(Formuleren H1/H6, les 3 + uitleg beknopte bijzin)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Programma

1) Herhalen theorie samentrekking/zinnen onjuist begrenzen

2) Nakijken huiswerk

3) Uitleg beknopte bijzin

4) Oefenen

5) Huiswerk

Wat is een samentrekking?

Wanneer is er sprake van een foutieve samentrekking?

Hoe verbeter je een foutieve samentrekking?

Bespreken opdracht 4, blz. 35

• (5) 'Dit boek' is eerst ow en later lv > verschil in functie (A)
•  (6) Er staat 'lag' en 'lagen' is weggelaten> verschil in getal (B) 
•  (7) 'hield': een kudde houden of van iets houden > verschil in betekenis (c)
•  (8) 'Willianne' is eerst ow en later mv > verschil in functie (A)
• (9) Juiste zin: 'Deze vaas /heb/ ik' , deze zinsdelen hebben dezelfde functie, betekenis en getal in de twee delen van de zin.
• (10) 'Het zomerjurkje' is eerst ow en later lv> verschil in functie (A)

Op welke 2 manieren gaat het begrenzen van zinnen vaak fout?

Bespreken opdracht 2, blz. 193

• Vanaf 2019 worden nieuwbouwhuizen niet meer op het aardgasnet aangesloten om het milieu te sparen. 
• Bij het besluit speelt ook de crisis rond de gaswinning in Groningen een rol. Die maakt duidelijk dat we snel aardgasvrij moeten gaan wonen. 
• Daarom beginnen we met de nieuwbouw, aldus de minister. 
• Ook de Tweede Kamer wil nu haast maken, zodat we zo snel mogelijk van de aardbevingen af zijn. 
• Inmiddels zien de meeste Nederlanders wel in dat milieumaatregelen nodig zijn. 
• Toch is niet iedereen bereid daarvoor geld uit te geven. 
• Aardgasvrije woningen zijn duurder, want ze moeten beter geïsoleerd worden.

Theorie Beknopte bijzinnen

H3 Grammatica zinsdelen

Lesdoelen

Je leert een beknopte bijzin  herkennen.

Wat is het verschil tussen een hoofdzin en een bijzin?

Beknopte bijzinnen

In een gewone bijzin staat een persoonsvorm en een onderwerp. 

Het verschil met een beknopte bijzin is, dat daar geen persoonsvorm en geen onderwerp in staan. 

Voorbeeld normale bijzin 

Normale bijzin: 

Terwijl ze aan hun ijsje likten, slenterden de meisjes door de winkelstraat. 

Bijzin: Terwijl ze aan hun ijsje likten --> likten = pv en ze = ow

Voorbeeld beknopte bijzin 

Beknopte bijzin: 

Likkend aan hun ijsjes, slenterden de meisjes door de winkelstraat. 

Beknopte bijzin: Likkend aan hun ijsjes --> er is geen pv en geen ow 

Beknopte bijzin

In plaats van de persoonsvorm bevat een beknopte bijzin: 

- een voltooid deelwoord of;

- een onvoltooid deelwoord of;

- te + infinitief (het hele werkwoord

Beknopte bijzin met voltooid deelwoord 

Afgeleid door een reclamebord, botste ik tegen een stilstaande auto. 

Beknopte bijzin: Afgeleid door een reclamebord --> afgeleid is een voltooid deelwoord.

Er is geen persoonsvorm en geen onderwerp 

Beknopte bijzin met een onvoltooid deelwoord

Op zijn rug in de hangmat liggend, las Achmed een tijdschrift. 

Beknopte bijzin: Op zijn rug in de hangmat liggend --> liggend is een onvoltooid deelwoord. 

Er is geen persoonsvorm en geen onderwerp 

Beknopte bijzin met te + infinitief 

De vrienden spraken af hun eerste loon te besteden aan een feestje. 

Beknopte bijzin: hun eerste loon te besteden aan een feestje -> te besteden = te + infinitief.

Er is geen persoonsvorm of onderwerp 

Bijzin of beknopte bijzin?

Toen ze na haar werk goed was uitgerust, ging Caja een uur fitnessen.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Bijzin of beknopte bijzin?

Nog mopperend over de verloren wedstrijd, verlieten de sporters de sporthal.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Bijzin of beknopte bijzin?

Hard weglopend voor de politie, werden de dieven in de gaten gehouden.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Bijzin of beknopte bijzin?

Terwijl ze lekker in het zonnetje zaten, dronken Ronald en Michel een colaatje.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Bijzin of beknopte bijzin?

In de wetenschap op school toch niets te leren, spijbelde Wilco vrijwel dagelijks.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Bijzin of beknopte bijzin?

Martijn vroeg Irene in de fietsenstalling of ze zijn vriendinnetje wilde worden.

1. Bijzin
2. Beknopte bijzin

Bijzin <--> beknopte bijzin (1)

Van een beknopte bijzin kun je een bijzin maken: 

Na kampioen te zijn geworden, werden de spelers door het bestuur gefeliciteerd. 

Beknopte bijzin: Na kampioen te zijn geworden, ...

Bijzin: Nadat ze (de spelers) kampioen waren geworden, ...

Bijzin <--> beknopte bijzin (2)

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken:

Nadat hij de fraude had geconstateerd, werd de boekhouder direct ontslagen.

Bijzin: Nadat hij de fraude had geconstateerd, ...

Beknopte bijzin: Na de fraude geconstateerd te hebben, ...

Huiswerk

Maak opdracht 3 van Grammatica zinsdelen H3 op blz. 95