31 05 2021 grammatica verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom V3H

Programma vandaag

• Vorige lessen: grammatica zinsdelen en woordsoorten


• Vandaag: de juiste verwijswoorden gebruiken en fouten opsporen (grammatica zinsdelen en formuleren Hst 2)

Leerdoel

Op het eind van deze les kun je verwijswoorden correct gebruiken.

Even herhalen...

Schrijf een kort zinnetje in de chat van Teams met een betrekkelijk voornaamwoord dat je in HOOFDLETTERS schrijft. 

Versturen als ik het zeg!

Even ophalen...

Verwijswoorden

Verwijswoorden 

- persoonlijke (ik, jij, hij, hem, ons, jullie, zij,...)

- bezittelijke (mijn, jouw, zijn, haar,...)

- aanwijzende (deze, die, dat,..) 

en betrekkelijke voornaamwoorden (dat, die, wat...)

Wat valt je op...?  

• Het bestuur stuurde haar leden een brandbrief.
  



• Het meisje die geselecteerd werd voor de hockeyfinale, heeft afgezegd.

Verwijswoorden verwijzen naar eerder genoemde woord(en) (= antecedent): 

• Is het antecedent mannelijk? => hij (hem, zijn, deze, die). De trainer is ziek. Hij komt niet. 
  
• Is het vrouwelijk? => zij (ze, haar, deze, die). Kim heeft haar hondje uitgelaten.
• Onzijdig =>  het (zijn, dit, dat). Het team heeft zijn overwinning gevierd.
• Meervoud: zij (hun, hen, deze, die). Geef hun dat boek! 

Wanneer is een woord vrouwelijk? 

• Typische woorden als 'koe', 'bibliothecaresse', 'juf'...
• Woorden die eindigen op: 
• -heid (vrijheid) / -te (ruimte) / -iek (fabriek) / -nis (geschiedenis)
• -theek (discotheek) / -ing (regering) / -ie (familie)
• -teit (criminaliteit) / -schap (vriendschap) / ....

Verwijzen in combinatie met voorzetsel

• personen:  voorzetsel & (wie) 
• dieren en dingen: waar / daar & voorzetsel
• Het meisje met wie ik fiets, is vandaag ziek.
• De film waarover ik je vertelde, is nu op Netflix. 

Welk verwijswoord?

• Toen dit bedrijf winst ging maken, gaf .... een bonus aan .... werknemers.
• De demissionaire regering heeft .... ministers bijeengeroepen voor overleg.
• Floris-Jan, met... ik in het hockeyteam zit, doet nu eindexamen.
• De auto, .... ik op vakantie ga, is een Lamborghini. 

Hoe vul je de zin correct aan?

• Toen de leerlingen terugkeerden van hun buitenlandse reis, wachtten de ouders ... op.
• De film, .... genomineerd was voor een prijs, is in Letland opgenomen.
• Ik ga elk jaar op reis, ... ik heel leuk vind.
• De commissie heeft ..... beleid goed toegelicht. 

Verwijswoord controleren op

• geslacht (mannelijk, vrouwelijk, onzijdig)
• functie (lijd. vw; meew. vw)
• hun => mwvw ZONDER VZ: Ik geef hun een boek.  
• hen=> mwvw MET VZ: Ik geef aan hen een boek
• hen => lijd. en voor alles met een VZ
• persoon of ding

Zie theorie 'fouten met verwijswoorden' p. 66. 

Meer uitleg over verwijswoorden op pag. 62.

Functie, geslacht, persoon/ding

1.  *Je vrienden zijn leuk, maar ik leen hen geen fiets.
2. *Het bestuur heeft haar leden gemaild.
3. *De jongen waarvan ik geld geleend heb, is al naar huis.
4. *Het geld wat je gespaard hebt, kun je voor rijlessen gebruiken

Welke vragen heb je nog? 

online leerlingen: opdrachten maken en lezen, 

zie huiswerk van vrijdag 4 juni

Wat heb je van deze les opgestoken?