vervolg de peuter-kleuter
1 / 32
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat weet je nog over de peuter?
Slide 2 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Lichamelijke ontwikkeling
In de peutertijd groeit een kind minder snel. Met 18 maanden is een peuter ongeveer 82 cm. lang en weegt hij ongeveer 12 kilo.
Een 4-jarig kind is gemiddeld 1 meter lang en weegt 18 kilo.
Er is vooral sprake van breedtegroei. Goed te zien aan het buikje.
Motorische ontwikkeling
De peuterfase doet zijn intrede als het kind de eerste stapjes leert zetten. De ontwikkeling van het lopen gaat razendsnel en brengt een grote bewegingsvrijheid met zich mee.
Peuter ontwikkelt ook vooral grove motoriek: klimmen en rennen volgen al gauw na het lopen, er is sprake van ontdekkingsdrang (exploratiedrang) en niets is veilig. Moet constant in de gaten worden gehouden, ze zien nog weinig gevaar.
Van de fijne motoriek kun je nog niet te hoge verwachtingen hebben. Tekenen beperkt zich tot krassen.
Zindelijk worden
Een ander belangrijk aspect dat hoort bij de lichamelijke ontwikkeling. Tussen 2e 2n 4e jaar worden ze zindelijk. Zindelijkheidstraining is pas zinvol als er aan de volgende voorwaarden is voldaan:
sluitspieren kunnen beheersen
het kind moet verband zien tussen de aandrang die het voelt en het poepen en plassen.
Het kind moet zelf zindelijk willen worden, het moet er aan toe zijn en het begrijpen en het willen.
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Tekstslide
Cognitieve ontwikkeling
Een peuter wil de wereld om hem heen ontdekken (exploratiedrang). En dat is maar goed ook, want wat valt er ontzettend veel te ontdekken! Denk alleen maar aan een beker, wat kun je daar allemaal mee:
je kunt er iets in doen, bijv. knikkers. Schudt je ermee, dan maakt het een leuk geluid.
Schudt je te hard, dan rollen de knikkers er uit
Valt het, dan kan het kapot gaan
Je kunt er uit drinken, maar je moet ‘m langzaam omkeren
Je mag drinken uit je eigen beker, maar niet zomaar uit die van een ander
Concreet, magisch en animistisch denken.
Denken van de peuter heeft de volgende kenmerken:
Concreet:
Het richt zich alleen nog op dat wat tastbaar is, wat gezien wordt en waar iets mee kan worden gedaan. Een peuter die in zijn bedje ligt kan op dat moment wel bedenken hoe hij er uit moet komen, maar kan dat beneden op de bank niet bedenken. Een peuter kan zich wel iets voorstellen bij begrippen als stoel en lepel, maar begrippen als ‘meubels’ of ‘ bestek’ zeggen hem nog niets.
Magisch:
Omdat een peuter nog geen onderscheid kan maken tussen wat leeft en wat niet leeft, tussen werkelijkheid en fantasie, gaat hij zelf verklaringen bedenken voor dingen die hij niet begrijpt. In de televisie wonen mensen en in de radio zitten veel c.d.’s. Voor een peuter is alles mogelijk. Dit kan ook angsten oproepen, want als alles mogelijk is, dan kun je ook opgeslokt worden door de w.c. of opgezogen door de stofzuiger,
Animistisch:
Dit betekent dat een peuter aan levenloze dingen menselijke eigenschappen toekent:
Een kopje dat bijvoorbeeld stukvalt is bijvoorbeeld stout. Ook in het spel: sssst, de beer slaapt!
De peuter kan nog geen logische verbanden leggen, heeft nog geen inzicht in oorzaak en gevolg. Als een beker valt omdat de peuter hier tegenaan stoor, dan is dat voor ons duidelijk wie dat heeft gedaan. Voor de peuter niet: de beker is stout, want die valt!
Andersom is het ook mogelijk dat een peuter zichzelf ziet als veroorzaker: Sesamstraat is op televisie omdat hij dat wil, die omdat het kwart over 6 is.
