Inflatie

• ANT2+
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Lesdoelen 1.3

• Wat is inflatie?
• Hoe word je koopkracht groter of kleiner?
• Welke oorzaken zijn er voor inflatie?

Inflatie of deflatie?

1.  De prijzen van goederen en diensten gaan omlaag.
   
2.  Naar verhouding stijgen de prijzen sneller dan de inkomens.
   
3.  Ondanks een loonsverhoging neemt Ilja’s koopkracht af.
   

Koopkracht

Inkomen blijft gelijk en prijzen stijgen = daling koopkracht.

Inkomen stijgt en prijzen blijven gelijk = stijging koopkracht.

Koopkracht stijgt =  meer behoeften vervult = welvaartsstijging.

Nadelen van inflatie

Nadelen van inflatie:

• koopkracht daalt
• Spaargeld wordt minder waard
• Ondernemersrisico wordt groter

Voordelen van inflatie

Voordelen van inflatie:

• de waarde van je schuld wordt minder
• voor de concurrentiepositie als de inflatie in het buitenland groter is dan in Nederland

Inflatie

Inflatie = algemene stijging van de prijzen

Koopkracht = 

hoeveel je kunt kopen van je geld

Koopkracht (stijging of daling) = rentepercentage koopkracht - inflatiepercentage

Rekenmethode:

reëel inkomen = nominaal inkomen - inflatie

Nominaal inkomen = reëel inkomen + inflatie

Inflatie = nominaal inkomen - reëel inkomen

De Europese Centrale Bank (ECB)

= De centrale bank van landen met de euro (eurozone)

De taken van de ECB:

Hoofdkantoor in Frankfurt am Main, Duitsland

De ECB brengt eurobankbiljetten in omloop.

De ECB stelt de hoogte van de rente vast die banken moeten betalen als ze geld van de ECB lenen.

De ECB bewaakt de waarde van de euro. Door te zorgen dat de inflatie laag blijft, behoudt de euro z'n koopkracht.

1.3 De prijzen rijzen de pan uit!

Prijscompensatie

Als de lonen net zo veel stijgen als de prijzen

Loon-prijsspiraal

Hogere lonen --> meer kosten voor bedrijven --> verkoopprijzen van producten stijgen --> werknemers willen loonsverhoging --> enz. 

1.3 De prijzen rijzen de pan uit!

Oorzaken inflatie:

• loonstijging
• hogere grondstofprijzen
• Meer vraag van consumenten naar bepaalde goederen/diensten of minder aanbod ervan. 
• Hogere belastingen of andere heffingen door de overheid. Bijv. BTW

Prijscompensatie

• Als er inflatie plaatsvindt moet je inkomen (nominaal) net zoveel stijgen anders kun je minder kopen (-->koopkracht verlies).
• Reële inkomensverandering = Nominale inkomensverandering (%) - Inflatie (%)

• Postief antwoord = Koopkracht toename (meer dan prijscompensatie)
• Antwoord 0 = Koopkracht behouden (precies Prijscompensatie)
  
• Negatief antwoord = Koopkracht afname (minder dan prijscompensatie)
  

Lesdoelen 1.4

• Hoe kan het CBS de inflatie vaststellen? (les 1)
• Rekenen met indexcijfers (les 1)
• Wat is het Consumentenprijsindexcijfer (CPI)?
• Hoe bereken je het CPI?

Vragen? 

1. Welk jaar is het basisjaar?
   
2. In welk jaar is er sprake van prijscompensatie?
   
3. In welk jaar was er sprake van deflatie?
   
4. In welke jaren is het nominale loon gestegen?
   
5. In welk jaar zijn de reële lonen gestegen?
   

Consumentenprijsindex (CPI) = ontwikkeling van de consumentenprijzen

Stappenplan:

1. Vermenigvuldig het indexcijfer van iedere artikelgroep met de bijbehorende wegingsfactor.
   
2. Tel alle uitkomsten van stap 1 bij elkaar op.
   
3. Deel je uitkomst van stap 2 door het totaal van alle wegingen.
   
4. Je uitkomst is het consumentenprijsindexcijfer.
   

Bereken het CPI voor bovenstaand huishouden.

Tip: Gebruik het stappenplan in je boek
!

Uitwerking

Stap 1 =  32 x 101, 9   = 3.260,8   

                  24 x 103,2    = 2.476,8

                  15 x 98,6      = 1.479,0

                  29 x 103       = 2.987,0 +

Stap 2 =                         = 10.203,6

Stap 3 = 32 + 24 + 15 +29 = 100

Stap 4 = 10.203,6 : 100 = 102,036 = CPI van 102

Betekent dus dat de prijzen met 2% zijn gestegen!