail was dat ze hebben gehoord.

Ik ben, ik ben, wie jij niet bent!