Taalontwikkeling
Al snel zal een peuter (vanaf ongeveer 2 jaar) tweewoordzinnetjes gaan gebruiken, zoals ‘pop stout’ of ‘Lisa eten’. De taalontwikkeling gaat razendsnel in deze fase. De woordenschat gaat grofweg van 250 naar 1500 woorden. De peuter leert met taal gevoelens duidelijk te maken, met woorden zinnen vormen en vragen beantwoorden. Dit hele proces noem je differentiatiefase. Ondersteun de peuter door duidelijk en correct te praten, samen boekjes te lezen, te praten over dingen die hij begrijpt en interesseert. Houd oogcontact en moedig praten aan.
Deze gaan na verloop van tijd over in driewoordzinnetjes, zoals ‘Auto Hans nee’ of ‘Jan vallen pijn’. Het kind gaat ook andersoortige woorden gebruiken, zoals voorzetsel (in, op, aan) en brengt simpele emoties onder woorden, zoals lachen, huilen, leuk.
Als een kind eenmaal driewoordzinnen gaat gebruiken, gaat het heel snel met de taalontwikkeling. Kleine foutjes in de zinsvolgorde komen natuurlijk nog wel veel voor, of hij laat woordjes weg, waardoor het kind soms nog moeilijk te volgen is.
Een 3-jarige peuter kan al behoorlijk goed praten.
Houd er rekening mee dat de peuter veel meer begrijpt, dan dat hij onder woorden kan brengen. Dit kan hem frustreren.
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Egocentrisme
Het egocentrisme van een peuter is het gevolg van de ontdekking van het ‘ik’.
Doordat hij de wereld al meer leert kennen, groeit zijn besef van het eigen ik. Hij krijgt al meer in de gaten dat hij het is die iets doet, dat hij los functioneert van zijn ouders. Het raakt zo vol van zichzelf, dat je gerust kan spreken van een explosie van egocentrisme. In zijn denken en voelen is er geen ruimte voor anderen. Hij kan op verstandelijk niveau nog niet bevatten dat er andere mensen zijn met hun eigen gevoelens en behoeften.
(Een kind heeft dus simpelweg geen ruimte voor andermans gevoelens, daarom komen opmerkingen als ‘zou jij het lief vinden als een ander kindje zo tegen jou deed’, of ‘als ik jou aan je haar trek doet het toch ook pijn’ niet aan. Zolang een 3-jarige het verdriet of de pijn niet zelf voelt, is het voor hem moeilijk te accepteren dat die toch bestaat, bij een ander)
Verschil egoïsme en egocentrisme: een egoïst denkt alleen aan zichzelf, terwijl hij gezien zijn leeftijd en mogelijkheden anders zou kunnen. Het egocentrisme van de peuter heeft te maken met onvermogen, het lukt de peuter niet om zich in te leven in de ander.
Peuters zitten in de pre-operationele als we kijken naar de cognitieve ontwikkeling volgens de 4 fasen van Jean Piaget.
Welke zin hoor niet bij de pre-operationele fase?
Welke zin hoor niet bij de pre-operationele fase?
A
Ze ontdekken de wereld door middel van hun zintuigen
B
Deze fase wordt gekenmerkt door egocentrisme.
C
imitatie speelt een belangrijke rol.
Slide 8 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Een peuter heeft nog geen ik-besef
waar
niet waar
Slide 9 - Poll
De koppigheidsfase van de peuter noemen we ook wel de 'peuterpuberteit'
waar
nietwaar
Slide 10 - Poll
hij schopt en slaat, weet zich vaak nog geen raad met zijn emoties. Wordt boos als het hem niet lukt, snapt niet waarom iets niet lukt. Als begeleider van de peuter is het belangrijk om rustig te blijven.
Koppigheid bij een peuter is een teken dat hij onveilig gehecht is
waar
niet waar
Slide 11 - Poll
koppigheid is een teken van veilige hechting. Hij durft koppig te zijn tegen zijn opvoeders, omdat hij niet bang is de liefde van zijn ouders te verliezen wanneer hij hen boos maakt. Hij vertrouwd erop dat hij altijd kan terugvallen
Het geweten van een peuter ontwikkelt zich in deze fase; dit betekent dat hij het verschil weet tussen goed en slecht
waar
niet waar
Slide 12 - Poll
De peuterfase wordt ook wel de anale fase genoemd
waar
niet waar
Slide 13 - Poll
waar:
Lust is in deze fase gekoppeld aan het zindelijk worden. De peuter moet leren zijn ontlasting op te houden en op gezette tijden gaan. Dat levert onlustgevoelens op, bijvoorbeeld angst voor de wc, maar ook lustgevoelens, zoals het laten gaan van de ontlasting
- In de peutertijd ontdekken kinderen het verschil tussen een jongen en een meisje. Ze bekijken en onderzoeken het lichaam van zichzelf en de ander. Ze stellen ook al vaak vragen waar ze vandaan komen.
Peuters spelen solitair en parallel met leeftijdsgenootjes
waar
niet waar
Slide 14 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat weet jij al over de kleuter?
Slide 16 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat weet jij nog van je kleutertijd?
Slide 18 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
De kleuter is duidelijk een ander kind aan het worden dan de peuter. Kleuter is minder egocentrisch, begint in deze ontwikkeling steeds meer te spelen met andere kinderen. Het schoolse leren is nog niet zo besteed aan de kleuter, dan komt in de fase van het jonge kind. De onderlinge verschillen zijn groot. Zo heeft het ene kind interesse om woorden te lezen en een ander kind totaal nog niet.
Slide 20 - Tekstslide
Kleuters worden uitgenodigd om naar school te gaan als ze 4 zijn. Ze zijn dan nog niet leerplichtig, dit is vanaf 5 jaar. Ze zijn peuter af!
Voorbeelden wat de kleuter sociaal-emotioneel gaat leren:
Leren samenspelen met andere kinderen.
Op de beurt wachten.
Vriendjes maken.
Slide 21 - Tekstslide
Vooral lengtegroei en spiergroei
Grove motoriek: kind valt bijvoorbeeld steeds minder vaak. Gooien, vangen en schoppen tegen een bal gaat bijvoorbeeld ook steeds beter.
Fijne motoriek: veters strikken, een potlood vastpakken en een gedetailleerde tekening maken (zoontje mocht dit doen, tekende een navel en een penis erbij in het schoolrapport-wie ben ik tekening) Rond 5 jaar is de handvoorkeur duidelijk
Geslachtsdelen: kinderen kijken naar zichzelf en anderen. Stellen hierover vragen. Herkennen jongen en meisje. Belangrijk om hier als ouder over in gesprek te gaan, zodat dit angst en onzekerheden weghaald.
Slide 22 - Tekstslide
Rond de 5 a 6 jaar worden ze steeds socialer en verdwijnt op den duur het egocentrisch denken. Ze leren dat ze met fijn spel ze ze bijvoorbeeld niet iets moeten afpakken, maar het eerst kunnen vragen. Ze worden dus socialer naar elkaar toen.
Fantasie en werkelijkheid lopen door elkaar heen. Ze gebruiken veel fantasiespel om om te gaan met hun eigen emoties. In denken van de kleuter is alles mogelijk waardoor hij wel eens jokt. Dit doet hij om een onmogelijke wens toch te vervullen, om zichzelf gerust te stellen of om een oplossing te vinden voor een vraag.
Roel: nou, mijn vader kan dat wel tillen hoor, die is hartstikke sterk
Joep: mijn vader is nog veel sterker
Roel: oh ja, mijn vader zit op vechten en wint van iedereen
Joep: Wedden dat mijn vader wint van de jouwe!
Geen samenhang, nog geen verband tussen oorzaak en gevolg: Bijvoorbeeld een glas vullen met water en een groot glas vullen met evenveel water. Ze denken dat in het grote glas meer zit.
Slide 23 - Tekstslide
Intuïtief denken: bijvoorbeeld gele en rode vormpjes en een gele en rode doos. De kleuter zal wel de gele vormpjes in de gele doos doen en de rode vormpjes in de rode doos. Als je vraagt waarom doe je dat? Dan kunnen ze je nog niet uitleggen waarom ze dat doen. Gaat dus op intuïtief iets ‘goed’ doen.
Zoek op:
Wat weet jij over de taalontwikkeling van een kleuter?
Wat weet jij over de taalontwikkeling van een kleuter?
Slide 24 - Open vraag
Taalontwikkeling: differentiatiefase: 2-5 jr Leert de basisregels van taal woordenschat wordt groter. De zinnen ingewikkelder. Begint interesse te krijgen in schrijven en lezen. Rond het 5e levensjaar verdwijnt de kinderlijke articulatie en spreekt de kleuter de zinnen min of meer normaal uit.
Begin kleutertijd 1500 woorden, einde kleutertijd 2500 woorden.
Zoek op:
Wat weet jij over schoolrijpheid van de kleuter?
Wat weet jij over schoolrijpheid van de kleuter?
Slide 25 - Open vraag
Schoolrijpheid: Schoolrijp betekend dat de kleuter moet voldoen aan de volgende voorwaarden:
Zindelijk zijn
Zich kunnen aanpassen aan andere kinderen en kunnen samen werken
Zich redelijk goed kunnen concentreren
Enige tijd zonder ouders kunnen
Door middel van taal kunnen communiceren
Zijn ze dit niet, dan eerst verder ontwikkelen. Vanaf 5 leerplichtig, dus dan gelden deze voorwaarden niet.
Anderen nadoen om er bij te willen horen
ontdekken en onderzoeken hoe alles werkt
proberen grip te krijgen op gevoelens. Gedrag zie je veel in de eerste weken van school.
angsten de baas te worden, oplossingen te bedenken voor problemen, zichzelf gerust te stelllen.
imitatie
exploratiedrang
agressief gedrag
fantasie inzetten als hulpmiddel
Slide 26 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Tekstslide
-Plaatsvervangende opvoeders: personen naast ouders met wie de kleuter een gezags- en vertrouwensrelatie krijgt. Juf, meester, begeleider BSO. Het egocentrisme verdwijnt langzaam. De kleuter is in staat een ander te helpen. Een kleuter vindt het bijvoorbeeld heel leuk om het hulpje van de juf te zijn op school. Of klusjes te doen voor hun moeder.
-Imitatie: Doet anderen na om erbij te willen horen. -Identificatie: Hij doet niet alleen anderen na, maar probeert deze hele persoon te zijn. Identificatiefiguren kunnen voor de jongen de vader en voor een meisje de moeder zijn.
-Fantasie inzetten als hulpmiddel: De kleuter probeer met fantasie angsten de baas te worden, oplossingen te bedenken voor problemen en zichzelf gerust te stellen of vervelende ervaringen te verwerken. Bijvoorbeeld: kleuter is bang, dan kan hij spelen dat hij een grote sterke beer is en dan hoeft hij niet meer bang te zijn voor dat enge monster in de hoek van zijn kamer.
- Ontstaan vriendschappen: vanaf de kleuterklas ontstaan deze meestal al. Ze gaan na schooltijd speelafspraakjes maken en komen op elkaars kinderfeestjes.
-Agressief gedrag: Daarmee probeert hij grip te krijgen op zijn gevoelens. Dit zie je bijvoorbeeld in de eerste weken van school. Er komt ontzettend veel af op de kinderen.
- Exploratiedrang: ze zijn aan het ontdekken en onderzoeken hoe alles werkt. Exploratiedrang is groot!
- rollenspel: bijvoorbeeld doktertje spelen, ze leren een bepaalde rol aan te nemen. Er komt veel fantasie bij kijken.
Doe-alsof: weten dat het niet echt is, bijvoorbeeld: ik ben een grote tijger! Iedereen is bang voor mij! Ze weten hierbij al wel heel goed dat ze niet echt een tijger zijn.
-Associatief spel: Verbanden kunnen leggen tussen dingen die niet met elkaar te maken hebben. Je weet dat na het één het andere komt. Het kind gaat een patroon herkennen. Bijvoorbeeld: in de kleuterklas krijgen ze één voor één een knuffel mee naar huis waar ze voor moeten zorgen een weekend. Het kind zorgt er voor dat de knuffel wordt aangekleed, eten krijgt, wordt gewassen, verhaaltje lezen. Op deze manier leren ze dat er een bepaald patroon zit in de dag.
Slide 28 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
0
Slide 29 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 31 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Geef een korte omschrijving over wat je bewaard van deze les?
Slide 32 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
